Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 302 of 350
PDF/HTML Page 330 of 378

 

background image
-
312 ] [ mokShamArgaprakAshak
vichArashaktirahit jo ekendriyAdik hai.n, unake to upadesh samajhanekA j~nAn hI nahI.n hai;
aur tIvra rAgAdisahit jIvo.nkA upayog upadeshame.n lagatA nahI.n hai. isaliye jo jIv
vichArashaktisahit ho.n, tathA jinake rAgAdi manda ho.n; unhe.n upadeshake nimittase dharmakI prApti ho
jAye to unakA bhalA ho; tathA isI avasarame.n puruShArtha kAryakArI hai.
ekendriyAdik to dharmakArya karaneme.n samartha hI nahI.n hai.n, kaise puruShArtha kare.n? aur
tIvrakaShAyI puruShArtha kare to vah pApakA hI kare, dharmakAryakA puruShArtha ho nahI.n sakatA.
isaliye jo vichArashaktisahit ho aur jisake rAgAdik manda ho.nvah jIv puruShArthase
upadeshAdikake nimittase tattvanirNayAdime.n upayog lagAye to usakA upayog vahA.N lage aur tab
usakA bhalA ho. yadi is avasarame.n bhI tattvanirNay karanekA puruShArtha na kare, pramAdase kAl
ga.NvAye
yA to mandarAgAdi sahit viShayakaShAyo.nke kAryo.nme.n hI pravarte, yA vyavahAradharmakAryo.nme.n pravarte;
tab avasar to chalA jAyegA aur sa.nsArame.n hI bhramaN hogA.
tathA is avasarame.n jo jIv puruShArthase tattvanirNay karaneme.n upayog lagAnekA abhyAs
rakhe.n unakI vishuddhatA ba.DhegI; usase karmo.nkI shakti hIn hogI, kuCh kAlame.n apane Ap
darshanamohakA upasham hogA; tab tattvo.nkI yathAvat pratIti AyegI. so isakA to kartavya
tattvanirNayakA abhyAs hI hai, isIse darshanamohakA upasham to svayamev hotA hai; usame.n jIvakA
kartavya kuCh nahI.n hai.
tathA usake hone par jIvake svayamev samyagdarshan hotA hai. aur samyagdarshan hone
par shraddhAn to yah huA ki ‘mai.n AtmA hU.N, mujhe rAgAdik nahI.n karanA’; parantu chAritramohake
udayase rAgAdik hote hai.n. vahA.N tIvra uday ho tab to viShayAdime.n pravartatA hai aur manda
uday ho tab apane puruShArthase dharmakAryome.n va vairAgyAdi bhAvanAme.n upayogako lagAtA hai; usake
nimittase chAritramoh manda ho jAtA hai;
aisA hone par deshachAritra va sakalachAritra a.ngIkAr
karanekA puruShArtha pragaT hotA hai. tathA chAritrako dhAraN karake apane puruShArthase dharmame.n
pariNatiko ba.DhAye vahA.N vishuddhatAse karmakI shakti hIn hotI hai, usase vishuddhatA ba.DhtI hai
aur usase karmakI shakti adhik hIn hotI hai. isaprakAr kramase mohakA nAsh kare tab sarvathA
pariNAm vishuddha hote hai.n, unake dvArA j~nAnAvaraNAdik nAsh ho tab kevalaj~nAn pragaT hotA
hai. pashchAt vahA.N binA upAy aghAti karmakA nAsh karake shuddha siddhapadako prApta karatA hai.
isaprakAr upadeshakA to nimitta bane aur apanA puruShArtha kare to karmakA nAsh hotA
hai.