-
ਤੀਸਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ][ ੬੫
ਵਿਕਲਤ੍ਰਯ ਵ ਅਸਂਜ੍ਞੀ ਪਂਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜੀਵੋਂਕੇ ਦੁਃਖ
ਤਥਾ ਜੀਵ ਦ੍ਵੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ, ਤ੍ਰੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ, ਚਤੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ, ਅਸਂਜ੍ਞੀ ਪਂਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਧਾਰਣ ਕਰੇ ਵਹਾਁ
ਭੀ ਏਕੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਤ੍ ਦੁਃਖ ਜਾਨਨਾ. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਤਨਾ ਕਿ — ਯਹਾਁ ਕ੍ਰਮਸੇ ਏਕ-ਏਕ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜਨਿਤ ਜ੍ਞਾਨ-
ਦਰ੍ਸ਼ਨਕੀ ਤਥਾ ਕੁਛ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੀ ਅਧਿਕਤਾ ਹੁਈ ਹੈ ਔਰ ਬੋਲਨੇ-ਚਾਲਨੇਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਹੁਈ ਹੈ. ਵਹਾਁ ਭੀ
ਜੋ ਅਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੈਂ ਤਥਾ ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤ ਭੀ ਹੀਨਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਧਾਰਕ ਹੈਂ; ਛੋਟੇ ਜੀਵ ਹੈਂ, ਉਨਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਪ੍ਰਗਟ
ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਤਥਾ ਕਿਤਨੇ ਹੀ ਪਰ੍ਯਾਪ੍ਤ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਧਾਰਕ ਬੜੇ ਜੀਵ ਹੈਂ ਉਨਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਪ੍ਰਗਟ
ਹੋਤੀ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਵੇ ਜੀਵ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕਾ ਉਪਾਯ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਦੁਃਖ ਦੂਰ ਹੋਨੇਕਾ ਉਪਾਯ ਕਰਤੇ ਹੈਂ.
ਕ੍ਰੋਧਾਦਿਕਸੇ ਕਾਟਨਾ, ਮਾਰਨਾ, ਲੜਨਾ, ਛਲ ਕਰਨਾ, ਅਨ੍ਨਾਦਿਕਾ ਸਂਗ੍ਰਹ ਕਰਨਾ, ਭਾਗਨਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਕਾਰ੍ਯ
ਕਰਤੇ ਹੈਂ; ਦੁਃਖਸੇ ਤੜਫ ੜਾਨਾ, ਪੁਕਾਰਨਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਕ੍ਰਿਯਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ; ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕਾ ਦੁਃਖ ਕੁਛ ਪ੍ਰਗਟ
ਭੀ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਲਟ, ਕੀੜੀ ਆਦਿ ਜੀਵੋਂਕੋ ਸ਼ੀਤ, ਉਸ਼੍ਣ, ਛੇਦਨ, ਭੇਦਨਾਦਿਕਸੇ ਤਥਾ
ਭੂਖ-ਪ੍ਯਾਸ ਆਦਿਸੇ ਪਰਮ ਦੁਃਖੀ ਦੇਖਤੇ ਹੈਂ. ਜੋ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇਤਾ ਹੈ ਉਸਕਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰ
ਲੇਨਾ. ਯਹਾਁ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕ੍ਯਾ ਲਿਖੇਂ?
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਵੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕ ਜੀਵੋਂਕੋ ਭੀ ਮਹਾ ਦੁਃਖੀ ਹੀ ਜਾਨਨਾ.
ਸਂਜ੍ਞੀ ਪਂਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜੀਵੋਂਕੇ ਦੁਃਖ
ਨਰਕ ਗਤਿਕੇ ਦੁਃਖ
ਤਥਾ ਸਂਜ੍ਞੀ ਪਂਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂਮੇਂ ਨਾਰਕੀ ਜੀਵ ਹੈਂ ਵੇ ਤੋ ਸਰ੍ਵ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਬਹੁਤ ਦੁਃਖੀ ਹੈਂ. ਉਨਮੇਂ
ਜ੍ਞਾਨਾਦਿਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਕੁਛ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕੀ ਇਚ੍ਛਾ ਬਹੁਤ ਹੈ ਔਰ ਇਸ਼੍ਟ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕੀ ਸਾਮਗ੍ਰੀ ਕਿਂਚਿਤ੍
ਭੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਤੀ, ਇਸਲਿਏ ਉਸ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਹੋਨੇਸੇ ਭੀ ਬਹੁਤ ਦੁਃਖੀ ਹੈਂ. ਉਨਕੇ ਕ੍ਰੋਧਾਦਿ ਕਸ਼ਾਯਕੀ
ਅਤਿ ਤੀਵ੍ਰਤਾ ਪਾਯੀ ਜਾਤੀ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਨਕੇ ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਾਦਿ ਅਸ਼ੁਭ ਲੇਸ਼੍ਯਾ ਹੀ ਹੈਂ.
ਵਹਾਁ ਕ੍ਰੋਧ – ਮਾਨਸੇ ਪਰਸ੍ਪਰ ਦੁਃਖ ਦੇਨੇਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰ ਪਾਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਯਦਿ ਪਰਸ੍ਪਰ
ਮਿਤ੍ਰਤਾ ਕਰੇਂ ਤੋ ਦੁਃਖ ਮਿਟ ਜਾਯੇ. ਔਰ ਅਨ੍ਯਕੋ ਦੁਃਖ ਦੇਨੇਸੇ ਉਨਕਾ ਕੁਛ ਕਾਰ੍ਯ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ,
ਪਰਨ੍ਤੁ ਕ੍ਰੋਧ – ਮਾਨਕੀ ਅਤਿ ਤੀਵ੍ਰਤਾ ਪਾਯੀ ਜਾਤੀ ਹੈ ਉਸਸੇ ਪਰਸ੍ਪਰ ਦੁਃਖ ਦੇਨੇਕੀ ਹੀ ਬੁਦ੍ਧਿ ਰਹਤੀ
ਹੈ. ਵਿਕ੍ਰਿਯਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਨ੍ਯਕੋ ਦੁਃਖਦਾਯਕ ਸ਼ਰੀਰਕੇ ਅਂਗ ਬਨਾਤੇ ਹੈਂ ਤਥਾ ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਦਿ ਬਨਾਤੇ ਹੈਂ.
ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦੂਸਰੋਂਕੋ ਸ੍ਵਯਂ ਪੀੜਾ ਦੇਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਸ੍ਵਯਂਕੋ ਕੋਈ ਔਰ ਪੀੜਾ ਦੇਤਾ ਹੈ. ਕਭੀ ਕਸ਼ਾਯ
ਉਪਸ਼ਾਨ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਤਥਾ ਉਨਮੇਂ ਮਾਯਾ – ਲੋਭਕੀ ਭੀ ਅਤਿ ਤੀਵ੍ਰਤਾ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਕੋਈ ਇਸ਼੍ਟ ਸਾਮਗ੍ਰੀ
ਵਹਾਁ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇਤੀ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨ ਕਸ਼ਾਯੋਂਕਾ ਕਾਰ੍ਯ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਤੇ; ਉਨਸੇ ਅਂਤਰਂਗਮੇਂ
ਮਹਾ-ਦੁਃਖੀ ਹੈਂ. ਤਥਾ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਕੋਈ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਪਾਕਰ ਉਨਕਾ ਭੀ ਕਾਰ੍ਯ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਤਥਾ ਹਾਸ੍ਯ-ਰਤਿ ਕਸ਼ਾਯ ਹੈਂ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਬਾਹ੍ਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ,