Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 45 of 350
PDF/HTML Page 73 of 378

 

background image
-
તીસરા અધિકાર ][ ૫૫
તથા તીનોં વેદોંસે જબ કામ ઉત્પન્ન હોતા હૈ તબ પુરુષવેદસે સ્ત્રીકે સાથ રમણ કરનેકી,
સ્ત્રીવેદસે પુરુષકે સાથ રમણ કરનેકી ઔર નપુંસકવેદસે દોનોંકે સાથ રમણ કરનેકી ઇચ્છા
હોતી હૈ. ઉસસે અતિ વ્યાકુલ હોતા હૈ, આતાપ ઉત્પન્ન હોતા હૈ, નિર્લજ્જ હોતા હૈ, ધન ખર્ચ
કરતા હૈ, અપયશકો નહીં ગિનતા, પરમ્પરા દુઃખ હો વ દણ્ડ આદિ હો ઉસે નહીં ગિનતા.
કામપીડાસે પાગલ હો જાતા હૈ, મર જાતા હૈ. રસગ્રન્થોંમેં કામકી દસ દશાએઁ કહી હૈં.
વહાઁ પાગલ હોના, મરણ હોના લિખા હૈ. વૈદ્યકશાસ્ત્રોંમેં જ્વરકે ભેદોંમેં કામજ્વરકો મરણકા
કારણ લિખા હૈ. પ્રત્યક્ષ હી કામસે મરણ તક હોતે દેખે જાતે હૈં. કામાંધકો કુછ વિચાર
નહીં રહતા. પિતા પુત્રી તથા મનુષ્ય તિર્યંચિની ઇત્યાદિસે રમણ કરને લગ જાતે હૈં. ઐસી
કામકી પીડા હૈ સો મહાદુઃખરૂપ હૈ.
ઇસ પ્રકાર કષાયોં ઔર નોકષાયોંસે અવસ્થાએઁ હોતી હૈં.
યહાઁ ઐસા વિચાર આતા હૈ કિ યદિ ઇન અવસ્થાઓંમેં ન પ્રવર્તે તો ક્રોધાદિક પીડા
ઉત્પન્ન કરતે હૈં ઔર ઇન અવસ્થાઓંમેં પ્રવર્તે તો મરણપર્યન્ત કષ્ટ હોતે હૈં. વહાઁ મરણપર્યન્ત
કષ્ટ તો સ્વીકાર કરતે હૈં, પરન્તુ ક્રોધાદિકકી પીડા સહના સ્વીકાર નહીં કરતે. ઇસસે યહ
નિશ્ચિત હુઆ કિ મરણાદિકસે ભી કષાયોંકી પીડા અધિક હૈ.
તથા જબ ઇસકે કષાયકા ઉદય હો તબ કષાય કિયે બિના રહા નહીં જાતા.
બાહ્યકષાયોંકે કારણ મિલેં તો ઉનકે આશ્રય કષાય કરતા હૈ, યદિ ન મિલેં તો સ્વયં કારણ
બનાતા હૈ. જૈસે
વ્યાપારાદિ કષાયોંકા કારણ ન હો તો જુઆ ખેલના વ ક્રોધાદિકકે કારણ
અન્ય અનેક ખેલ ખેલના, દુષ્ટ કથા કહના-સુનના ઇત્યાદિ કારણ બનાતા હૈ. તથા કામ-
ક્રોધાદિ પીડા કરેં ઔર શરીરમેં ઉનરૂપ કાર્ય કરનેકી શક્તિ ન હો તો ઔષધિ બનાતા હૈ
ઔર અન્ય અનેક ઉપાય કરતા હૈ. તથા કોઈ કારણ બને હી નહીં તો અપને ઉપયોગમેં
કષાયોંકે કારણભૂત પદાર્થોંકા ચિંતવન કરકે સ્વયં હી કષાયોંરૂપ પરિણમિત હોતા હૈ.
ઇસ પ્રકાર યહ જીવ કષાયભાવોંસે પીડિત હુઆ મહાન દુઃખી હોતા હૈ.
તથા જિસ પ્રયોજનકે લિયે કષાયભાવ હુઆ હૈ ઉસ પ્રયોજનકી સિદ્ધિ હો તો મેરા
યહ દુઃખ દૂર હો ઔર મુઝે સુખ હોઐસા વિચારકર ઉસ પ્રયોજન સિદ્ધિ હોનેકે અર્થ અનેક
ઉપાય કરના ઉસે દુઃખકે દૂર હોનેકા ઉપાય માનતા હૈ.
અબ યહાઁ કષાયભાવોંસે જો દુઃખ હોતા હૈ વહ તો સચ્ચા હી હૈ, પ્રત્યક્ષ સ્વયં હી
દુઃખી હોતા હૈ; પરન્તુ યહ જો ઉપાય કરતા હૈ વે ઝૂઠે હૈં. ક્યોં? સો કહતે હૈંઃ
ક્રોધમેં તો અન્યકા બુરા કરના, માનમેં ઔરોંકો નીચા દિખાકર સ્વયં ઊઁચા હોના, માયામેં