Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 62 of 350
PDF/HTML Page 90 of 378

 

background image
-
72 ] [ mokṣamārgaprakāśak
mokṣasukh aur usakī prāptikā upāy
ab, jin jīvoṁko duḥkhase chūṭanā ho ve icchā dūr karanekā upāy karo. tathā icchā
dūr tab hī hotī hai jab mithyātva, ajñān, asaṁyamakā abhāv ho aur samyagdarśan-jñān-cāritrakī
prāpti ho, isaliye isī kāryakā udyam karanā yogya hai. aisā sādhan karane par jitanī-jitanī
icchā miṭe utanā-utanā duḥkh dūr hotā jātā hai aur jab mohake sarvathā abhāvase sarva icchākā
abhāv ho tab sarva duḥkh miṭatā hai, saccā sukh pragaṭ hotā hai. tathā jñānāvaraṇ-darśanāvaraṇ
aur antarāyakā abhāv ho tab icchāke kāraṇabhūt kṣāyopaśamik jñān-darśanakā tathā
śaktihīnapanekā bhī abhāv hotā hai, ananta jñān-darśan-vīryakī prāpti hotī hai. tathā kitane
hī kāl paścāt aghātikarmoṁkā bhī abhāv ho tab icchāke bāhya kāraṇoṁkā bhī abhāv hotā
hai. kyoṁki moh cale jāneke bād kisī bhī kālameṁ koī icchā utpanna karanemeṁ samartha nahīṁ
the, mohake hone par kāraṇ the, isaliye kāraṇ kahe haiṁ; unakā bhī abhāv huā tab jīv
siddhapadako prāpta hote haiṁ.
vahān̐ duḥkhakā tathā duḥkhake kāraṇoṁkā sarvathā abhāv honese sadākāl anupam, akhaṁḍit,
sarvotkr̥ṣṭa ānanda sahit anantakāl virājamān rahate haiṁ. vahī batalāte haiṁḥ
jñānāvaraṇ, darśanāvaraṇakā kṣayopaśam hone par tathā uday hone par moh dvārā ek-
ek viṣayako dekhane-jānanekī icchāse mahā vyākul hotā thā; ab mohakā abhāv honese
icchākā bhī abhāv huā, isaliye duḥkhakā abhāv huā hai. tathā jñānāvaraṇ, darśanāvaraṇakā
kṣay honese sarva indriyoṁko sarva viṣayoṁkā yugapat grahaṇ huā, isaliye duḥkhakā kāraṇ bhī
dūr huā hai vahī dikhāte haiṁ. jaise
netra dvārā ek-ek viṣayako dekhanā cāhatā thā, ab
trikālavartī trilokake sarva varṇoṁko yugapat dekhatā hai, koī binā dekhā nahīṁ rahā jisake dekhane
kī icchā utpanna ho. isī prakār sparśanādi dvārā ek-ek viṣayakā grahaṇ karanā cāhatā
thā. ab trikālavartī trilokake sarva sparśa, ras, gandha tathā śabdoṁkā yugapat grahaṇ karatā
hai, koī binā grahaṇ kiyā nahīṁ rahā jisakā grahaṇ karanekī icchā utpanna ho.
yahān̐ koī kahe kiśarīrādik binā grahaṇ kaise hogā?
samādhānaḥindriyajñān hone par to dravyendriyoṁ ādike binā grahaṇ nahīṁ hotā thā.
ab aisā svabhāv pragaṭ huā ki binā indriyoṁke hī grahaṇ hotā hai.
yahān̐ koī kahe kijaise man dvārā sparśādikako jānate haiṁ usī prakār jānanā hotā
hogā; tvacā, jihvā ādise grahaṇ hotā hai vaise nahīṁ hotā hogā; so aisā nahīṁ haikyoṁki