Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 74 of 350
PDF/HTML Page 102 of 378

 

background image
-
84 ] [ mokṣamārgaprakāśak
haiṁ. tathā kadācit duḥkh dūr karaneke nimitta koī iṣṭa saṁyogādi kārya banatā hai to vah
bhī karmake anusār banatā hai. isaliye unakā upāy karake vr̥thā hī khed karatā hai.
is prakār nirjarātattvakā ayathārtha jñān hone par ayathārtha śraddhān hotā hai.
mokṣatattva sambandhī ayathārtha śraddhān
tathā sarva karmabandhake abhāvakā nām mokṣa hai. jo bandhako tathā bandhajanit sarva
duḥkhoṁko nahīṁ pahicāne, usako mokṣakā yathārtha śraddhān kaise ho? jaisekisīko rog hai;
vah us rogako tathā rogajanit duḥkhako na jāne to sarvathā rogake abhāvako kaise bhalā māne?
usī prakār isake karmabandhan hai; yah us bandhanako tathā bandhajanit duḥkhako na jāne to
sarvathā bandhake abhāvako kaise bhalā jāne?
tathā is jīvako karmoṁkā aur unakī śaktikā to jñān hai nahīṁ; isaliye bāhya
padārthoṁko duḥkhakā kāraṇ jānakar unakā sarvathā abhāv karanekā upāy karatā hai. tathā yah
to jānatā hai ki
sarvathā duḥkh dūr honekā kāraṇ iṣṭa sāmagriyoṁko juṭākar sarvathā sukhī
honā hai, parantu aisā kadāpi nahīṁ ho sakatā. yah vr̥thā hī khed karatā hai.
is prakār mithyādarśanase mokṣatattvakā ayathārtha jñān honese ayathārtha śraddhān hai.
is prakār yah jīv mithyādarśanake kāraṇ jīvādi sāt tattvoṁkā jo ki prayojanabhūt
haiṁ, unakā ayathārtha śraddhān karatā hai.
puṇya-pāp sambandhī ayathārtha śraddhān
tathā puṇya-pāp haiṁ so inhīṁke viśeṣ haiṁ aur in puṇya-pāpakī ek jāti hai; tathāpi
mithyādarśanase puṇyako bhalā jānatā hai, pāpako burā jānatā hai. puṇyase apanī icchānusār
kiṁcit kārya bane, usako bhalā jānatā hai aur pāpase icchānusār kārya nahīṁ bane, usako
burā jānatā hai; parantu donoṁ hī ākulatāke kāraṇ haiṁ isaliye bure hī haiṁ.
tathā yah apanī mānyatāse vahān̐ sukh-duḥkh mānatā hai. paramārthase jahān̐ ākulatā haiṁ
vahān̐ duḥkh hī hai; isaliye puṇya-pāpake udayako bhalā-burā jānanā bhram hī hai.
tathā kitane hī jīv kadācit puṇya-pāpake kāraṇ jo śubh-aśubhabhāv unheṁ bhalā-
burā jānate haiṁ vah bhī bhram hī hai; kyoṁki donoṁ hī karmabandhanake kāraṇ haiṁ.
is prakār puṇya-pāpakā ayathārtha jñān hone par ayathārtha śraddhān hotā hai.
is prakār atattvaśraddhānarūp mithyādarśanakā svarūp kahā. yah asatyarūp hai, isaliye
isīkā nām mithyātva hai aur yah satyaśraddhānase rahit hai, isaliye isīkā nām adarśan hai.