-
pA.NchavA.N adhikAr ][ 137
usase kahate hai.n — yadi prayojan ek ho to nAnA mat kisaliye kahe.n? ekamatame.n to
ek prayojanasahit anek prakAr vyAkhyAn hotA hai, use alag mat kaun kahatA hai? parantu
prayojan hI bhinna-bhinna hai.n so batalAte hai.nH —
anyamato.nse jainamatakI tulanA
jainamatame.n ek vItarAgabhAvake poShaNakA prayojan hai; so kathAo.nme.n, lokAdikake nirUpaName.n,
AcharaName.n, va tattvo.nme.n jahA.N-tahA.N vItarAgatAkI hI puShTi kI hai. tathA anyamato.n me.n sarAgabhAvake
poShaNako prayojan hai; kyo.nki kalpit rachanA kaShAyI jIv hI karate hai.n aur anek yuktiyA.N
banAkar kaShAyabhAvakA hI poShaN karate hai.n. jaise — advait brahmavAdI sarvako brahma mAnane dvArA,
sA.nkhyamatI sarvakArya prakR^itikA mAnakar apaneko shuddha akartA mAnane dvArA, aur shivamatI tattva
jAnanese hI siddhi honA mAnane dvArA, mImA.nsak kaShAyajanit AcharaNako dharma mAnane dvArA, bauddha
kShaNik mAnane dvArA, chArvAk paralokAdi na mAnane dvArA — viShayabhogAdirUp kaShAyakAryo.nme.n svachChanda
honekA hI poShaN karate hai.n. yadyapi kisI sthAn par koI kaShAy ghaTAnekA bhI nirUpaN karate
hai.n; to us Chalase anya kisI kaShAyakA poShaN karate hai.n. jis prakAr — gR^ihakArya Cho.Dkar
parameshvarakA bhajan karanA ThaharAyA aur parameshvarakA svarUp sarAgI ThaharAkar unake Ashrayase apane
viShay-kaShAyakA poShaN karate hai.n; tathA jainadharmame.n dev-guru-dharmAdikakA svarUp vItarAg hI nirUpaN
karake keval vItarAgatAkA hI poShaN karate hai.n — so yah pragaT hai.
ham kyA kahe.n? anyamatI bhartR^iharine bhI 1vairAgya-prakaraName.n aisA kahA haiH —
1eko rAgiShu rAjate priyatamAdehArddhadhArI haro,
nIrAgeShu jino vimuktalalanAsa~N.hgo na yasmAtparaH.
durvArasmaravANapannagaviShavyAsaktamugdho janaH,
sheShaH kAmaviDa.nbito hi viShayAn moktu.n na moktu.n kShamaH ..1..
isame.n sarAgiyo.nme.n mahAdevako pradhAn kahA aur vItarAgiyo.nme.n jinadevako pradhAn kahA hai.
tathA sarAgabhAv aur vItarAgabhAvo.nme.n paraspar pratipakShIpanA hai. yah dono.n bhale nahI.n hai.n; parantu
iname.n ek hI hitakArI hai aur vah vItarAgabhAv hI hai; jisake honese tatkAl AkulatA
1. rAgI puruSho.nme.n to ek mahAdev shobhit hotA hai jisane apanI priyatamA pArvatIko Adhe sharIrame.n dhAraN kar
rakhA hai. aur vItarAgiyo.nme.n jinadev shobhit hai.n jinake samAn striyo.nkA sa.ng Cho.DnevAlA dUsarA koI nahI.n
hai. sheSh log to durnivAr kAmadevake vANarUp sarpo.nke viShase mUrChit hue hai.n jo kAmakI viDambanAse
na to viShayo.nko bhalIbhA.Nti bhog hI sakate hai.n aur na Cho.D.h.h hI sakate hai.n.