Page 254 of 444
PDF/HTML Page 281 of 471
single page version
पुदगल करै न
सुख दुख
meLe. jagavAsI jiy = sansArI jIv. jiy chAl = jIvanI pariNati. duvidhA =
banne taraph jhukAv hovo. Apad = iShTa viyog, aniShTa sanyog, sampadA = aniShTa
viyog, iShTa sanyog. bhunjai = bhogave.
phaL koI bhogave evun jin-vachanamAn nathI kemake je kartA hoy chhe, te ja vAstavamAn
bhoktA hoy chhe. 22. bhAvakarmano utpAd potAnI meLe thato nathI, je sansAranI
kriyA-halan, chalan, chaturgati bhramaN Adi kare chhe, te ja sansArI jIv bhAvakarmano
kartA chhe. 23. bhAvakarmono kartA jIv chhe, bhAvakarmono bhoktA jIv chhe, bhAvakarma
jIvanI vibhAvapariNati chhe. eno kartA-bhoktA pudgal nathI. pudgal tathA jIv
bannene (kartA-bhoktA) mAnavA te mithyA janjAL chhe. 24. tethI spaShTa chhe ke
bhAvakarmono kartA mithyAtvI jIv chhe ane te ja tenA phaL sukh-dukh athavA
sanyog-viyogane sadA bhogave chhe. 2p.
Page 255 of 444
PDF/HTML Page 282 of 471
single page version
ekAntapakShI
chhe. temanun mithyAtva dUr karavAne mATe shrIgurue syAdvAdarUp AtmAnA svarUpanun varNan
karyun chhe. 26.
Page 256 of 444
PDF/HTML Page 283 of 471
single page version
sAmbhaLIne A ja rIte mAne chhe, paN A ekAntavAdane atyAre ja chhoDI dyo, satyArtha
vAt e chhe ke jyAn sudhI agnAn chhe, tyAn sudhI ja jIv karmano kartA chhe,
samyaggnAnanI sarva hAlatomAn sadaiv akartA kahyo chhe. jenA hRudayamAn jyArathI
gnAyakasvabhAv pragaT thayo chhe te tyArathI jagatanI janjALathI nirALo thayo chhe-arthAt
mokSha sanmukh thayo chhe. 28.
तातैं मेरे मतविषैं, करै करम जो कोइ।
सो न भोगवै सरवथा,
Page 257 of 444
PDF/HTML Page 284 of 471
single page version
bhogavanAr bIjo ja hoy chhe. 30.
तब इकंतवादी पुरुष, जैन भयौ
shaher joyun ane pachhI keTalAk divaso pachhI yuvAn avasthAmAn te ja shaher joyun to
kahe chhe ke A te ja shaher chhe je pahelAn joyun hatun. 32. banne avasthAomAn te ek
ja jIv hato tethI to eNe yAd karyun, koI bIjA jIvanun jANelun te jANI shakato
nahoto. 33. jyAre A jAtanun spaShTa kathan sAmbhaLyun ane sAcho jainamatano upadesh
maLyo tyAre te ekAntavAdI manuShya gnAnI thayo ane teNe jainamat angIkAr karyo.
34.
Page 258 of 444
PDF/HTML Page 285 of 471
single page version
bauddhamat kahe chhe ke kShaNe kShaNe navo jIv upaje chhe ane jUno nAsh pAme chhe. tethI
teo mAne chhe ke karmano kartA bIjo jIv chhe ane bhoktA bIjo ja chhe. emanA
manamAn AvI ulaTI samajaN besI gaI chhe. shrI guru kahe chhe ke je paryAy pramANe ja
dravyane sarvathA anitya mAne chhe evA mUrkhanI avashya kugati thAy chhe.
tethI moj kare chhe ane svachchhandapaNe varte chhe. parantu karelun karma bhogavavun ja paDe chhe.
tethI niyamathI teo potAnA AtmAne kugatimAn nAkhe chhe. 3p.
Page 259 of 444
PDF/HTML Page 286 of 471
single page version
samajAvavA chhatAn paN samajato nathI. 36. mithyAdraShTi jIv agnAnI chhe ane tenI
mithyA pravRutti durgatinun kAraN chhe, te ekAntapakShanun grahaN kare chhe ane evI mUrkhAIthI
te kadI paN mukta thaI shakato nathI. 37.
bhaTake.
Page 260 of 444
PDF/HTML Page 287 of 471
single page version
temAn ja aDag rahe chhe. mohanI laherothI tenA bhramano chheDo maLato nathI arthAt tenun
mithyAtva anant hoy chhe, te chAr gatimAn bhaTakato thako karoLiyAnI jem jAL
vistAre chhe. AvI rIte tenI mUrkhAI agnAnathI jUThA mArgamAn lherAy chhe ane
mamatAnI sAnkaLothI jakaDAyelI vadhI rahI chhe. 38.
= mRutyu. nAhar = vAgh, sinh.
vAt sAmbhaLIne naram thaI jAy chhe ane aNagamatI vAt hoy to akkaD banI
jAy chhe. mokShamArgI sAdhuonI nindA kare chhe, hinsak adharmIonI prashansA kare chhe,
shAtAnA udayamAn potAne mahAn ane ashAtAnA udayamAn tuchchha gaNe chhe.
majabUt pakaDI le chhe ane chor laTakatI dorI pakaDIne upar chaDhI jAy chhe.
