-
ପହଲା ଅଧିକାର ][ ୧୫
ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୋ ଉସକା ଅନ୍ଯ ପ୍ରଯୋଜନ ପ୍ରଗଟ କରକେ ଵିପରୀତ ପ୍ରଵୃତ୍ତି କରାଯେ. ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା
ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜିସେ ଜିନଆଜ୍ଞା ଭଂଗ କରନେକା ଭଯ ବହୁତ ହୋ; କ୍ଯୋଂକି ଯଦି ଐସା ନହୀଂ ହୋ
ତୋ କୋଈ ଅଭିପ୍ରାଯ ଵିଚାର କର ସୂତ୍ରଵିରୁଦ୍ଧ ଉପଦେଶ ଦେକର ଜୀଵୋଂକା ବୁରା କରେ. ସୋ ହୀ କହା
ହୈଃ —
ବହୁଗୁଣଵିଜ୍ଜାଣିଲଯୋ ଅସୁତ୍ତଭାସୀ ତହାଵି ମୁତ୍ତଵ୍ଵୋ.
ଜହ ଵରମଣିଜୁତ୍ତୋ ଵି ହୁ ଵିଗ୍ଘଯରୋ ଵିସହରୋ ଲୋଏ..
ଅର୍ଥଃ — ଜୋ ଅନେକ କ୍ଷମାଦିକଗୁଣ ତଥା ଵ୍ଯାକରଣାଦି ଵିଦ୍ଯାକା ସ୍ଥାନ ହୈ, ତଥାପି ଉତ୍ସୂତ୍ରଭାଷୀ
ହୈ ତୋ ଛୋଡ଼ନେଯୋଗ୍ଯ ହୀ ହୈ. ଜୈସେ କି — ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ମଣିସଂଯୁକ୍ତ ହୋନେ ପର ଭୀ ସର୍ପ ହୈ ସୋ ଲୋକମେଂ
ଵିଘ୍ନ ହୀ କା କରନେଵାଲା ହୈ.
ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜିସକୋ ଶାସ୍ତ୍ର ପଢ଼କର ଆଜୀଵିକା ଆଦି ଲୌକିକ-
କାର୍ଯ ସାଧନେକୀ ଇଚ୍ଛା ନ ହୋ; କ୍ଯୋଂକି ଯଦି ଆଶାଵାନ ହୋ ତୋ ଯଥାର୍ଥ ଉପଦେଶ ନହୀଂ ଦେ ସକତା,
ଉସେ ତୋ କୁଛ ଶ୍ରୋତାଓଂକେ ଅଭିପ୍ରାଯକେ ଅନୁସାର ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ କରକେ ଅପନା ପ୍ରଯୋଜନ ସାଧନେକା ହୀ
ସାଧନ ରହେ. ତଥା ଶ୍ରୋତାଓଂସେ ଵକ୍ତାକା ପଦ ଉଚ୍ଚ ହୈ; ପରନ୍ତୁ ଯଦି ଵକ୍ତା ଲୋଭୀ ହୋ ତୋ ଵକ୍ତା
ସ୍ଵଯଂ ହୀନ ହୋ ଜାଯ ଔର ଶ୍ରୋତା ଉଚ୍ଚ ହୋ.
ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜିସକେ ତୀଵ୍ର କ୍ରୋଧ - ମାନ ନହୀଂ ହୋ; କ୍ଯୋଂକି
ତୀଵ୍ର କ୍ରୋଧୀ-ମାନୀକୀ ନିନ୍ଦା ହୋଗୀ, ଶ୍ରୋତା ଉସସେ ଡରତେ ରହେଂଗେ, ତବ ଉସସେ ଅପନା ହିତ କୈସେ କରେଂଗେ ?
ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜୋ ସ୍ଵଯଂ ହୀ ନାନା ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାକର ସ୍ଵଯଂ ହୀ ଉତ୍ତର ଦେ;
ଅଥଵା ଅନ୍ଯ ଜୀଵ ଅନେକ ପ୍ରକାରସେ ବହୁତ ବାର ପ୍ରଶ୍ନ କରେଂ ତୋ ମିଷ୍ଟ ଵଚନ ଦ୍ଵାରା ଜିସ ପ୍ରକାର
ଉନକା ସଂଦେହ ଦୂର ହୋ ଉସୀ ପ୍ରକାର ସମାଧାନ କରେ. ଯଦି ସ୍ଵଯଂମେଂ ଉତ୍ତର ଦେନେକୀ ସାମର୍ଥ୍ଯ ନ ହୋ
ତୋ ଐସା କହେ କି ଇସକା ମୁଝେ ଜ୍ଞାନ ନହୀଂ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଯଦି ଐସା ନ ହୋ ତୋ ଶ୍ରୋତାଓଂକା
ସଂଦେହ ଦୂର ନହୀଂ ହୋଗା, ତବ କଲ୍ଯାଣ କୈସେ ହୋଗା ? ଔର ଜିନମତକୀ ପ୍ରଭାଵନା ଭୀ ନହୀଂ ହୋ
ସକେଗୀ.
ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜିସକେ ଅନୀତିରୂପ ଲୋକନିଂଦ୍ଯ କାର୍ଯୋଂକୀ ପ୍ରଵୃତ୍ତି ନ
ହୋ; କ୍ଯୋଂକି ଲୋକନିଂଦ୍ଯ କାର୍ଯୋଂସେ ଵହ ହାସ୍ଯକା ସ୍ଥାନ ହୋ ଜାଯେ, ତବ ଉସକା ଵଚନ କୌନ ପ୍ରମାଣ
କରେ ? ଵହ ଜିନଧର୍ମକୋ ଲଜାଯେ. ପୁନଶ୍ଚ, ଵକ୍ତା କୈସା ହୋନା ଚାହିଯେ କି ଜିସକା କୁଲ ହୀନ ନ
ହୋ, ଅଂଗ ହୀନ ନ ହୋ, ସ୍ଵର ଭଂଗ ନ ହୋ, ମିଷ୍ଟ ଵଚନ ହୋ, ପ୍ରଭୁତ୍ଵ ହୋ; ଜିସସେ ଲୋକମେଂ ମାନ୍ଯ
ହୋ — କ୍ଯୋଂକି ଯଦି ଐସା ନ ହୋ ତୋ ଉସେ ଵକ୍ତାପନେକୀ ମହଂତତା ଶୋଭେ ନହୀଂ — ଐସା ଵକ୍ତା ହୋ.
ଵକ୍ତାମେଂ ଯେ ଗୁଣ ତୋ ଅଵଶ୍ଯ ଚାହିଯେ.