-
੮੨ ] [ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ
ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਔਰ ਜਿਸ ਵਿਚਾਰ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭਿਨ੍ਨਤਾ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੀ ਹੈ ਵਹ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨਕੇ ਜੋਰਸੇ ਹੋ ਨਹੀਂ
ਸਕਤਾ, ਇਸਲਿਯੇ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਹੀ ਅਹਂਬੁਦ੍ਧਿ ਪਾਯੀ ਜਾਤੀ ਹੈ.
ਤਥਾ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨਸੇ ਯਹ ਜੀਵ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਬਾਹ੍ਯ ਸਾਮਗ੍ਰੀਕਾ ਸਂਯੋਗ ਹੋਨੇ ਪਰ ਉਸੇ ਭੀ ਅਪਨੀ
ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਪੁਤ੍ਰ, ਸ੍ਤ੍ਰੀ, ਧਨ, ਧਾਨ੍ਯ, ਹਾਥੀ, ਘੋੜੇ, ਮਹਲ, ਕਿਂਕਰ ਆਦਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਅਪਨੇਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਔਰ
ਸਦਾਕਾਲ ਅਪਨੇ ਆਧੀਨ ਨਹੀਂ ਐਸੇ ਸ੍ਵਯਂਕੋ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ; ਤਥਾਪਿ ਉਨਮੇਂ ਮਮਕਾਰ ਕਰਤਾ ਹੈ.
ਪੁਤ੍ਰਾਦਿਕਮੇਂ ‘ਯੇ ਹੈਂ ਸੋ ਮੈਂ ਹੀ ਹੂਁ’ ਐਸੀ ਭੀ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਭ੍ਰਮਬੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਤਥਾ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨਸੇ
ਸ਼ਰੀਰਾਦਿਕਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਅਨ੍ਯਥਾ ਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਅਨਿਤ੍ਯਕੋ ਨਿਤ੍ਯ ਮਾਨਤਾ ਹੈ, ਭਿਨ੍ਨਕੋ ਅਭਿਨ੍ਨ
ਮਾਨਤਾ ਹੈ, ਦੁਃਖਕੇ ਕਾਰਣਕੋ ਸੁਖਕਾ ਕਾਰਣ ਮਾਨਤਾ ਹੈ, ਦੁਃਖਕੋ ਸੁਖ ਮਾਨਤਾ ਹੈ — ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਵਿਪਰੀਤ
ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵ-ਅਜੀਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵੋਂਕਾ ਅਯਥਾਰ੍ਥ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਨੇ ਪਰ ਅਯਥਾਰ੍ਥ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਆਸ੍ਰਵਤਤ੍ਤ੍ਵ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਅਯਥਾਰ੍ਥ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ
ਤਥਾ ਇਸ ਜੀਵਕੋ ਮੋਹਕੇ ਉਦਯਸੇ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ-ਕਸ਼ਾਯਾਦਿਭਾਵ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਉਨਕੋ ਅਪਨਾ ਸ੍ਵਭਾਵ
ਮਾਨਤਾ ਹੈ, ਕਰ੍ਮੋਪਾਧਿਸੇ ਹੁਏ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ. ਦਰ੍ਸ਼ਨ-ਜ੍ਞਾਨ ਉਪਯੋਗ ਔਰ ਆਸ੍ਰਵਭਾਵ ਉਨਕੋ ਏਕ
ਮਾਨਤਾ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਇਨਕਾ ਆਧਾਰਭੂਤ ਤੋ ਏਕ ਆਤ੍ਮਾ ਹੈ ਔਰ ਇਨਕਾ ਪਰਿਣਮਨ ਏਕ ਹੀ ਕਾਲਮੇਂ
ਹੋਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਇਸੇ ਭਿਨ੍ਨਪਨਾ ਭਾਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਔਰ ਭਿਨ੍ਨਪਨਾ ਭਾਸਿਤ ਹੋਨੇਕਾ ਕਾਰਣ ਜੋ
ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਸੋ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨਕੇ ਬਲਸੇ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਤਾ.
ਤਥਾ ਯੇ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ – ਕਸ਼ਾਯਭਾਵ ਆਕੁਲਤਾ ਸਹਿਤ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਵਰ੍ਤ੍ਤਮਾਨ ਦੁਃਖਮਯ ਹੈਂ ਔਰ
ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਕੇ ਕਾਰਣ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਆਗਾਮੀ ਕਾਲਮੇਂ ਦੁਃਖ ਕਰੇਂਗੇ — ਐਸਾ ਉਨ੍ਹੇਂ ਨਹੀਂ ਮਾਨਤਾ ਔਰ ਭਲਾ
ਜਾਨ ਇਨ ਭਾਵੋਂਰੂਪ ਹੋਕਰ ਸ੍ਵਯਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ. ਤਥਾ ਵਹ ਦੁਃਖੀ ਤੋ ਅਪਨੇ ਇਨ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ –
ਕਸ਼ਾਯਭਾਵੋਂਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਵ੍ਰੁਥਾ ਹੀ ਔਰੋਂਕੋ ਦੁਃਖ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਜੈਸੇ —
ਦੁਃਖੀ ਤੋ ਮਿਥ੍ਯਾਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਅਪਨੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਪਦਾਰ੍ਥ ਨ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤੇ ਉਸੇ
ਦੁਃਖਦਾਯਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਤਥਾ ਦੁਃਖੀ ਤੋ ਕ੍ਰੋਧਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਜਿਸਸੇ ਕ੍ਰੋਧ ਕਿਯਾ ਹੋ ਉਸਕੋ
ਦੁਃਖਦਾਯਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਦੁਃਖੀ ਤੋ ਲੋਭਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਇਸ਼੍ਟ ਵਸ੍ਤੁਕੀ ਅਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕੋ ਦੁਃਖਦਾਯਕ
ਮਾਨਤਾ ਹੈ. — ਇਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਜਾਨਨਾ.
ਤਥਾ ਇਨ ਭਾਵੋਂਕਾ ਜੈਸਾ ਫਲ ਆਤਾ ਹੈ ਵੈਸਾ ਭਾਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ. ਇਨਕੀ ਤੀਵ੍ਰਤਾਸੇ
ਨਰਕਾਦਿ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਤਥਾ ਮਨ੍ਦਤਾਸੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਾਦਿ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਵਹਾਁ ਅਧਿਕ-ਕਮ ਆਕੁਲਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਐਸਾ
ਭਾਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਵੇ ਬੁਰੇ ਨਹੀਂ ਲਗਤੇ. ਕਾਰਣ ਯਹ ਹੈ ਕਿ — ਵੇ ਅਪਨੇ ਕਿਯੇ
ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕੋ ਬੁਰੇ ਕੈਸੇ ਮਾਨੇ?
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਸ੍ਰਵਤਤ੍ਤ੍ਵਕਾ ਅਯਥਾਰ੍ਥ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਨੇ ਪਰ ਅਯਥਾਰ੍ਥ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ.