Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Punjabi transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 10 of 378

 

background image
-
ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਅਪਨੇ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯਮੇਂ ਉਸ ਉਸ ਮਤ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਤ ਜੋ ਕੋਈ ਧਰ੍ਮਬੁਦ੍ਧਿਰੂਪ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯ ਹੋ,
ਵਹ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯ ਛੁੜਾਨੇਕਾ ਹੈ. ਵੇ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਇਸ ਸਂਬਂਧਮੇਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਲਿਖਤੇ ਹੈਂ ਕਿ : ‘‘ਯਹਾਁ
ਨਾਨਾ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਮਿਥ੍ਯਾਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਯੋਂਕਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਹੈ, ਉਸਕਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਇਤਨਾ ਹੀ ਜਾਨਨਾ ਕਿ
ਇਨ
ਪ੍ਰਕਾਰੋਂਕੋ ਪਹਚਾਨਕਰ ਅਪਨੇਮੇਂ ਕੋਈ ਐਸਾ ਦੋਸ਼ ਹੋ ਤੋ ਉਸੇ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਸਮ੍ਯਕ੍ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਯੁਕ੍ਤ ਹੋਨਾ,
ਪਰਨ੍ਤੁ ਅਨ੍ਯਕੇ ਐਸੇ ਦੋਸ਼ ਦੇਖ ਕਸ਼ਾਯੀ ਨਹੀਂ ਹੋਨਾ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਅਪਨਾ ਭਲਾ-ਬੁਰਾ ਤੋ ਅਪਨੇ ਪਰਿਣਾਮੋਂਸੇ
ਹੋਤਾ ਹੈ; ਯਦਿ ਅਨ੍ਯਕੋ ਰੁਚਿਵਾਨ ਦੇਖੇ ਤੋ ਕੁਛ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਕਰ ਉਨਕਾ ਭੀ ਭਲਾ ਕਰੇ.’’
ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਪਂਡਿਤਪ੍ਰਵਰ ਟੋਡਰਮਲਜੀ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨਧਰ੍ਮਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਕ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ ਮਹਾਪੁਰੁਸ਼ ਥੇ. ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ
ਮਾਤ੍ਰ ਛ ਮਾਸਮੇਂ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤਕੌਮੁਦੀ ਜੈਸੇ ਕਠਿਨ ਵ੍ਯਾਕਰਣਗ੍ਰਂਥਕਾ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਿਯਾ ਥਾ. ਅਪਨੀ
ਕੁਸ਼ਾਗ੍ਰਬੁਦ੍ਧਿਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸੇ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਸ਼ਡ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕੇ ਗ੍ਰਂਥ, ਬੌਦ੍ਧ, ਮੁਸ੍ਲਿਮ ਤਥਾ ਅਨ੍ਯ ਅਨੇਕ ਮਤਮਤਾਨ੍ਤਰੋਂਕੇ
ਗ੍ਰਂਥੋਂਕਾ ਅਧ੍ਯਯਨ ਕਿਯਾ ਥਾ, ਸ਼੍ਵੇਤਾਮ੍ਬਰ
ਸ੍ਥਾਨਕਵਾਸੀਕੇ ਸੂਤ੍ਰੋਂ ਤਥਾ ਗ੍ਰਂਥੋਂਕਾ ਭੀ ਅਵਲੋਕਨ ਕਿਯਾ
