-
ਚੌਥਾ ਅਧਿਕਾਰ ][ ੮੧
ਭੀ ਹਿਲਤੇ ਹੈਂ; ਯਹ ਸਬਕੋ ਏਕ ਮਾਨਕਰ ਐਸਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਗਮਨਾਦਿ ਕਾਰ੍ਯ ਕਰਤਾ ਹੂਁ, ਮੈਂ
ਵਸ੍ਤੁਕਾ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤਾ ਹੂਁ ਅਥਵਾ ਮੈਂਨੇ ਕਿਯਾ ਹੈ — ਇਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪ ਮਾਨਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਜੀਵਕੇ ਕਸ਼ਾਯਭਾਵ ਹੋਂ ਤਬ ਸ਼ਰੀਰਕੀ ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਉਨਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋ ਜਾਤੀ ਹੈ. ਜੈਸੇ —
ਕ੍ਰੋਧਾਦਿਕ ਹੋਨੇ ਪਰ ਲਾਲ ਨੇਤ੍ਰਾਦਿ ਹੋ ਜਾਤੇ ਹੈਂ, ਹਾਸ੍ਯਾਦਿ ਹੋਨੇ ਪਰ ਮੁਖਾਦਿ ਪ੍ਰਫੁ ਲ੍ਲਿਤ ਹੋ ਜਾਤੇ
ਹੈਂ, ਪੁਰੁਸ਼ਵੇਦਾਦਿ ਹੋਨੇ ਪਰ ਲਿਂਗਕਾਠਿਨ੍ਯਾਦਿ ਹੋ ਜਾਤੇ ਹੈਂ, ਯਹ ਸਬ ਏਕ ਮਾਨਕਰ ਐਸਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ
ਕਿ ਯਹ ਕਾਰ੍ਯ ਸਬ ਮੈਂ ਕਰਤਾ ਹੂਁ. ਤਥਾ ਸ਼ਰੀਰਮੇਂ ਸ਼ੀਤ, ਉਸ਼੍ਣ, ਕ੍ਸ਼ੁਧਾ, ਤ੍ਰੁਸ਼ਾ, ਰੋਗ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਅਵਸ੍ਥਾਏਁ
ਹੋਤੀ ਹੈਂ; ਉਨਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਮੋਹਭਾਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ੍ਵਯਂ ਸੁਖ-ਦੁਃਖ ਮਾਨਤਾ ਹੈ; ਇਨ ਸਬਕੋ ਏਕ ਜਾਨਕਰ
ਸ਼ੀਤਾਦਿਕ ਤਥਾ ਸੁਖ-ਦੁਃਖ ਅਪਨੇਕੋ ਹੀ ਹੁਏ ਮਾਨਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਸ਼ਰੀਰਕੇ ਪਰਮਾਣੁਓਂਕਾ ਮਿਲਨਾ-ਬਿਛੁੜਨਾ ਆਦਿ ਹੋਨੇਸੇ ਅਥਵਾ ਉਨਕੀ ਅਵਸ੍ਥਾ
ਪਲਟਨੇਸੇ ਯਾ ਸ਼ਰੀਰ ਸ੍ਕਨ੍ਧਕੇ ਖਣ੍ਡ ਆਦਿ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਥੂਲ - ਕ੍ਰੁਸ਼ਾਦਿਕ, ਬਾਲ - ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਾਦਿਕ ਅਥਵਾ
ਅਂਗਹੀਨਾਦਿਕ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਉਸਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਪਨੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਕਾ ਸਂਕੋਚ-ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਯਹ ਸਬਕੋ
ਏਕ ਮਾਨਕਰ ਮੈਂ ਸ੍ਥੂਲ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਕ੍ਰੁਸ਼ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਬਾਲਕ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧ ਹੂਁ, ਮੇਰੇ ਇਨ ਅਂਗੋਂਕਾ ਭਂਗ ਹੁਆ
ਹੈ — ਇਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪ ਮਾਨਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਸ਼ਰੀਰਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਗਤਿ, ਕੁਲਾਦਿਕ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਉਨ੍ਹੇਂ ਅਪਨਾ ਮਾਨਕਰ ਮੈਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਹੂਁ, ਮੈਂ
ਤਿਰ੍ਯਂਚ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰਿਯ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਵੈਸ਼੍ਯ ਹੂਁ — ਇਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪ ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਤਥਾ ਸ਼ਰੀਰਕਾ ਸਂਯੋਗ ਹੋਨੇ
ਔਰ ਛੂਟਨੇਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਜਨ੍ਮ-ਮਰਣ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਉਸੇ ਅਪਨਾ ਜਨ੍ਮ-ਮਰਣ ਮਾਨਕਰ ਮੈਂ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੁਆ,
ਮੈਂ ਮਰੂਁਗਾ — ਐਸਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਸ਼ਰੀਰਕੀ ਹੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਅਨ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਓਂਸੇ ਨਾਤਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ. ਜਿਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼ਰੀਰਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ
ਹੁਈ ਉਨ੍ਹੇਂ ਅਪਨੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਮਾਨਤਾ ਹੈ; ਜੋ ਸ਼ਰੀਰਕੋ ਰਮਣ ਕਰਾਯੇ ਉਸੇ ਅਪਨੀ ਰਮਣੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ;
ਜੋ ਸ਼ਰੀਰਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੁਆ ਉਸੇ ਅਪਨਾ ਪੁਤ੍ਰ ਮਾਨਤਾ ਹੈ; ਜੋ ਸ਼ਰੀਰਕੋ ਉਪਕਾਰੀ ਹੋ ਉਸੇ ਮਿਤ੍ਰ ਮਾਨਤਾ
ਹੈ; ਜੋ ਸ਼ਰੀਰਕਾ ਬੁਰਾ ਕਰੇ ਉਸੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁ ਮਾਨਤਾ ਹੈ — ਇਤ੍ਯਾਦਿਰੂਪ ਮਾਨ੍ਯਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ.
ਅਧਿਕ ਕ੍ਯਾ ਕਹੇਂ? ਜਿਸ-ਤਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਅਪਨੇਕੋ ਔਰ ਸ਼ਰੀਰਕੋ ਏਕ ਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ.
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕਕੇ ਨਾਮ ਤੋ ਯਹਾਁ ਕਹੇ ਹੈਂ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਇਸੇ ਤੋ ਕੁਛ ਗਮ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈਂ. ਅਚੇਤ ਹੁਆ
ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਅਹਂਬੁਦ੍ਧਿ ਧਾਰਣ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਉਸਕਾ ਕਾਰਣ ਕ੍ਯਾ ਹੈ? ਵਹ ਬਤਲਾਤੇ ਹੈਂਃ —
ਇਸ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਅਨਾਦਿਸੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨ ਹੈ; ਉਸਸੇ ਸ੍ਵਯਂ ਅਮੂਰ੍ਤਿਕ ਹੈ ਵਹ ਤੋ ਭਾਸਿਤ ਨਹੀਂ
ਹੋਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਸ਼ਰੀਰ ਮੂਰ੍ਤ੍ਤਿਕ ਹੈ ਵਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਆਤ੍ਮਾ ਕਿਸੀਕੋ ਆਪਰੂਪ ਜਾਨਕਰ
ਅਹਂਬੁਦ੍ਧਿ ਧਾਰਣ ਕਰੇ ਹੀ ਕਰੇ, ਸੋ ਜਬ ਸ੍ਵਯਂ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ਭਾਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁਆ ਤਬ ਉਨਕੇ ਸਮੁਦਾਯਰੂਪ
ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਹੀ ਅਹਂਬੁਦ੍ਧਿ ਧਾਰਣ ਕਰਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਅਪਨੇਕੋ ਔਰ ਸ਼ਰੀਰਕੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤ-ਨੈਮਿਤ੍ਤਿਕ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਬਹੁਤ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਭਿਨ੍ਨਤਾ ਭਾਸਿਤ