Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 46 of 350
PDF/HTML Page 74 of 378

 

background image
-
૫૬ ] [ મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક
છલસે કાર્યસિદ્ધિ કરના, લોભમેં ઇષ્ટકી પ્રાપ્તિ કરના, હાસ્યમેં વિકસિત હોનેકા કારણ બના
રહના, રતિમેં ઇષ્ટ સંયોગકા બના રહના, અરતિમેં અનિષ્ટકા દૂર હોના, શોકમેં શોકકા કારણ
મિટના, ભયમેં ભયકા કારણ મિટના, જુગુપ્સામેં જુગુપ્સાકા કારણ દૂર હોના, પુરુષવેદમેં સ્ત્રીસે
રમણ કરના, સ્ત્રીવેદમેં પુરુષસે રમણ કરના, નપુંસકવેદમેં દોનોંકે સાથ રમણ કરના
ઐસે
પ્રયોજન પાયે જાતે હૈં.
યદિ ઇનકી સિદ્ધિ હો તો કષાયકા ઉપશમન હોનેસે દુઃખ દૂર હો જાયે, સુખી હો;
પરન્તુ ઉનકી સિદ્ધિ ઇસકે કિયે ઉપાયોંકે આધીન નહીં હૈ, ભવિતવ્યકે આધીન હૈ; ક્યોંકિ
અનેક ઉપાય કરતે હૈં, પરન્તુ સિદ્ધિ નહીં હોતી. તથા ઉપાય હોના ભી અપને આધીન નહીં
હૈ, ભવિતવ્યકે આધીન હૈ; ક્યોંકિ અનેક ઉપાય કરનેકા વિચાર કરતા હૈ ઔર એક ભી
ઉપાય નહીં હોતા દેખતે હૈં.
તથા કાકતાલીય ન્યાયસે ભવિતવ્ય ઐસા હી હો જૈસા અપના પ્રયોજન હો, વૈસા હી
ઉપાય હો, ઔર ઉસસે કાર્યકી સિદ્ધિ ભી હો જાયેતો ઉસ કાર્ય સમ્બન્ધી કિસી કષાયકા
ઉપશમ હો; પરન્તુ વહાઁ રુકાવ નહીં હોતા. જબ તક કાર્ય સિદ્ધ નહીં હુઆ થા તબ તક
તો ઉસ કાર્ય સમ્બન્ધી કષાય થી; ઔર જિસ સમય કાર્ય સિદ્ધ હુઆ ઉસી સમય અન્ય કાર્ય
સમ્બન્ધી કષાય હો જાતી હૈં, એક સમયમાત્ર ભી નિરાકુલ નહીં રહતા. જૈસે કોઈ ક્રોધસે
કિસીકા બુરા સોચતા થા ઔર ઉસકા બુરા હો ચુકા, તબ અન્ય પર ક્રોધ કરકે ઉસકા
બુરા ચાહને લગા. અથવા થોડી શક્તિ થી તબ છોટોંકા બુરા ચાહતા થા, બહુત શક્તિ હુઈ
તબ બડોંકા બુરા ચાહને લગા. ઉસી પ્રકાર માન-માયા-લોભાદિક દ્વારા જો કાર્ય સોચતા થા
વહ સિદ્ધ હો ચુકા તબ અન્યમેં માનાદિક ઉત્પન્ન કરકે ઉસકી સિદ્ધિ કરના ચાહતા હૈ. થોડી
શક્તિ થી તબ છોટે કાર્યકી સિદ્ધિ કરના ચાહતા થા, બહુત શક્તિ હુઈ તબ બડે કાર્યકી
સિદ્ધિ કરનેકી અભિલાષા હુઈ. કષાયોંમેં કાર્યકા પ્રમાણ હો તો ઉસ કાર્યકી સિદ્ધિ હોને
પર સુખી હો જાયે; પરન્તુ પ્રમાણ હૈ નહીં, ઇચ્છા બઢતી હી જાતી હૈ.
યહી આત્માનુશાસનમેં કહા હૈઃ
આશાગર્તઃ પ્રતિપ્રાણી યસ્મિન્ વિશ્વમણૂપમમ્.
કસ્ય કિં કિયદાયાતિ વૃથા વો વિષયૈષિતા..૩૬..
અર્થઃઆશારૂપી ગડ્ઢા પ્રત્યેક પ્રાણીમેં પાયા જાતા હૈ. અનન્તાનન્ત જીવ હૈં ઉન સબકે
આશા પાયી જાતી હૈ. તથા વહ આશારૂપી કૂપ કૈસા હૈ કિ ઉસ એક ગડ્ઢેમેં સમસ્ત લોક
અણુ સમાન હૈ ઔર લોક તો એક હી હૈ તો અબ યહાઁ કહો કિસકો કિતના હિસ્સેમેં આયે?
ઇસલિયે તુમ્હેં જો યહ વિષયોંકી ઇચ્છા હૈ સો વૃથા હી હૈ.