-
ਤੀਸਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ][ ੭੩
ਮਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ੍ਮਰਣਾਦਿ ਹੋਨੇ ਪਰ ਅਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਜਾਨਨਾ ਕੁਛ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਯਹਾਁ ਤੋ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤ੍ਵਚਾ,
ਜਿਹ੍ਵਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿਸੇ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼, ਰਸਾਦਿਕਕਾ — ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਕਰਨੇ ਪਰ, ਸ੍ਵਾਦ ਲੇਨੇ ਪਰ ਸੂਁਘਨੇ – ਦੇਖਨੇ – ਸੁਨਨੇ ਪਰ
ਜੈਸਾ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਜਾਨਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸਸੇ ਭੀ ਅਨਨ੍ਤਗੁਣਾ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਜਾਨਨਾ ਉਨਕੇ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਤਨਾ ਹੁਆ ਹੈ ਕਿ — ਵਹਾਁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸ਼ਯਕਾ ਸਂਯੋਗ ਹੋਨੇ ਪਰ ਹੀ ਜਾਨਨਾ ਹੋਤਾ
ਥਾ, ਯਹਾਁ ਦੂਰ ਰਹਕਰ ਭੀ ਵੈਸਾ ਹੀ ਜਾਨਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ — ਯਹ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ. ਤਥਾ ਮਨ
ਦ੍ਵਾਰਾ ਕੁਛ ਅਤੀਤ, ਅਨਾਗਤਕੋ ਤਥਾ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਕੋ ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਤਾ ਥਾ; ਅਬ ਸਰ੍ਵ ਹੀ ਅਨਾਦਿਸੇ
ਅਨਨ੍ਤਕਾਲ ਪਰ੍ਯਨ੍ਤ ਸਰ੍ਵ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ, ਕਾਲ, ਭਾਵੋਂਕੋ ਯੁਗਪਤ੍ ਜਾਨਤਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਬਿਨਾ
ਜਾਨੇ ਨਹੀਂ ਰਹਾ ਜਿਸਕੋ ਜਾਨਨੇਕੀ ਇਚ੍ਛਾ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯਹ ਦੁਃਖ ਔਰ ਦੁਃਖੋਂਕੇ ਕਾਰਣ
ਉਨਕਾ ਅਭਾਵ ਜਾਨਨਾ.
ਤਥਾ ਮੋਹਕੇ ਉਦਯਸੇ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ ਔਰ ਕਸ਼ਾਯਭਾਵ ਹੋਤੇ ਥੇ ਉਨਕਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਅਭਾਵ ਹੁਆ
ਇਸਲਿਯੇ ਦੁਃਖਕਾ ਅਭਾਵ ਹੁਆ; ਤਥਾ ਇਨਕੇ ਕਾਰਣੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੁਆ, ਇਸਲਿਏ ਦੁਃਖਕੇ ਕਾਰਣੋਂਕਾ
ਭੀ ਅਭਾਵ ਹੁਆ ਹੈ. ਉਨ ਕਾਰਣੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਯਹਾਁ ਦਿਖਾਤੇ ਹੈਂਃ —
ਸਰ੍ਵ ਤਤ੍ਤ੍ਵ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸਿਤ ਹੋਨੇ ਪਰ ਅਤਤ੍ਤ੍ਵਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਰੂਪ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ ਕੈਸੇ ਹੋ? ਕੋਈ ਅਨਿਸ਼੍ਟ
ਨਹੀਂ ਰਹਾ, ਨਿਂਦਕ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਅਨਿਸ਼੍ਟਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੀ ਹੈ; ਸ੍ਵਯਂ ਕ੍ਰੋਧ ਕਿਸ ਪਰ ਕਰੇਂ? ਸਿਦ੍ਧੋਂਸੇ
ਊਁਚਾ ਕੋਈ ਹੈ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਾਦਿਕ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਨਮਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਇਸ਼੍ਟਕੋ ਪਾਤੇ ਹੈਂ; ਕਿਸਸੇ ਮਾਨ ਕਰੇਂ?
ਸਰ੍ਵ ਭਵਿਤਵ੍ਯ ਭਾਸਿਤ ਹੋ ਗਯਾ, ਕਾਰ੍ਯ ਰਹਾ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੀਸੇ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਰਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਕਿਸਕਾ ਲੋਭ
ਕਰੇਂ? ਕੋਈ ਅਨ੍ਯ ਇਸ਼੍ਟ ਰਹਾ ਨਹੀਂ; ਕਿਸ ਕਾਰਣਸੇ ਹਾਸ੍ਯ ਹੋ? ਕੋਈ ਅਨ੍ਯ ਇਸ਼੍ਟ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰਨੇ ਯੋਗ੍ਯ
ਹੈ ਨਹੀਂ; ਫਿ ਰ ਕਹਾਁ ਰਤਿ ਕਰੇਂ? ਕੋਈ ਦੁਃਖਦਾਯਕ ਸਂਯੋਗ ਰਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਕਹਾਁ ਅਰਤਿ ਕਰੇਂ? ਕੋਈ
ਇਸ਼੍ਟ-ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਸਂਯੋਗ-ਵਿਯੋਗ ਹੋਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਕਿਸਕਾ ਸ਼ੋਕ ਕਰੇਂ? ਕੋਈ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਕਾਰਣ
ਰਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਕਿਸਕਾ ਭਯ ਕਰੇਂ? ਸਰ੍ਵ ਵਸ੍ਤੁਏਁ ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਭਾਵ ਸਹਿਤ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੀ ਹੈਂ, ਅਪਨੇਕੋ
ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਕਹਾਁ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾ ਕਰੇਂ? ਕਾਮਪੀੜਾ ਦੂਰ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀ-ਪੁਰੁਸ਼ ਦੋਨੇਂਸੇ ਰਮਣ ਕਰਨੇਕਾ ਕੁਛ
ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਨਹੀਂ ਰਹਾ; ਕਿਸਲਿਯੇ ਪੁਰੁਸ਼, ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਯਾ ਨਪੁਂਸਕਵੇਦਰੂਪ ਭਾਵ ਹੋ? — ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੋਹ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ
ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਜਾਨਨਾ.
ਤਥਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਹੀਨਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਪੂਰ੍ਣ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਥੀ, ਅਬ ਉਸਕਾ ਅਭਾਵ
ਹੁਆ, ਇਸਲਿਯੇ ਦੁਃਖਕਾ ਅਭਾਵ ਹੁਆ. ਤਥਾ ਅਨਨ੍ਤਸ਼ਕ੍ਤਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਈ, ਇਸਲਿਯੇ ਦੁਃਖਕੇ ਕਾਰਣਕਾ
ਭੀ ਅਭਾਵ ਹੁਆ.
ਯਹਾਁ ਕੋਈ ਕਹੇ ਕਿ — ਦਾਨ, ਲਾਭ, ਭੋਗ, ਉਪਭੋਗ ਤੋ ਕਰਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ; ਇਨਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿ
ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਈ?