-
੧੦੬ ] [ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ
ਤੋ ਵਹ ਸਾਮਗ੍ਰੀ ਜਹਾਁਸੇ ਲਾਕਰ ਏਕਤ੍ਰਿਤ ਕੀ ਵਹ ਠਿਕਾਨਾ ਬਤਲਾ ਔਰ ਏਕ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੇ ਹੀ ਇਤਨੀ
ਰਚਨਾ ਬਨਾਯੀ ਸੋ ਪਹਲੇ – ਬਾਦਮੇਂ ਬਨਾਯੀ ਹੋਗੀ ਯਾ ਅਪਨੇ ਸ਼ਰੀਰਕੇ ਹਸ੍ਤਾਦਿ ਬਹੁਤ ਕਿਯੇ ਹੋਂਗੇ?
ਵਹ ਕੈਸੇ ਹੈ ਸੋ ਬਤਲਾ. ਜੋ ਬਤਲਾਯੇਗਾ ਉਸੀਮੇਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨੇਸੇ ਵਿਰੁਦ੍ਧ ਭਾਸਿਤ ਹੋਗਾ.
ਤਥਾ ਏਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯਹ ਹੈ — ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਾਜਾ ਆਜ੍ਞਾ ਕਰੇ ਤਦਨੁਸਾਰ ਕਾਰ੍ਯ ਹੋਤਾ ਹੈ,
ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਕੀ ਆਜ੍ਞਾਸੇ ਸ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਤੋ ਆਜ੍ਞਾ ਕਿਨਕੋ ਦੀ? ਔਰ ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਆਜ੍ਞਾ
ਦੀ ਵੇ ਕਹਾਁਸੇ ਸਾਮਗ੍ਰੀ ਲਾਕਰ ਕੈਸੇ ਰਚਨਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਸੋ ਬਤਲਾ.
ਤਥਾ ਏਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯਹ ਹੈ — ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੁਦ੍ਧਿਧਾਰੀ ਇਚ੍ਛਾ ਕਰੇ ਤਦਨੁਸਾਰ ਕਾਰ੍ਯ ਸ੍ਵਯਮੇਵ
ਬਨਤਾ ਹੈ; ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਇਚ੍ਛਾ ਕਰੇ ਤਦਨੁਸਾਰ ਸ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਤਬ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਤੋ ਇਚ੍ਛਾਕਾ
ਹੀ ਕਰ੍ਤ੍ਤਾ ਹੁਆ, ਲੋਕ ਤੋ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਹੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੁਆ. ਤਥਾ ਇਚ੍ਛਾ ਤੋ ਪਰਮਬ੍ਰਹ੍ਮਨੇ ਕੀ ਥੀ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਕਾ
ਕਰ੍ਤ੍ਤਵ੍ਯ ਕ੍ਯਾ ਹੁਆ ਜਿਸਸੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕੋ ਸ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਕਹਾ?
ਤਥਾ ਤੂ ਕਹੇਗਾ — ਪਰਬ੍ਰਹ੍ਮਨੇ ਭੀ ਇਚ੍ਛਾ ਕੀ ਔਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੇ ਭੀ ਇਚ੍ਛਾ ਕੀ ਤਬ ਲੋਕ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ
ਹੁਆ, ਤੋ ਮਾਲੂਮ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਪਰਮਬ੍ਰਹ੍ਮਕੀ ਇਚ੍ਛਾ ਕਾਰ੍ਯਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਵਹਾਁ ਸ਼ਕ੍ਤਿਹੀਨਪਨਾ
ਆਯਾ.
