-
੯੦ ] [ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਦਾਰ੍ਥਮੇਂ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟਪਨਾ ਹੈ ਨਹੀਂ. ਯਦਿ ਪਦਾਰ੍ਥਮੇਂ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟਪਨਾ ਹੋਤਾ ਤੋ ਜੋ
ਪਦਾਰ੍ਥ ਇਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਵਹ ਸਭੀਕੋ ਇਸ਼੍ਟ ਹੀ ਹੋਤਾ ਔਰ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਵਹ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਹੀ ਹੋਤਾ; ਪਰਨ੍ਤੁ
ਐਸਾ ਹੈ ਨਹੀਂ. ਯਹ ਜੀਵ ਕਲ੍ਪਨਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਨ੍ਹੇਂ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਸੋ ਯਹ ਕਲ੍ਪਨਾ ਝੂਠੀ ਹੈ.
ਤਥਾ ਪਦਾਰ੍ਥ ਸੁਖਦਾਯਕ – ਉਪਕਾਰੀ ਯਾ ਦੁਃਖਦਾਯਕ – ਅਨੁਪਕਾਰੀ ਹੋਤਾ ਹੈ ਸੋ ਅਪਨੇ ਆਪ
ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਪੁਣ੍ਯ-ਪਾਪਕੇ ਉਦਯਾਨੁਸਾਰ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਜਿਸਕੇ ਪੁਣ੍ਯਕਾ ਉਦਯ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਉਸਕੋ
ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਸਂਯੋਗ ਸੁਖਦਾਯਕ – ਉਪਕਾਰੀ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਜਿਸਕੇ ਪਾਪਕਾ ਉਦਯ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸੇ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ
ਸਂਯੋਗ ਦੁਃਖਦਾਯਕ – ਅਨੁਪਕਾਰੀ ਹੋਤਾ ਹੈ. — ਐਸਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਦੇਖਤੇ ਹੈਂ. ਕਿਸੀਕੋ ਸ੍ਤ੍ਰੀ-ਪੁਤ੍ਰਾਦਿਕ
ਸੁਖਦਾਯਕ ਹੈਂ, ਕਿਸੀਕੋ ਦੁਃਖਦਾਯਕ ਹੈਂ; ਕਿਸੀਕੋ ਵ੍ਯਾਪਾਰ ਕਰਨੇਸੇ ਲਾਭ ਹੈ, ਕਿਸੀਕੋ ਨੁਕਸਾਨ
ਹੈ; ਕਿਸੀਕੇ ਸ਼ਤ੍ਰੁ ਭੀ ਦਾਸ ਹੋਜਾਤੇ ਹੈਂ, ਕਿਸੀਕੇ ਪੁਤ੍ਰ ਭੀ ਅਹਿਤਕਾਰੀ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਜਾਨਾ
ਜਾਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪਦਾਰ੍ਥ ਅਪਨੇ ਆਪ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਕਰ੍ਮੋਦਯਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈਂ.
ਜੈਸੇ ਕਿਸੀਕੇ ਨੌਕਰ ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਕਹੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੀ ਪੁਰੁਸ਼ਕੋ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰੇਂ ਤੋ
ਵਹ ਕੁਛ ਨੌਕਰੋਂਕਾ ਕਰ੍ਤ੍ਤਵ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਨਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀਕਾ ਕਰ੍ਤ੍ਤਵ੍ਯ ਹੈ. ਕੋਈ ਨੌਕਰੋਂਕੋ ਹੀ ਇਸ਼੍ਟ-
ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨੇ ਤੋ ਝੂਠ ਹੈ. ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਰ੍ਮਕੇ ਉਦਯਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਏ ਪਦਾਰ੍ਥ ਕਰ੍ਮਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਕੋ
ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰੇਂ ਤੋ ਵਹ ਕੋਈ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਕਰ੍ਤ੍ਤਵ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਰ੍ਮਕਾ ਕਰ੍ਤ੍ਤਵ੍ਯ ਹੈ. ਯਦਿ
ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੋ ਹੀ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨੇ ਤੋ ਝੂਠ ਹੈ.
ਇਸਲਿਯੇ ਯਹ ਬਾਤ ਸਿਦ੍ਧ ਹੁਈ ਕਿ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੋ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨਕਰ ਉਨਮੇਂ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ
ਮਿਥ੍ਯਾ ਹੈ.
ਯਹਾਁ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕਿ — ਬਾਹ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਓਂਕਾ ਸਂਯੋਗ ਕਰ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਬਨਤਾ ਹੈ, ਤਬ ਕਰ੍ਮੋਮੇਂ ਤੋ
ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ?
ਸਮਾਧਾਨਃ — ਕਰ੍ਮ ਤੋ ਜੜ ਹੈਂ, ਉਨਕੇ ਕੁਛ ਸੁਖ-ਦੁਃਖ ਦੇਨੇਕੀ ਇਚ੍ਛਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਤਥਾ ਵੇ
ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਤੋ ਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਇਸਕੇ ਭਾਵੋਂਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਕਰ੍ਮਰੂਪ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਜੈਸੇ —
ਕੋਈ ਅਪਨੇ ਹਾਥਸੇ ਪਤ੍ਥਰ ਲੇਕਰ ਅਪਨਾ ਸਿਰ ਫੋੜ ਲੇ ਤੋ ਪਤ੍ਥਰਕਾ ਕ੍ਯਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ? ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ
ਜੀਵ ਅਪਨੇ ਰਾਗਾਦਿਕ ਭਾਵੋਂਸੇ ਪੁਦ੍ਗਲਕੋ ਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਕਰਕੇ ਅਪਨਾ ਬੁਰਾ ਕਰੇ ਤੋ ਕਰ੍ਮਕਾ
ਕ੍ਯਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ? ਇਸਲਿਯੇ ਕਰ੍ਮਸੇ ਭੀ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਮਿਥ੍ਯਾ ਹੈ.
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੋ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨਕਰ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਮਿਥ੍ਯਾ ਹੈ. ਯਦਿ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯ
ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਹੋਤੇ ਔਰ ਵਹਾਁ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਤਾ ਤੋ ਮਿਥ੍ਯਾ ਨਾਮ ਨ ਪਾਤਾ; ਵੇ ਤੋ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਹੈਂ
ਨਹੀਂ ਔਰ ਯਹ ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਮਾਨਕਰ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਇਸ ਪਰਿਣਮਨਕੋ ਮਿਥ੍ਯਾ ਕਹਾ
ਹੈ. ਮਿਥ੍ਯਾਰੂਪ ਜੋ ਪਰਿਣਮਨ, ਉਸਕਾ ਨਾਮ ਮਿਥ੍ਯਾਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ.