Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 64 of 350
PDF/HTML Page 92 of 378

 

background image
-
74 ] [ mokṣamārgaprakāśak
samādhān :ye kārya rogake upacār the; rog hī nahīṁ hai, tab upacār kyoṁ kareṁ?
isaliye in kāryoṁkā sadbhāv to hai nahīṁ aur inheṁ rokanevāle karmoṁkā abhāv huā, isaliye
śakti pragaṭ huī kahate haiṁ. jaise
koī gaman karanā cāhatā thā. use kisīne rokā thā
tab duḥkhī thā aur jab usakī rok dūr huī tab jis kāryake artha jānā cāhatā thā vah
kārya nahīṁ rahā, isaliye gaman bhī nahīṁ kiyā. vahān̐ usake gaman na karane par bhī śakti
pragaṭ huī kahī jātī hai; usī prakār yahān̐ bhī jānanā. tathā unake jñānādikī śaktirūp
anantavīrya pragaṭ pāyā jātā hai.
tathā aghāti karmoṁmeṁ mohase pāpaprakr̥tiyoṁkā uday hone par duḥkh mān rahā thā,
puṇyaprakr̥tiyoṁkā uday hone par sukh mān rahā thā, paramārthase ākulatāke kāraṇ sab duḥkh
hī thā. ab, mohake nāśase sarva ākulatā dūr hone par sarva duḥkhakā nāś huā. tathā
jin kāraṇoṁse duḥkh mān rahā thā, ve kāraṇ to sarva naṣṭa hue; aur kinhīṁ kāraṇoṁse kiṁcit
duḥkh dūr honese sukh mān rahā thā so ab mūlahīmeṁ duḥkh nahīṁ rahā, isaliye un duḥkhake
upacāroṁkā kuch prayojan nahīṁ rahā ki unase kāryakī siddhi karanā cāhe. usakī siddhi svayamev
hī ho rahī hai.
isīkā viśeṣ batalāte haiṁḥvedanīyameṁ asātāke udayase duḥkhake kāraṇ śarīrameṁ rog
kṣudhādik hote the; ab śarīr hī nahīṁ, tab kahān̐ ho? tathā śarīrakī aniṣṭa avasthāko kāraṇ
ātāp ādi the; parantu ab śarīr binā kisako kāraṇ hoṁ? tathā bāhya aniṣṭa nimitta
banate the; parantu ab inake aniṣṭa rahā hī nahīṁ. is prakār duḥkhake kāraṇoṁkā to abhāv
huā.
tathā sātāke udayase kiṁcit duḥkh miṭāneke kāraṇ auṣadhi, bhojanādik the usakā
prayojan nahīṁ rahā hai aur iṣṭakārya parādhīn nahīṁ rahe haiṁ; isaliye bāhyameṁ bhī mitrādikako
iṣṭa mānanekā prayojan nahīṁ rahā, inake dvārā duḥkh miṭānā cāhatā thā aur iṣṭa karanā cāhatā
thā; so ab to sampūrṇa duḥkh naṣṭa huā aur sampūrṇa iṣṭa prāpta huā.
tathā āyuke nimittase jīvan-maraṇ thā. vahān̐ maraṇase duḥkh mānatā thā; parantu avināśī
pad prāpta kar liyā, isaliye duḥkhakā kāraṇ nahīṁ rahā. tathā dravyaprāṇoṁko dhāraṇ kiye kitane
hī kāl tak jīne-maranese sukh mānatā thā, vahān̐ bhī narak paryāyameṁ duḥkhakī viśeṣatāse vahān̐
nahīṁ jīnā cāhatā thā; parantu ab is siddhaparyāyameṁ dravyaprāṇake binā hī apane caitanyaprāṇase
sadākāl jītā hai aur vahān̐ duḥkhakā lavaleś bhī nahīṁ rahā.