-
ਦੂਸਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ][ ੪੧
ਇਨ੍ਹੇਂ ਈਸ਼ਤ੍ ਕਸ਼ਾਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ. ਯਹਾਁ ਨੋ ਸ਼ਬ੍ਦ ਈਸ਼ਤ੍ਵਾਚਕ ਜਾਨਨਾ. ਇਨਕਾ ਉਦਯ ਉਨ ਕ੍ਰੋਧਾਦਿਕੋਂਕੇ
ਸਾਥ ਯਥਾਸਮ੍ਭਵ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੋਹਕੇ ਉਦਯਸੇ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ ਔਰ ਕਸ਼ਾਯਭਾਵ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਸੋ ਯੇ ਹੀ ਸਂਸਾਰਕੇ ਮੂਲ
ਕਾਰਣ ਹੈਂ. ਇਨ੍ਹੀਂਸੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਕਾਲਮੇਂ ਜੀਵ ਦੁਃਖੀ ਹੈਂ, ਔਰ ਆਗਾਮੀ ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਕੇ ਭੀ ਕਾਰਣ ਯੇ
ਹੀ ਹੈਂ. ਤਥਾ ਇਨ੍ਹੀਂਕਾ ਨਾਮ ਰਾਗ-ਦ੍ਵੇਸ਼-ਮੋਹ ਹੈ. ਵਹਾਁ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਕਾ ਨਾਮ ਮੋਹ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵਹਾਁ
ਸਾਵਧਾਨੀਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ. ਤਥਾ ਮਾਯਾ, ਲੋਭ ਕਸ਼ਾਯ ਏਵਂ ਹਾਸ੍ਯ, ਰਤਿ ਔਰ ਤੀਨ ਵੇਦੋਂਕਾ ਨਾਮ
ਰਾਗ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵਹਾਁ ਇਸ਼੍ਟਬੁਦ੍ਧਿਸੇ ਅਨੁਰਾਗ ਪਾਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਤਥਾ ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਕਸ਼ਾਯ ਔਰ
ਅਰਤਿ, ਸ਼ੋਕ, ਭਯ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾਓਂਕਾ ਨਾਮ ਦ੍ਵੇਸ਼ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵਹਾਁ ਅਨਿਸ਼੍ਟਬੁਦ੍ਧਿਸੇ ਦ੍ਵੇਸ਼ ਪਾਯਾ ਜਾਤਾ
ਹੈ. ਤਥਾ ਸਾਮਾਨ੍ਯਤਃ ਸਭੀਕਾ ਨਾਮ ਮੋਹ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਇਨਮੇਂ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਅਸਾਵਧਾਨੀ ਪਾਈ ਜਾਤੀ ਹੈ.
ਅਂਤਰਾਯਕਰ੍ਮੋਦਯਜਨ੍ਯ ਅਵਸ੍ਥਾ
ਤਥਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਜੀਵ ਚਾਹੇ ਸੋ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ. ਦਾਨ ਦੇਨਾ ਚਾਹੇ ਸੋ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਤਾ,
ਵਸ੍ਤੁਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਚਾਹੇ ਸੋ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ, ਭੋਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ ਸੋ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਉਪਭੋਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ
ਸੋ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਅਪਨੀ ਜ੍ਞਾਨਾਦਿ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੋ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ ਸੋ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤੀ. ਇਸ
ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਜੋ ਚਾਹਤਾ ਹੈ ਸੋ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਤਥਾ ਉਸੀਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਸੇ ਕਿਂਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ
ਚਾਹਾ ਹੁਆ ਭੀ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਚਾਹ ਤੋ ਬਹੁਤ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਕਿਂਚਿਤ੍ਮਾਤ੍ਰ ਦਾਨ ਦੇ ਸਕਤਾ ਹੈ, ਲਾਭ
ਹੋਤਾ ਹੈ, ਜ੍ਞਾਨਾਦਿਕ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ; ਵਹਾਁ ਭੀ ਅਨੇਕ ਬਾਹ੍ਯ ਕਾਰਣ ਚਾਹਿਯੇ.
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਘਾਤਿਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਉਦਯਸੇ ਜੀਵਕੀ ਅਵਸ੍ਥਾ ਹੋਤੀ ਹੈ.
ਵੇਦਨੀਯਕਰ੍ਮੋਦਯਜਨ੍ਯ ਅਵਸ੍ਥਾ
ਤਥਾ ਅਘਾਤਿਕਰ੍ਮੋਂਮੇਂ ਵੇਦਨੀਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਸ਼ਰੀਰਮੇਂ ਬਾਹ੍ਯ ਸੁਖ-ਦੁਃਖਕੇ ਕਾਰਣ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੇ ਹੈਂ.
ਸ਼ਰੀਰਮੇਂ ਆਰੋਗ੍ਯਪਨਾ, ਸ਼ਕ੍ਤਿਵਾਨਪਨਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਤਥਾ ਕ੍ਸ਼ੁਧਾ, ਤ੍ਰੁਸ਼ਾ, ਰੋਗ, ਖੇਦ, ਪੀੜਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਸੁਖ-
ਦੁਃਖਕੇ ਕਾਰਣ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਬਾਹ੍ਯਮੇਂ ਸੁਹਾਵਨੇ ਰੁਤੁ – ਪਵਨਾਦਿਕ, ਇਸ਼੍ਟ ਸ੍ਤ੍ਰੀ – ਪੁਤ੍ਰਾਦਿਕ ਤਥਾ ਮਿਤ੍ਰ –
ਧਨਾਦਿਕ; ਅਸੁਹਾਵਨੇ ਰੁਤੁ – ਪਵਨਾਦਿਕ, ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਸ੍ਤ੍ਰੀ – ਪੁਤ੍ਰਾਦਿਕ ਤਥਾ ਸ਼ਤ੍ਰੁ, ਦਾਰਿਦ੍ਰਯ, ਵਧ-ਬਨ੍ਧਨਾਦਿਕ
ਸੁਖ-ਦੁਃਖਕੋ ਕਾਰਣ ਹੋਤੇ ਹੈਂ.
ਯਹ ਜੋ ਬਾਹ੍ਯ ਕਾਰਣ ਕਹੇ ਹੈਂ ਉਨਮੇਂ ਕਿਤਨੇ ਕਾਰਣ ਤੋ ਐਸੇ ਹੈਂ ਜਿਨਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਸ਼ਰੀਰਕੀ
ਅਵਸ੍ਥਾ ਸੁਖ-ਦੁਃਖਕੋ ਕਾਰਣ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਔਰ ਵੇ ਹੀ ਸੁਖ-ਦੁਃਖਕੋ ਕਾਰਣ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਤਥਾ ਕਿਤਨੇ
ਕਾਰਣ ਐਸੇ ਹੈਂ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸੁਖ-ਦੁਃਖਕੋ ਕਾਰਣ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਐਸੇ ਕਾਰਣੋਂਕਾ ਮਿਲਨਾ ਵੇਦਨੀਯਕੇ
ਉਦਯਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਵਹਾਁ ਸਾਤਾਵੇਦਨੀਯਸੇ ਸੁਖਕੇ ਕਾਰਣ ਮਿਲਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਅਸਾਤਾਵੇਦਨੀਯਸੇ ਦੁਃਖਕੇ
ਕਾਰਣ ਮਿਲਤੇ ਹੈਂ.