Moksha-Marg Prakashak-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 10 of 378

 

background image
-
nahīn hai, kintu apane abhiprāyamen us us mat sambandhīt jo koī dharmabuddhirūp abhiprāy ho,
vah abhiprāy chhuṛānekā hai. ve svayam hī is sambandhamen is prakār likhate hain ki : ‘‘yahān̐
nānā prakārake mithyādr̥uṣhṭiyoṅkā kathan kiyā hai, usakā prayojan itanā hī jānanā ki
in
prakāroṅko pahachānakar apanemen koī aisā doṣh ho to use dūr karake samyakshraddhānayukta honā,
parantu anyake aise doṣh dekh kaṣhāyī nahīn honā; kyoṅki apanā bhalā-burā to apane pariṇāmonse
hotā hai; yadi anyako ruchivān dekhe to kuchh upadesh dekar unakā bhī bhalā kare.’’
shrīmān paṇḍitapravar ṭoḍaramalajī digambar jainadharmake prabhāvak vishiṣhṭa mahāpuruṣh the. unhonne
mātra chha māsamen siddhāntakaumudī jaise kaṭhin vyākaraṇagranthakā abhyās kiyā thā. apanī
kushāgrabuddhike prabhāvase unhonne ṣhaḍdarshanake granth, bauddha, muslim tathā anya anek matamatāntaroṅke
granthoṅkā adhyayan kiyā thā, shvetāmbar
sthānakavāsīke sūtron tathā granthoṅkā bhī avalokan kiyā
thā, tathā digambar jain granthommen shrī samayasār, pañchāstikāyasaṅgrah, pravachanasār, niyamasār,
gommaṭasār, tattvārthasūtra, aṣhṭapāhuṛ, ātmānushāsan, padmanandipañchavinshatikā, shrāvakamunidharmake prarūpak
anek shāstroṅkā tathā kathā-purāṇādik anek shāstroṅkā abhyās kiyā thā. in sarva shāstroṅke
abhyāsase āpakī buddhi bahut hī prakhar banī thī. shāstrasabhā, vyākhyānasabhā aur vivādasabhāmen
āp bahut hī prasiddha the. is asādhāraṇ prabhāvakapaneke kāraṇ āp tatkālīn rājāko
bhī atishay priy ho gaye the. is rājapriyatā tathā pāṇḍityaprakharatāke kāraṇ anyadharmī āpake
sāth matsarabhāv karane lage the, kyoṅki āpake sāmane un anyadharmīyoṅke baṛe-baṛe vidvān bhī
parābhav ho jāte the. yadyapi āp svayam kisī bhī vidharmīyoṅkā anupakār nahīn karate the;
parantu bane jahān̐ tak unakā upakār hī kiyā karate the, to bhī mātsaryayukta manuṣhyoṅkā
matsaratājanya kr̥utya karanekā hī svabhāv hai; unake matsar va vairabhāvake kāraṇ hī paṇḍitajīkā
akālik dehānta ho gayā thā.
paṇḍit ṭoḍaramalajīkī mr̥utyuke sambandhamen ek duḥkhad ghaṭanākā ullekh pt.. bakhatarām shāhake
‘buddhivilās’ granthamen nimna prakārase kiyā gayā hai
‘‘tab bāhmaṇanu matau yah kiyo, shiv uṭhāvako ṭaunā diyo.
tāmai sabai shrāvagī kaid, karike daṇḍ kiye nr̥up kaida..
guru terah-panthanuko bhramī, ṭoḍaramalla nām sāhimī.
tāhi bhūp māryo pal mānhi, gāḍayo mahi gandagī tāhi..’’
isamen spaṣhṭa kiyā hai ki samvat 1888ke bād jayapuramen jab jainadharmakā punaḥ visheṣh
[ 8 ]