Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 22 of 350
PDF/HTML Page 50 of 378

 

background image
-
32 ] [ mokṣamārgaprakāśak
tathā vahān̐se chah mahīnā āṭh samayameṁ chahasau āṭh jīv nikalate haiṁ, ve nikalakar
anya paryāyoṁ ko dhāraṇ karate haiṁ. ve pr̥thvī, jal, agni, pavan, pratyek vanaspatirūp ekendriy
paryāyoṁmeṁ tathā do indriy, tīn indriy, cār indriy paryāyoṁ meṁ athavā nārak, tiryaṁc, manuṣya,
devarūp paṁcendriy paryāyoṁmeṁ bhramaṇ karate haiṁ. vahān̐ kitane hī kāl bhramaṇ kar phi ra nigod
paryāyako prāpta kare so usakā nām itaranigod hai.
tathā vahān̐ kitane hī kāl rahakar vahān̐se nikalakar anya paryāyoṁmeṁ bhramaṇ karate haiṁ.
vahān̐ paribhramaṇ karanekā utkr̥ṣṭa kāl pr̥thvī ādi sthāvaroṁmeṁ asaṁkhyāt kalpamātra hai, aur
dvīndriyādi paṁcendriy paryanta trasoṁmeṁ sādhik do hajār sāgar hai, itaranigodameṁ ḍhāī
pudgalaparāvartanamātra hai jo ki anantakāl hai. itaranigodase nikalakar koī sthāvar paryāy
prāpta karake phi ra nigod jāte haiṁ.
is prakār ekendriy paryāyoṁmeṁ utkr̥ṣṭa paribhramaṇakāl asaṁkhyāt pudgalaparāvartanamātra hai
tathā jaghanya to sarvatra ek aṁtarmūhūrta kāl hai. is prakār adhikāṁś to ekendriy paryāyoṁkā
hī dhāraṇ karanā hai, anya paryāyoṁkī prāpti to kākatālīyanyāyavat jānanā.
is prakār is jīvako anādise hī karmabandhanarūp rog huā hai.
iti karmabandhananidān varṇanam.
karmabandhanarūp rogake nimittase honevālī jīvakī avasthā
is karmabandhanarūp rogake nimitta se jīvakī kaisī avasthā ho rahī hai so kahate haiṁḥ
jñānāvaraṇdarśanāvaraṇ karmodayajanya avasthā
pratham to is jīvakā svabhāv caitanya hai, vah sabake sāmānya-viśeṣ svarūpako prakāśit
karanevālā hai. jo unakā svarūp ho vaisā apaneko pratibhāsit ho, usī kā nām caitanya hai.
vahān̐ sāmānyasvarūp pratibhāsit hone kā nām darśan hai, viśeṣasvarūp pratibhāsit honekā nām jñān
hai. aise svabhāv dvārā trikālavartī sarvaguṇ-paryāyasahit sarva padārthoṁko pratyakṣa yugapat binā kisī
sahāyatāke dekhe
jāne aisī śakti ātmāmeṁ sadā kāl hai; parantu anādise hī jñānāvaraṇ,
darśanāvaraṇakā sambandha haiusake nimittase is śaktikā vyaktapanā nahīṁ hotā. un karmoṁke
kṣayopaśamase kiṁcit matijñānśrutajñān pāyā jātā hai aur kadācit avadhijñān bhī pāyā jātā
hai, acakṣudarśan pāyā jātā hai aur kadācit cakṣudarśan va avadhidarśan bhī pāyā jātā hai.
inakī bhī pravr̥tti kaisī hai so dikhāte haiṁ.