ઉત્પન્ન હોતા હૈ. બાદમેં વહાઁ ક્રમશઃ જ્ઞાનાદિકકી તથા શરીરકી વૃદ્ધિ હોતી હૈ. ગર્ભકા દુઃખ
બહુત હૈ. સંકુચિત રૂપસે ઔંધે મુઁહ ક્ષુધા-તૃષાદિ સહિત વહાઁ કાલ પૂર્ણ કરતા હૈ. જબ
બાહર નિકલતા હૈ તબ બાલ્યાવસ્થામેં મહા દુઃખ હોતા હૈ. કોઈ કહતે હૈં કિ બાલ્યાવસ્થામેં
દુઃખ થોડા હૈ; સો ઐસા નહીં હૈ, કિન્તુ શક્તિ થોડી હોનેસે વ્યક્ત નહીં હો સકતા. બાદમેં
વ્યાપારાદિક તથા વિષય-ઇચ્છા આદિ દુઃખોંકી પ્રગટતા હોતી હૈ. ઇષ્ટ-અનિષ્ટ જનિત આકુલતા
બની હી રહતી હૈ. પશ્ચાત્ જબ વૃદ્ધ હો તબ શક્તિહીન હો જાતા હૈ ઔર તબ પરમ દુઃખી
હોતા હૈ. યે દુઃખ પ્રત્યક્ષ હોતે દેખે જાતે હૈં.
પ્રાપ્ત કિયે બિના હોતે નહીં હૈં.
પોરેં કાની હોનેસે વે ભી નહીં ચૂસી જાતીં; કોઈ સ્વાદકા લોભી ઉન્હેં બિગાડે તો બિગાડો;
પરન્તુ યદિ ઉન્હેં બો દે તો ઉનસે બહુતસે ગન્ને હોં, ઔર ઉનકા સ્વાદ બહુત મીઠા આયે.
ઉસી પ્રકાર મનુષ્ય-પર્યાયકા બાલક-વૃદ્ધપના તો સુખયોગ્ય નહીં હૈ, ઔર બીચકી અવસ્થા રોગ-
ક્લેશાદિસે યુક્ત હૈ, વહાઁ સુખ હો નહીં સકતા; કોઈ વિષયસુખકા લોભી ઉસે બિગાડે તો બિગાડો;
પરન્તુ યદિ ઉસે ધર્મ સાધનમેં લગાયે તો બહુત ઉચ્ચપદકો પાયે, વહાઁ સુખ બહુત નિરાકુલ
પાયા જાતા હૈ. ઇસલિયે યહાઁ અપના હિત સાધના, સુખ હોનેકે ભ્રમસે વૃથા નહીં ખોના.
કષાય બહુત મંદ નહીં હૈં ઔર ઉનકા ઉપયોગ ચંચલ બહુત હૈ તથા કુછ શક્તિ ભી હૈ સો
કષાયોંકે કાર્યોંમેં પ્રવર્તતે હૈં; કૌતૂહલ, વિષયાદિ કાર્યોંમેં લગ રહે હૈં ઔર ઉસ આકુલતાસે
દુઃખી હી હૈં. તથા વૈમાનિકોંકે ઊપર-ઊપર વિશેષ મન્દકષાય હૈ ઔર શક્તિ વિશેષ હૈ, ઇસલિયે
આકુલતા ઘટનેસે દુઃખ ભી ઘટતા હૈ.