Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 378

 

background image
-
હૈ. સાથમેં કર્મોંકે ફલદાનમેં નિમિત્ત-નૈમિત્તિકસંબંધ ઔર ભાવકર્મદ્રવ્યકર્મકા સ્વરૂપ ભી
બતાયા હૈ.
તીસરે અધિકારમેં સંસારદુઃખ ઔર મોક્ષસુખકા નિરૂપણ કરતે હુએ સમસ્ત દુઃખોંકા મૂલતઃ
કારણ ઐસે મિથ્યાત્વકે પ્રભાવકા કથન કિયા ગયા હૈ, વિષયોંકી અભિલાષા જનિત મોહસે ઉત્પન્ન
દુઃખકો તથા મોહી જીવકે દુઃખનિવૃત્તિકે ઉપાયકો નિઃસાર બતાકર દુઃખનિવૃત્તિકા સચ્ચા ઉપાય
બતાયા હૈ, અન્ય કર્મોંકે ઉદય તથા દર્શનમોહ તથા ચારિત્રમોહકે ઉદયસે હોનેવાલે દુઃખકા
વ ઉનકી નિવૃત્તિકા ઉલ્લેખ ભી કિયા ગયા હૈ. એકેન્દ્રિયાદિક જીવોંકે દુઃખકા વર્ણન કરકે
નરકાદિ ચારોં ગતિયોંકે ઘોર કષ્ટ ઔર ઉનકો દૂર કરનેકા સામાન્ય-વિશેષ ઉપાયોંકા ભી વિવેચન
કિયા ગયા હૈ. ઇસ તરહ ઉસ અધિકારમેં કર્મકી અપેક્ષાસે વ ગતિયોંકી અપેક્ષાસે જીવકે
દુઃખકા વર્ણનકર ઉસસે સંપૂર્ણ નિવૃત્તિરૂપ (મોક્ષ) સુખકો સિદ્ધકર, ઉન દુઃખોંસે નિવૃત્તિકે
ઉપાયકા સામાન્ય સ્વરૂપ દર્શાયા ગયા હૈ.
ચૌથે અધિકારમેં મિથ્યાદર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર જો કિ દુઃખકે મૂલ કારણ હૈં, ઉનકા વિશેષ
નિરૂપણ કરતે હુએ પ્રયોજનભૂત વ અપ્રયોજનભૂત પદાર્થોં તથા ઉનકે આશ્રયસે હોતી રાગ-દ્વેષકી
પ્રવૃત્તિકા સ્વરૂપ બતાયા ગયા હૈ.
પાઁચવેં અધિકારમેં આગમ વ યુક્તિકે આધારસે વિવિધ મતોંકી સમીક્ષા કરકે ગૃહીત
મિથ્યાત્વકા બહુત હી માર્મિક વિવેચન કિયા હૈ; સાથમેં હી અન્યમતકે પ્રાચીન ગ્રંથોંકે ઉદાહરણોં
દ્વારા જૈનધર્મકી પ્રાચીનતા તથા મહત્તા પુષ્ટ કી હૈ, શ્વેતામ્બર સંપ્રદાય સંમત અનેક કલ્પનાઓં
તથા માન્યતાઓંકી સમીક્ષા કી ગઈ હૈ; ‘અછેરાં (આશ્ચર્ય)’કા નિરાકરણ કરતે હુએ
કેવલીભગવાનકે આહાર-નિહારકા પ્રતિષેધ તથા મુનિકો વસ્ત્ર-પાત્રાદિ ઉપકરણ રખનેકા નિષેધ
કિયા હૈ; સાથ હી સાથ ઢૂઁઢકમત (સ્થાનકવાસી)કી સમીક્ષા કરતે હુએ મુહપટ્ટીકા નિષેધ ઔર
પ્રતિમાધારી શ્રાવક નહીં હોનેકી માન્યતાકા તથા મૂર્તિપૂજાકે પ્રતિષેધકા નિરાકરણ ભી કિયા
ગયા હૈ.
છટ્ઠવેં અધિકારમેં ગૃહીત મિથ્યાત્વકે નિમિત્ત કુગુરુ, કુદેવ ઔર કુધર્મકા સ્વરૂપ બતાકર
ઉનકી સેવાકા પ્રતિષેધ કિયા ગયા હૈ; તદુપરાંત અનેક યુક્તિયોં દ્વારા ગ્રહ, સૂર્ય, ચન્દ્ર, ગાય
ઔર સર્પાદિકકી પૂજાકા ભી નિરાકરણ કિયા હૈ.
સાતવેં અધિકારમેં જૈન મિથ્યાદૃષ્ટિકા સાંગોપાંગ વિવેચન કિયા હૈ. ઇસમેં સર્વથા એકાન્ત
નિશ્ચયાવલંબી જૈનાભાસ તથા સર્વથા એકાન્ત વ્યવહારાવલંબી જૈનાભાસોંકા યુક્તિપૂર્ણ કથન કરનેમેં
આયા હૈ; જિસકો પઢતે હી જૈનદૃષ્ટિકા જો સત્યસ્વરૂપ હૈ, વહ ઉપસ આતા હૈ ઔર વસ્તુસ્થિતિકો
[ ૬ ]