Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 378

 

background image
-
hai. sāthameṁ karmoṁke phaladānameṁ nimitta-naimittiksaṁbaṁdh aur bhāvakarmadravyakarmakā svarūp bhī
batāyā hai.
tīsare adhikārameṁ saṁsāraduḥkh aur mokṣasukhakā nirūpaṇ karate hue samasta duḥkhoṁkā mūlataḥ
kāraṇ aise mithyātvake prabhāvakā kathan kiyā gayā hai, viṣayoṁkī abhilāṣā janit mohase utpanna
duḥkhako tathā mohī jīvake duḥkhanivr̥ttike upāyako niḥsār batākar duḥkhanivr̥ttikā saccā upāy
batāyā hai, anya karmoṁke uday tathā darśanamoh tathā cāritramohake udayase honevāle duḥkhakā
va unakī nivr̥ttikā ullekh bhī kiyā gayā hai. ekendriyādik jīvoṁke duḥkhakā varṇan karake
narakādi cāroṁ gatiyoṁke ghor kaṣṭa aur unako dūr karanekā sāmānya-viśeṣ upāyoṁkā bhī vivecan
kiyā gayā hai. is tarah us adhikārameṁ karmakī apekṣāse va gatiyoṁkī apekṣāse jīvake
duḥkhakā varṇanakar usase saṁpūrṇa nivr̥ttirūp (mokṣa) sukhako siddhakar, un duḥkhoṁse nivr̥ttike
upāyakā sāmānya svarūp darśāyā gayā hai.
cauthe adhikārameṁ mithyādarśan-jñān-cāritra jo ki duḥkhake mūl kāraṇ haiṁ, unakā viśeṣ
nirūpaṇ karate hue prayojanabhūt va aprayojanabhūt padārthoṁ tathā unake āśrayase hotī rāg-dveṣakī
pravr̥ttikā svarūp batāyā gayā hai.
pān̐caveṁ adhikārameṁ āgam va yuktike ādhārase vividh matoṁkī samīkṣā karake gr̥hīt
mithyātvakā bahut hī mārmik vivecan kiyā hai; sāthameṁ hī anyamatake prācīn graṁthoṁke udāharaṇoṁ
dvārā jainadharmakī prācīnatā tathā mahattā puṣṭa kī hai, śvetāmbar saṁpradāy saṁmat anek kalpanāoṁ
tathā mānyatāoṁkī samīkṣā kī gaī hai; ‘acherāṁ (āścarya)’kā nirākaraṇ karate hue
kevalībhagavānake āhār-nihārakā pratiṣedh tathā muniko vastra-pātrādi upakaraṇ rakhanekā niṣedh
kiyā hai; sāth hī sāth ḍhūn̐rḥakamat (sthānakavāsī)kī samīkṣā karate hue muhapaṭṭīkā niṣedh aur
pratimādhārī śrāvak nahīṁ honekī mānyatākā tathā mūrtipūjāke pratiṣedhakā nirākaraṇ bhī kiyā
gayā hai.
chaṭṭhaveṁ adhikārameṁ gr̥hīt mithyātvake nimitta kuguru, kudev aur kudharmakā svarūp batākar
unakī sevākā pratiṣedh kiyā gayā hai; taduparāṁt anek yuktiyoṁ dvārā grah, sūrya, candra, gāy
aur sarpādikakī pūjākā bhī nirākaraṇ kiyā hai.
sātaveṁ adhikārameṁ jain mithyādr̥ṣṭikā sāṁgopāṁg vivecan kiyā hai. isameṁ sarvathā ekānta
niścayāvalaṁbī jainābhās tathā sarvathā ekānta vyavahārāvalaṁbī jainābhāsoṁkā yuktipūrṇa kathan karanemeṁ
āyā hai; jisako parḥate hī jainadr̥ṣṭikā jo satyasvarūp hai, vah upas ātā hai aur vastusthitiko
[ 6 ]