ਤਥਾ ਹਮ ਪੂਛਤੇ ਹੈਂ — ਯਦਿ ਲੋਕ ਕੇਵਲ ਬਨਾਨੇਸੇ ਬਨਤਾ ਹੈ ਤਬ ਬਨਾਨੇਵਾਲਾ ਤੋ ਸੁਖਕੇ
ਅਰ੍ਥ ਬਨਾਯੇਗਾ, ਤੋ ਇਸ਼੍ਟ ਹੀ ਰਚਨਾ ਕਰੇਗਾ. ਇਸ ਲੋਕਮੇਂ ਤੋ ਇਸ਼੍ਟ ਪਦਾਰ੍ਥ ਥੋੜੇ ਦੇਖੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ,
ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਬਹੁਤ ਦੇਖੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਜੀਵੋਂਮੇਂ ਦੇਵਾਦਿਕ ਬਨਾਯੇ ਸੋ ਤੋ ਰਮਣ ਕਰਨੇਕੇ ਅਰ੍ਥ ਵ ਭਕ੍ਤਿ
ਕਰਾਨੇਕੇ ਅਰ੍ਥ ਇਸ਼੍ਟ ਬਨਾਯੇ; ਔਰ ਲਟ, ਕੀੜੀ, ਕੁਤ੍ਤਾ, ਸੁਅਰ, ਸਿਂਹਾਦਿਕ ਬਨਾਯੇ ਸੋ ਕਿਸ ਅਰ੍ਥ
ਬਨਾਯੇ? ਵੇ ਤੋ ਰਮਣੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਭਕ੍ਤਿ ਨਹੀਂ ਕਰਤੇ, ਸਰ੍ਵ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਹੀ ਹੈਂ. ਤਥਾ ਦਰਿਦ੍ਰੀ,
ਦੁਃਖੀ ਨਾਰਕਿਯੋਂਕੋ ਦੇਖਕਰ ਅਪਨੇ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾ, ਗ੍ਲਾਨਿ ਆਦਿ ਦੁਃਖ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਂ — ਐਸੇ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਕਿਸਲਿਯੇ
ਬਨਾਯੇ?
ਵਹਾਁ ਵਹ ਕਹਤਾ ਹੈ — ਜੀਵ ਅਪਨੇ ਪਾਪਸੇ ਲਟ, ਕੀੜੀ, ਦਰਿਦ੍ਰੀ, ਨਾਰਕੀ ਆਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯ
ਭੁਗਤਤੇ ਹੈਂ. ਉਸਸੇ ਪੂਛਤੇ ਹੈਂ ਕਿ — ਬਾਦਮੇਂ ਤੋ ਪਾਪਹੀਕੇ ਫਲਸੇ ਯਹ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੁਈ ਕਹੋ, ਪਰਨ੍ਤੁ
ਪਹਲੇ ਲੋਕਰਚਨਾ ਕਰਤੇ ਹੀ ਉਨਕੋ ਬਨਾਯਾ ਤੋ ਕਿਸ ਅਰ੍ਥ ਬਨਾਯਾ? ਤਥਾ ਬਾਦਮੇਂ ਜੀਵ ਪਾਪਰੂਪ
ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਏ ਸੋ ਕੈਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਏ? ਯਦਿ ਆਪ ਹੀ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੁਏ ਕਹੋਗੇ ਤੋ ਮਾਲੂਮ ਹੋਤਾ
ਹੈ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨੇ ਪਹਲੇ ਤੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਿਯੇ, ਫਿ ਰ ਵੇ ਇਸਕੇ ਆਧੀਨ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਇਸ ਕਾਰਣ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਕੋ ਦੁਃਖ
ਹੀ ਹੁਆ.
ਤਥਾ ਯਦਿ ਕਹੋਗੇ — ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਕੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਕਰਨੇਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਤੋ ਉਨ੍ਹੇਂ ਪਾਪਰੂਪ
ਕਿਸਲਿਯੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਕਿਯਾ? ਜੀਵ ਤੋ ਅਪਨੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਿਯੇ ਥੇ, ਉਨਕਾ ਬੁਰਾ ਕਿਸ ਅਰ੍ਥ ਕਿਯਾ?