ਥਾ, ਤਥਾ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਗ੍ਰਂਥੋਂਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰ, ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ, ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ, ਨਿਯਮਸਾਰ,
ਗੋਮ੍ਮਟਸਾਰ, ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਰ੍ਥਸੂਤ੍ਰ, ਅਸ਼੍ਟਪਾਹੁੜ, ਆਤ੍ਮਾਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਪਦ੍ਮਨਂਦਿਪਂਚਵਿਂਸ਼ਤਿਕਾ, ਸ਼੍ਰਾਵਕਮੁਨਿਧਰ੍ਮਕੇ ਪ੍ਰਰੂਪਕ
ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਤਥਾ ਕਥਾ-ਪੁਰਾਣਾਦਿਕ ਅਨੇਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਿਯਾ ਥਾ. ਇਨ ਸਰ੍ਵ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੇ
ਅਭ੍ਯਾਸਸੇ ਆਪਕੀ ਬੁਦ੍ਧਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਖਰ ਬਨੀ ਥੀ. ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਸਭਾ, ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਸਭਾ ਔਰ ਵਿਵਾਦਸਭਾਮੇਂ
ਆਪ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਥੇ. ਇਸ ਅਸਾਧਾਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵਕਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਆਪ ਤਤ੍ਕਾਲੀਨ ਰਾਜਾਕੋ
ਭੀ ਅਤਿਸ਼ਯ ਪ੍ਰਿਯ ਹੋ ਗਯੇ ਥੇ. ਇਸ ਰਾਜਪ੍ਰਿਯਤਾ ਤਥਾ ਪਾਂਡਿਤ੍ਯਪ੍ਰਖਰਤਾਕੇ ਕਾਰਣ ਅਨ੍ਯਧਰ੍ਮੀ ਆਪਕੇ
ਸਾਥ ਮਤ੍ਸਰਭਾਵ ਕਰਨੇ ਲਗੇ ਥੇ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਆਪਕੇ ਸਾਮਨੇ ਉਨ ਅਨ੍ਯਧਰ੍ਮੀਯੋਂਕੇ ਬੜੇ-ਬੜੇ ਵਿਦ੍ਵਾਨ ਭੀ
ਪਰਾਭਵ ਹੋ ਜਾਤੇ ਥੇ. ਯਦ੍ਯਪਿ ਆਪ ਸ੍ਵਯਂ ਕਿਸੀ ਭੀ ਵਿਧਰ੍ਮੀਯੋਂਕਾ ਅਨੁਪਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਤੇ ਥੇ;
ਪਰਨ੍ਤੁ ਬਨੇ ਜਹਾਁ ਤਕ ਉਨਕਾ ਉਪਕਾਰ ਹੀ ਕਿਯਾ ਕਰਤੇ ਥੇ, ਤੋ ਭੀ ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਯਯੁਕ੍ਤ ਮਨੁਸ਼੍ਯੋਂਕਾ
ਮਤ੍ਸਰਤਾਜਨ੍ਯ ਕ੍ਰੁਤ੍ਯ ਕਰਨੇਕਾ ਹੀ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ; ਉਨਕੇ ਮਤ੍ਸਰ ਵ ਵੈਰਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਹੀ ਪਂਡਿਤਜੀਕਾ
ਅਕਾਲਿਕ ਦੇਹਾਨ੍ਤ ਹੋ ਗਯਾ ਥਾ.
ਪਂਡਿਤ ਟੋਡਰਮਲਜੀਕੀ ਮ੍ਰੁਤ੍ਯੁਕੇ ਸਂਬਂਧਮੇਂ ਏਕ ਦੁਃਖਦ ਘਟਨਾਕਾ ਉਲ੍ਲੇਖ ਪਂ. ਬਖਤਰਾਮ ਸ਼ਾਹਕੇ
‘ਬੁਦ੍ਧਿਵਿਲਾਸ’ ਗ੍ਰਂਥਮੇਂ ਨਿਮ੍ਨ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ
‘‘ਤਬ ਬਾਹ੍ਮਣਨੁ ਮਤੌ ਯਹ ਕਿਯੋ, ਸ਼ਿਵ ਉਠਾਵਕੋ ਟੌਨਾ ਦਿਯੋ.
ਤਾਮੈ ਸਬੈ ਸ਼੍ਰਾਵਗੀ ਕੈਦ, ਕਰਿਕੇ ਦਂਡ ਕਿਯੇ ਨ੍ਰੁਪ ਕੈਦ..
ਗੁਰੁ ਤੇਰਹ-ਪਂਥਨੁਕੋ ਭ੍ਰਮੀ, ਟੋਡਰਮਲ੍ਲ ਨਾਮ ਸਾਹਿਮੀ.
ਤਾਹਿ ਭੂਪ ਮਾਰ੍ਯੋ ਪਲ ਮਾਂਹਿ, ਗਾਡਯੋ ਮਹਿ ਗਂਦਗੀ ਤਾਹਿ..’’
ਇਸਮੇਂ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਕਿਯਾ ਹੈ ਕਿ ਸਂਵਤ੍ ੧੮੮੮ਕੇ ਬਾਦ ਜਯਪੁਰਮੇਂ ਜਬ ਜੈਨਧਰ੍ਮਕਾ ਪੁਨਃ ਵਿਸ਼ੇਸ਼
[ ੮ ]