-
ଦୂସରା ଅଧିକାର ][ ୨୩
ଐସା ଆଗମମେଂ କହା ହୈ ତଥା ଯୁକ୍ତିସେ ଭୀ ଐସା ହୀ ସଂଭଵ ହୈ କି — କର୍ମକେ ନିମିତ୍ତ ବିନା
ପହଲେ ଜୀଵକୋ ରାଗାଦିକ କହେ ଜାଯେଂ ତୋ ରାଗାଦିକ ଜୀଵକା ଏକ ସ୍ଵଭାଵ ହୋ ଜାଯେଂ; କ୍ଯୋଂକି
ପରନିମିତ୍ତକେ ବିନା ହୋ ଉସୀକା ନାମ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ.
ଇସଲିଯେ କର୍ମକା ସମ୍ବନ୍ଧ ଅନାଦି ହୀ ମାନନା.
ଯହାଁ ପ୍ରଶ୍ନ ହୈ କି — ନ୍ଯାରେ-ନ୍ଯାରେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଅନାଦିସେ ଉନକା ସମ୍ବନ୍ଧ — ଐସା କୈସେ ସଂଭଵ ହୈ?
ସମାଧାନ : — ଜୈସେ ମୂଲ ହୀ ସେ ଜଲ — ଦୂଧକା, ସୋନା — କିଟ୍ଟିକକା, ତୁଷ — କଣକା ତଥା
ତେଲ — ତିଲକା ସମ୍ବନ୍ଧ ଦେଖା ଜାତା ହୈ, ନଵୀନ ଇନକା ମିଲାପ ହୁଆ ନହୀଂ ହୈ; ଵୈସେ ହୀ ଅନାଦିସେ
ଜୀଵକର୍ମକା ସମ୍ବନ୍ଧ ଜାନନା, ନଵୀନ ଇନକା ମିଲାପ ହୁଆ ନହୀଂ ହୈ. ଫି ର ତୁମନେ କହା — ‘କୈସେ
ସଂଭଵ ହୈ?’ ଅନାଦିସେ ଜିସ ପ୍ରକାର କଈ ଭିନ୍ନ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈଂ, ଵୈସେ ହୀ କଈ ମିଲେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈଂ; ଇସ ପ୍ରକାର
ସଂଭଵ ହୋନେମେଂ କୁଛ ଵିରୋଧ ତୋ ଭାସିତ ନହୀଂ ହୋତା.
ଫି ର ପ୍ରଶ୍ନ ହୈ କି — ସମ୍ବନ୍ଧ ଅଥଵା ସଂଯୋଗ କହନା ତୋ ତବ ସଂଭଵ ହୈ ଜବ ପହଲେ ଭିନ୍ନ
ହୋଂ ଔର ଫି ର ମିଲେଂ. ଯହାଁ ଅନାଦିସେ ମିଲେ ଜୀଵ-କର୍ମୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ କୈସେ କହା ହୈ?
ସମାଧାନ : — ଅନାଦିସେ ତୋ ମିଲେ ଥେ; ପରନ୍ତୁ ବାଦମେଂ ଭିନ୍ନ ହୁଏ ତବ ଜାନା କି ଭିନ୍ନ ଥେ
ତୋ ଭିନ୍ନ ହୁଏ, ଇସଲିଯେ ପହଲେ ଭୀ ଭିନ୍ନ ହୀ ଥେ — ଇସ ପ୍ରକାର ଅନୁମାନସେ ତଥା କେଵଲଜ୍ଞାନସେ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ
ଭିନ୍ନ ଭାସିତ ହୋତେ ହୈଂ. ଇସସେ, ଉନକା ବନ୍ଧନ ହୋନେ ପର ଭୀ ଭିନ୍ନପନା ପାଯା ଜାତା ହୈ. ତଥା
ଉସ ଭିନ୍ନତାକୀ ଅପେକ୍ଷା ଉନକା ସମ୍ବନ୍ଧ ଅଥଵା ସଂଯୋଗ କହା ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ନଯେ ମିଲେ, ଯା ମିଲେ
ହୀ ହୋଂ, ଭିନ୍ନ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ମିଲାପମେଂ ଐସେ ହୀ କହନା ସଂଭଵ ହୈ.
ଇସ ପ୍ରକାର ଇନ ଜୀଵ-କର୍ମକା ଅନାଦି ସମ୍ବନ୍ଧ ହୈ.
ଜୀଵ ଔର କର୍ମୋଂ କୀ ଭିନ୍ନତା
ଵହାଁ ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯ ତୋ ଦେଖନେ-ଜାନନେରୂପ ଚେତନାଗୁଣକା ଧାରକ ହୈ ତଥା ଇନ୍ଦ୍ରିଯଗମ୍ଯ ନ ହୋନେ
ଯୋଗ୍ଯ ଅମୂର୍ତ୍ତିକ ହୈ, ସଂକୋଚ-ଵିସ୍ତାର ଶକ୍ତିସହିତ ଅସଂଖ୍ଯାତପ୍ରଦେଶୀ ଏକଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈ. ତଥା କର୍ମ ହୈ ଵହ
ଚେତନାଗୁଣରହିତ ଜଡ଼ ହୈ ଔର ମୂର୍ତ୍ତିକ ହୈ, ଅନନ୍ତ ପୁଦ୍ଗଲପରମାଣୁଓଂକା ପିଣ୍ଡ ହୈ, ଇସଲିଏ ଏକଦ୍ରଵ୍ଯ
ନହୀଂ ହୈ. ଇସ ପ୍ରକାର ଯେ ଜୀଵ ଔର କର୍ମ ହୈଂ — ଇନକା ଅନାଦିସମ୍ବନ୍ଧ ହୈ, ତୋ ଭୀ ଜୀଵକା କୋଈ
ପ୍ରଦେଶ କର୍ମରୂପ ନହୀଂ ହୋତା ଔର କର୍ମକା କୋଈ ପରମାଣୁ ଜୀଵରୂପ ନହୀଂ ହୋତା; ଅପନେ-ଅପନେ ଲକ୍ଷଣକୋ
ଧାରଣ କିଯେ ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ହୀ ରହତେ ହୈଂ. ଜୈସେ ସୋନେ-ଚାଁଦୀକା ଏକ ସ୍କଂଧ ହୋ, ତଥାପି ପୀତାଦି ଗୁଣୋଂକୋ
ଧାରଣ କିଏ ସୋନା ଭିନ୍ନ ରହତା ହୈ ଔର ଶ୍ଵେତାଦି ଗୁଣୋଂକୋ ଧାରଣ କିଯେ ଚାଁଦୀ ଭିନ୍ନ ରହତୀ ହୈ —
ଵୈସେ ଭିନ୍ନ ଜାନନା.