Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Telugu transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 10 of 378

 

background image
-
నహీం హై, కిన్తు అపనే అభిప్రాయమేం ఉస ఉస మత సమ్బన్ధీత జో కోఈ ధర్మబుద్ధిరూప అభిప్రాయ హో,
వహ అభిప్రాయ ఛుడానేకా హై. వే స్వయం హీ ఇస సంబంధమేం ఇస ప్రకార లిఖతే హైం కి : ‘‘యహాఁ
నానా ప్రకారకే మిథ్యాదృష్టియోంకా కథన కియా హై, ఉసకా ప్రయోజన ఇతనా హీ జాననా కి
ఇన
ప్రకారోంకో పహచానకర అపనేమేం కోఈ ఐసా దోష హో తో ఉసే దూర కరకే సమ్యక్శ్రద్ధానయుక్త హోనా,
పరన్తు అన్యకే ఐసే దోష దేఖ కషాయీ నహీం హోనా; క్యోంకి అపనా భలా-బురా తో అపనే పరిణామోంసే
హోతా హై; యది అన్యకో రుచివాన దేఖే తో కుఛ ఉపదేశ దేకర ఉనకా భీ భలా కరే.’’
శ్రీమాన పండితప్రవర టోడరమలజీ దిగంబర జైనధర్మకే ప్రభావక విశిష్ట మహాపురుష థే. ఉన్హోంనే
మాత్ర ఛ మాసమేం సిద్ధాన్తకౌముదీ జైసే కఠిన వ్యాకరణగ్రంథకా అభ్యాస కియా థా. అపనీ
కుశాగ్రబుద్ధికే ప్రభావసే ఉన్హోంనే షడ్దర్శనకే గ్రంథ, బౌద్ధ, ముస్లిమ తథా అన్య అనేక మతమతాన్తరోంకే
గ్రంథోంకా అధ్యయన కియా థా, శ్వేతామ్బర
స్థానకవాసీకే సూత్రోం తథా గ్రంథోంకా భీ అవలోకన కియా
థా, తథా దిగంబర జైన గ్రంథోంమేం శ్రీ సమయసార, పంచాస్తికాయసంగ్రహ, ప్రవచనసార, నియమసార,
గోమ్మటసార, తత్త్వార్థసూత్ర, అష్టపాహుడ, ఆత్మానుశాసన, పద్మనందిపంచవింశతికా, శ్రావకమునిధర్మకే ప్రరూపక
అనేక శాస్త్రోంకా తథా కథా-పురాణాదిక అనేక శాస్త్రోంకా అభ్యాస కియా థా. ఇన సర్వ శాస్త్రోంకే
అభ్యాససే ఆపకీ బుద్ధి బహుత హీ ప్రఖర బనీ థీ. శాస్త్రసభా, వ్యాఖ్యానసభా ఔర వివాదసభామేం
ఆప బహుత హీ ప్రసిద్ధ థే. ఇస అసాధారణ ప్రభావకపనేకే కారణ ఆప తత్కాలీన రాజాకో
భీ అతిశయ ప్రియ హో గయే థే. ఇస రాజప్రియతా తథా పాండిత్యప్రఖరతాకే కారణ అన్యధర్మీ ఆపకే
సాథ మత్సరభావ కరనే లగే థే, క్యోంకి ఆపకే సామనే ఉన అన్యధర్మీయోంకే బడే-బడే విద్వాన భీ
పరాభవ హో జాతే థే. యద్యపి ఆప స్వయం కిసీ భీ విధర్మీయోంకా అనుపకార నహీం కరతే థే;
పరన్తు బనే జహాఁ తక ఉనకా ఉపకార హీ కియా కరతే థే, తో భీ మాత్సర్యయుక్త మనుష్యోంకా
మత్సరతాజన్య కృత్య కరనేకా హీ స్వభావ హై; ఉనకే మత్సర వ వైరభావకే కారణ హీ పండితజీకా
అకాలిక దేహాన్త హో గయా థా.
పండిత టోడరమలజీకీ మృత్యుకే సంబంధమేం ఏక దుఃఖద ఘటనాకా ఉల్లేఖ పం. బఖతరామ శాహకే
‘బుద్ధివిలాస’ గ్రంథమేం నిమ్న ప్రకారసే కియా గయా హై
‘‘తబ బాహ్మణను మతౌ యహ కియో, శివ ఉఠావకో టౌనా దియో.
తామై సబై శ్రావగీ కైద, కరికే దండ కియే నృప కైద..
గురు తేరహ-పంథనుకో భ్రమీ, టోడరమల్ల నామ సాహిమీ.
తాహి భూప మార్యో పల మాంహి, గాడయో మహి గందగీ తాహి..’’
ఇసమేం స్పష్ట కియా హై కి సంవత్ ౧౮౮౮కే బాద జయపురమేం జబ జైనధర్మకా పునః విశేష
[ ౮ ]