પ્રકાર જીવકો દુઃખ દેનેવાલે અનેક કષાય હૈં; વ જબ ક્રોધ નહીં હોતા તબ માનાદિક હો
જાતે હૈં, જબ માન ન હો તબ ક્રોધાદિક હો જાતે હૈં. ઇસ પ્રકાર કષાયકા સદ્ભાવ બના
હી રહતા હૈ, કોઈ એક સમય ભી કષાય રહિત નહીં હોતા. ઇસલિયે કિસી કષાયકા કોઈ
કાર્ય સિદ્ધ હોને પર ભી દુઃખ કૈસે દૂર હો? ઔર ઇસકા અભિપ્રાય તો સર્વ કષાયોંકા સર્વ
પ્રયોજન સિદ્ધ કરનેકા હૈ, વહ હો તો યહ સુખી હો; પરન્તુ વહ કદાપિ નહીં હો સકતા,
ઇસલિયે અભિપ્રાયમેં સર્વદા દુઃખી હી રહતા હૈ. ઇસલિયે કષાયોંકે પ્રયોજનકો સાધકર દુઃખ
દૂર કરકે સુખી હોના ચાહતા હૈ; સો યહ ઉપાય ઝૂઠા હી હૈ.
કષાયોંકા અભાવ હો, તબ ઉનકી પીડા દૂર હો ઔર તબ પ્રયોજન ભી કુછ નહીં રહે, નિરાકુલ
હોનેસે મહા સુખી હો. ઇસલિયે સમ્યગ્દર્શનાદિક હી યહ દુઃખ મેટનેકા સચ્ચા ઉપાય હૈ.
હૈ હી.
વિઘ્ન હોતા દેખા જાતા હૈ. અન્તરાયકા ક્ષયોપશમ હોને પર બિના ઉપાય ભી વિઘ્ન નહીં હોતા.
ઇસલિયે વિઘ્નોંકા મૂલ કારણ અન્તરાય હૈ.
દ્રવ્યોં દ્વારા વિઘ્ન હુએ, યહ જીવ ઉન બાહ્ય દ્રવ્યોંસે વૃથા દ્વેષ કરતા હૈ. અન્ય દ્રવ્ય ઇસે
વિઘ્ન કરના ચાહેં ઔર ઇસકે ન હો; તથા અન્ય દ્રવ્ય વિઘ્ન કરના ન ચાહેં ઔર ઇસકે હો
જાયે. ઇસલિયે જાના જાતા હૈ કિ અન્ય દ્રવ્યકા કુછ વશ નહીં હૈ. જિનકા વશ નહીં
હૈ ઉનસે કિસલિયે લડે? ઇસલિયે યહ ઉપાય ઝૂઠા હૈ.