Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 273 of 350
PDF/HTML Page 301 of 378

 

background image
-
AThavA.N adhikAr ][ 283
kiyA, usarUp manakA vikalpa na karanA so manase tyAg hai, vachan na bolanA so vachanase
tyAg hai, kAy dvArA nahI.n pravartanA so kAyase tyAg hai. isaprakAr anya tyAg va grahaN hotA
hai so aisI paddhati sahit hI hotA hai aisA jAnanA.
yahA.N prashna hai ki karaNAnuyogame.n to kevalaj~nAn-apekShA tAratamya kathan hai, vahA.N ChaThave.n
guNasthAname.n sarvathA bArah aviratiyo.nkA abhAv kahA, so kis prakAr kahA?
uttaraHavirati bhI yogakaShAyame.n garbhit thI, parantu vahA.N bhI charaNAnuyogakI apekShA
tyAgakA abhAv usakA hI nAm avirati kahA hai, isaliye vahA.N unakA abhAv hai. man-
aviratikA abhAv kahA, so muniko manake vikalpa hote hai.n; parantu svechChAchArI manakI pAparUp
pravR^ittike abhAvase man-aviratikA abhAv kahA hai
aisA jAnanA.
tathA charaNAnuyogame.n vyavahArlokpravR^ittikI apekShA hI nAmAdik kahate hai.n. jis
prakAr samyaktvIko pAtra kahA tathA mithyAtvIko apAtra kahA; so yahA.N jisake jinadevAdikakA
shraddhAn pAyA jAye vah to samyaktvI, jisake unakA shraddhAn nahI.n hai vah mithyAtvI jAnanA.
kyo.nki dAn denA charaNAnuyogame.n kahA hai, isaliye charaNAnuyogakI hI apekShA samyaktva-mithyAtva
grahaN karanA. karaNAnuyogakI apekShA samyaktva-mithyAtva grahaN karanese vahI jIv gyArahave.n
guNasthAname.n thA aur vahI antarmuhUrtame.n pahale guNasthAname.n Aye, to vahA.N dAtAr pAtra-apAtrakA
kaise nirNay kar sake?
tathA dravyAnuyogakI apekShA samyaktva-mithyAtva grahaN karane par munisa.nghame.n dravyali.ngI bhI
hai.n aur bhAvali.ngI bhI hai.n; so pratham to unakA ThIk (nirNay) honA kaThin hai; kyo.nki bAhya
pravR^itti samAn hai; tathA yadi kadAchit samyaktvIko kisI chihna dvArA ThIk (nirNay) ho jAye
aur vah usakI bhakti na kare to auro.nko sa.nshay hogA ki isakI bhakti kyo.n nahI.n kI?
isaprakAr usakA mithyAdR^iShTipanA pragaT ho tab sa.nghame.n virodh utpanna ho; isaliye yahA.N
vyavahArasamyaktva-mithyAtvakI apekShA kathan jAnanA.
yahA.N koI prashna karesamyaktvI to dravyali.ngIko apanese hInaguNayukta mAnatA hai, usakI
bhakti kaise kare?
samAdhAnaHvyavahAradharmakA sAdhan dravyali.ngIke bahut hai aur bhakti karanA bhI vyavahAr
hI hai. isaliye jaisekoI dhanavAn ho, parantu jo kulame.n ba.DA ho use kul apekShA ba.DA
jAnakar usakA satkAr karatA hai; usI prakAr Ap samyaktvaguN sahit hai, parantu jo
vyavahAradharmame.n pradhAn ho use vyavahAradharmakI apekShA guNAdhik mAnakar usakI bhakti karatA hai,
aisA jAnanA. isIprakAr jo jIv bahut upavAsAdi kare use tapasvI kahate hai.n; yadyapi koI