Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 106 of 350
PDF/HTML Page 134 of 378

 

background image
-
116 ] [ mokṣamārgaprakāśak
maiṁ hūn̐’’ aisā kahanā jhūṭhā huā. aur yadi bhakti karanevālā jaṛ hai to jaṛake buddhikā
honā asambhav hai, aisī buddhi kaise huī? isaliye ‘‘maiṁ dās hūn̐’’ aisā kahanā to tabhī banatā
hai jab alag-alag padārtha hoṁ. aur ‘‘terā maiṁ aṁś hūn̐’’ aisā kahanā banatā hī nahīṁ.
kyoṁki ‘tū’ aur ‘maiṁ’ aisā to bhinna ho tabhī banatā hai, parantu aṁś-aṁśī bhinna kaise hoṁge?
aṁśī to koī bhinna vastu hai nahīṁ, aṁśoṁkā samudāy vahī aṁśī hai. aur ‘‘tū hai so maiṁ
hūn̐’’
aisā vacan hī viruddha hai. ek padārthameṁ apanatva bhī māne aur use par bhī māne
so kaise sambhav hai; isaliye bhram choṛakar nirṇay karanā.
tathā kitane nām hī japate haiṁ; so jisakā nām japate haiṁ usakā svarūp pahicāne
binā keval nāmakā hī japanā kaise kāryakārī hogā? yadi tū kahegā nāmakā hī atiśay
hai; to jo nām īśvarakā hai vahī nām kisī pāpī puruṣakā rakhā, vahān̐ donoṁke nām- uccāraṇameṁ
phalakī samānatā ho, so kaise banegā? isaliye svarūpakā nirṇay karake paścāt bhakti karane
yogya ho usakī bhakti karanā.
is prakār nirguṇabhaktikā svarūp batalāyā.
tathā jahān̐ kām-krodhādise utpanna hue kāryoṁkā varṇan karake stuti ādi kareṁ use
saguṇabhakti kahate haiṁ.
vahān̐ saguṇabhaktimeṁ laukik śrr̥ṁgār varṇan jaisā nāyak-nāyikākā karate haiṁ vaisā ṭhākur-
ṭhakurānīkā varṇan karate haiṁ. svakīyā-parakīyā strī sambandhī saṁyog-viyogarūp sarvavyavahār vahān̐
nirūpit karate haiṁ. tathā snān karatī striyoṁke vastra curānā, dadhi lūṭanā, striyoṁke pair paṛanā,
striyoṁke āge nācanā ityādi jin kāryoṁko karate saṁsārī jīv bhī lajjit hoṁ un kāryoṁkā
karanā ṭhaharāte haiṁ; so aisā kārya ati kāmapīṛit hone par hī banatā hai.
tathā yuddhādik kiye kahate haiṁ so yah krodhake kārya haiṁ. apanī mahimā dikhāneke
artha upāy kiye kahate haiṁ so yah mānake kārya haiṁ. anek chal kiye kahate haiṁ so māyāke
kārya haiṁ. viṣayasāmagrī prāptike artha yatna kiye kahate haiṁ so yah lobhake kārya haiṁ.
kautūhalādik kiye kahate haiṁ so hāsyādikake kārya haiṁ. aise yah kārya krodhādise yukta hone
par hī banate haiṁ.
is prakār kām-krodhādise utpanna kāryoṁko pragaṭ karake kahate haiṁ kiham stuti karate
haiṁ; so kām-krodhādikake kārya hī stuti yogya hue to niṁdya kaun ṭhahareṁge? jinakī lokameṁ,
śāstrameṁ atyanta nindā pāyī jātī hai, un kāryoṁkā varṇan karake stuti karanā to hastacugal
jaisā kārya huā.