Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 9 of 378

 

background image
-
અથવા નિશ્ચય-વ્યવહારનયોંકી દૃષ્ટિકો નહીં સમઝનેસે ખડી હોતી વિપરીત કલ્પનાયેં નિર્મૂલ હો
જાતી હૈં. ઇસ મહત્વપૂર્ણ પ્રકરણમેં પંડિતજીને જૈનોંકે અભ્યંતર મિથ્યાત્વકે નિરસનકા બહુત
હી રોચક ઔર સિદ્ધાન્તિક વિવેચન કિયા હૈ તથા ઉભય નયોંકી સાપેક્ષ દૃષ્ટિ સ્પષ્ટ કરતે
હુએ દેવ-શાસ્ત્ર-ગુરુ સંબંધી ભક્તિકી અન્યથા પ્રવૃત્તિકા નિરાકરણ કિયા હૈ. અન્તમેં સમ્યક્ત્વ
સન્મુખ મિથ્યાદૃષ્ટિકા સ્વરૂપ તથા ક્ષયોપશમ, વિશુદ્ધ, દેશના, પ્રાયોગ્ય ઔર કરણ
યહ પાઁચ
લબ્ધિયોંકા નિર્દેશ કરતે હુએ યહ અધિકાર પૂર્ણ કિયા હૈ.
આઠવેં અધિકારમેં પ્રથમાનુયોગ, કરણાનુયોગ, ચરણાનુયોગ ઔર દ્રવ્યાનુયોગઇન ચાર
અનુયોગોંકા પ્રયોજન, સ્વરૂપ, વિવેચન શૈલી દર્શાતે હુએ ઉનકે સંબંધમેં હોનેવાલી દોષ
કલ્પનાઓંકા નિરાકરણ કરતે હુએ, અનુયોગોંકી સાપેક્ષ કથનશૈલીકા સમુલ્લેખ કિયા હૈ; સાથમેં
હી આગમાભ્યાસકી પ્રેરણા ભી દી હૈ.
નવવેં અધિકારમેં મોક્ષમાર્ગકા સ્વરૂપ-નિરૂપણકા આરંભ કરતે હુએ મોક્ષકે કારણભૂત
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યગ્જ્ઞાન ઔર સમ્યક્ચારિત્રઇન તીનોંમેંસે મોક્ષમાર્ગકે મૂલકારણભૂત સમ્યગ્દર્શનકા
ભી પૂરા વિવેચન નહીં લિખા જા સકા હૈ. ખેદ હૈ કિ અકાલિક મૃત્યુ હો જાનેસે ગ્રંથકર્તા
ઇસ અધિકાર વ ઇસ ગ્રંથકો પૂરા નહીં કર સકેં; યહ અપના દુર્ભાગ્ય હૈ. કિન્તુ ઇસ અધિકારમેં
જો કુછ કથન કિયા હૈ વહ બહુત હી સરલ ઔર સુગમ હૈ. ઉસે હૃદયગંમ કરનેસે સમ્યગ્દર્શનકે
વિભિન્ન લક્ષણોંકા સમન્વય સહજ હી હો જાતા હૈ ઔર ઉનકે સ્વરૂપકા ભી સામાન્ય પરિચય
પ્રાપ્ત હોતા હૈ.
ઇસ તરહ ઇસ ગ્રંથમેં ચર્ચિત સભી વિષય અથવા પ્રમેય ગ્રંથકર્તાકે વિશાલ અધ્યયન,
અનુપમ પ્રતિભા ઔર સિદ્ધાન્તિક અનુભવકા સફલ પરિણામ હૈ ઔર વહ ગ્રંથકર્તાકી જો
આંતરિક ભદ્રતાકી મહત્તાકા દ્યોતક હૈ.
ઇસ ગ્રંથકી ખાસ વિશેષતા યહ હૈ કિ ઉસમેં ગંભીર વ દુરૂહ ચર્ચાકો અતિ સરલ
શબ્દોંમેં અનેક દ્રષ્ટાન્ત ઔર યુક્તિયોં દ્વારા સમઝાનેકા પ્રયત્ન કિયા ગયા હૈ. સ્વયંને હી પ્રશ્ન
ઉઠાકર ઉસકા માર્મિક ઉત્તર દિયા હૈ કિ, જિસસે અધ્યયનકર્તાકો બાદમેં કોઈ સંદેહકા અવકાશ
ન રહે. ઇસ ગ્રંથમેં જો કુછ વસ્તુવિવેચન હૈ વહ અનેક વિષયોં પર પ્રકાશ ડાલનેવાલા સુસંબદ્ધ,
આશ્ચર્યકારક ઔર જૈનદર્શનકે માર્મિક રહસ્યોંકો સમઝાનેકે લિયે એક અદ્વિતીય ચાબીકે સમાન
હૈ, અર્થાત્ ઇસમેં નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનકે ગહન માર્મિક રહસ્યોંકો ગ્રંથકારને જગહ-જગહ પ્રગટ કિયા
હૈ.
અન્યમતનિરાકરણકે વિષયમેં લિખનેકા હેતુ કોઈ પરમતકે પ્રતિ દ્વેષ પરિણતિ કરાનેકા
[ ૭ ]