પૂર્ણ કરનેકે કારણ બનેં તો યુગપત્ ઉનકા સાધન નહીં હોતા. સો એકકા સાધન જબ તક
ન હો તબ તક ઉસકી આકુલતા રહતી હૈ; ઔર ઉસકા સાધન હોને પર ઉસ હી સમય અન્યકે
સાધનકી ઇચ્છા હોતી હૈ તબ ઉસકી આકુલતા હોતી હૈ. એક સમય ભી નિરાકુલ નહીં રહતા,
ઇસલિયે દુઃખ હી હૈ. અથવા તીન પ્રકારકી ઇચ્છારૂપી રોગકો મિટાનેકા કિંચિત્ ઉપાય કરતા
હૈ, ઇસલિયે કિંચિત્ દુઃખ કમ હોતા હૈ, સર્વ દુઃખકા તો નાશ નહીં હોતા, ઇસલિયે દુઃખ
હી હૈ.
ધર્માનુરાગમેં જીવ કમ લગતા હૈ, જીવ તો બહુત પાપ-ક્રિયાઓંમેં હી પ્રવર્તતા હૈ. ઇસલિયે
ચૌથી ઇચ્છા કિસી જીવકે કિસી કાલમેં હી હોતી હૈ.
ચૌથી ઇચ્છા હોને પર ભી દુઃખી હોતા હૈ. કિસીકે બહુત વિભૂતિ હૈ ઔર ઉસકે ઇચ્છા બહુત
હૈ તો બહુત આકુલતાવાન હૈ ઔર જિસકે થોડી વિભૂતિ હૈ તથા ઉસકે ઇચ્છા ભી થોડી હૈ તો
વહ થોડા આકુલતાવાન હૈ. અથવા કિસીકો અનિષ્ટ સામગ્રી મિલી હૈ ઔર ઉસે ઉસકો દૂર
કરનેકી ઇચ્છા થોડી હૈ તો વહ થોડા આકુલતાવાન હૈ. તથા કિસીકો ઇષ્ટ સામગ્રી મિલી હૈ,
પરન્તુ ઉસે ઉસકો ભોગનેકી તથા અન્ય સામગ્રીકી ઇચ્છા બહુત હૈ તો વહ જીવ બહુત આકુલતાવાન
હૈ. ઇસલિયે સુખી-દુઃખી હોના ઇચ્છાકે અનુસાર જાનના, બાહ્ય કારણકે આધીન નહીં હૈ.
તથા મનુષ્ય, તિર્યંચોંકો ભી સુખી-દુઃખી, ઇચ્છા હી કી અપેક્ષા જાનના. તીવ્ર કષાયસે જિસકે
ઇચ્છા બહુત હૈ ઉસે દુઃખી કહતે હૈં, મન્દ કષાયસે જિસકે ઇચ્છા થોડી હૈ ઉસે સુખી કહતે
હૈં. પરમાર્થસે દુઃખ હી બહુત યા થોડા હૈ, સુખ નહીં હૈ. દેવાદિકોંકો ભી સુખી માનતે
હૈં વહ ભ્રમ હી હૈ. ઉનકે ચૌથી ઇચ્છાકી મુખ્યતા હૈ, ઇસલિયે આકુલિત હૈં.
દુઃખોંસે પીડિત હી હો રહે હૈં.