Page 261 of 444
PDF/HTML Page 288 of 471
single page version
sharIramAn ahambuddhi hovAnA kAraNe motathI to evo Dare chhe jem vAghathI bakarI Dare
chhe, A rIte tenI mUrkhAI agnAnathI jUThA mArgamAn jhUlI rahI chhe ane mamatAnI
sAnkaLothI jakaDAyelI vadhI rahI chhe.39.
(muktAphal) = motI. gun = doro.
ek dharma grahaN karIne anek prakAranA kahe chhe, paN je ekAntanun grahaN kare chhe te
mUrkha chhe, vidvAno anekAntano svIkAr kare chhe. jevI rIte motI judA judA hoy chhe,
paN dorAmAn gunthavAthI hAr banI jAy chhe. tevI ja rIte anekAntathI
Page 262 of 444
PDF/HTML Page 289 of 471
single page version
tevI ja rIte ek nayathI padArthanun svarUp spaShTa thatun nathI, balke viparIt thaI jAy
chhe. 40.
तथा स्यादवादी बिना,
levI te mithyAtva chhe ane apekShAthI sarvano svIkAr karavo te satyArtha chhe. 42.
chhe ke ek brahma ja chhe, na kAI utpanna thAy chhe na kAI naShTa thAy chhe, koI kahe chhe
ke puruShArtha ja mukhya chhe, koI kahe chhe ke je kAI kare chhe te kAL ja kare chhe; parantu A
pAnchemAnthI koI ekane ja mAnavun bAkInA chArano abhAv karavo e ekAnt chhe.
Page 263 of 444
PDF/HTML Page 290 of 471
single page version
= panDit.
ashuddha chhe. tene vedapAThI arthAt vedAntI brahma kahe chhe, mImAnsak karma kahe chhe, shaiv-
vaisheShik matavALA shiv kahe chhe, bauddha matavALA buddha kahe chhe, jaino jin kahe chhe,
naiyAyik kartA kahe chhe. A rIte chhaye matanA kathanamAn vachanano virodh chhe. parantu je
padArthanun nij-svarUp jANe chhe te ja panDit chhe ane je vachananA bhedathI padArthamAn bhed
mAne chhe te ja mUrkha chhe. 43.
Page 264 of 444
PDF/HTML Page 291 of 471
single page version
buddha mAne chhe ane teno kShaNabhangur sUkShma svabhAv siddha kare chhe. shaiv jIvane shiv
mAne chhe ane shivane kALarUp kahe chhe; naiyAyik jIvane kriyAno kartA joIne Anandit
thAy chhe ane tene kartA mAne chhe. A rIte pAnche matavALA jIvanA ek ek dharmanI
puShTi kare chhe, parantu jainadharmanA anuyAyI jaino sarva nayanA viShayabhUt AtmAne jANe
chhe arthAt jainamat jIvane apekShAe brahma paN mAne chhe, karmarUp paN mAne chhe,
anitya paN mAne chhe, shivasvarUp paN mAne chhe, kartA paN mAne chhe, niShkarma paN
mAne chhe, paN ekAntarUpe nahi. jainamat sivAy badhA mat matavALA chhe, sarvathA ek
pakShanA pakShapAtI hovAthI temane svarUpanI samajaN nathI. 44.
Page 265 of 444
PDF/HTML Page 292 of 471
single page version
mImAnsakano mAnelo uday paN satya chhe. jIvamAn anant shakti hovAthI svabhAvamAn
pravarte chhe, tethI naiyAyikanun mAnelun, udyam ang paN satya chhe. jIvanI paryAyo kShaNe
kShaNe badale chhe, tethI bauddhamatIno mAnelo kShaNikabhAv paN satya chhe. jIvanA pariNAm
kALanA chakranI jem phare chhe ane te pariNAmonA pariNamanamAn kALadravya sahAyak chhe,
tethI shaivono mAnelo kAL paN satya chhe. A rIte AtmapadArthanA anek ang chhe.
ekane mAnavun ane ekane na mAnavun e mithyAgnAn chhe ane durAgrah chhoDIne ekamAn
anek dharmo gotavA e samyaggnAn chhe. tethI sansAramAn je kahevat chhe ke, ‘khojI pAve
vAdI mare’ te satya chhe. 4p.
Page 266 of 444
PDF/HTML Page 293 of 471
single page version
kahI ja shakAtun nathI. ek paN nathI, anek paN nathI, apekShit ek chhe, apekShit
anek chhe. te vyavahAranayathI kartA chhe nishchayathI akartA chhe, vyavahAranayathI karmono
bhoktA chhe, nishchayathI karmono abhoktA chhe, vyavahAranayathI Upaje chhe, nishchayanayathI
Upajato nathI-Upajato nahoto-ane Upajashe nahi, vyavahAranayathI mare chhe
nishchayanayathI amar chhe, vyavahAranayathI bole chhe, vichAre chhe, nishchayanayathI na bole
chhe, na vichAre chhe, nishchayanayathI tenun koI rUp nathI, vyavahAranayathI anek rUpono
dhArak chhe. evo chaitanyaparameshvar paudgalik karmonI sangatithI ulaT-palaT thaI rahyo
chhe, jANe naT jevo khel khelI rahyo chhe. 46.
Page 267 of 444
PDF/HTML Page 294 of 471
single page version
kArIgIrI upar dhyAn deto nathI, motInI shobhAmAn masta thaIne Anand mAne chhe;
tevI ja rIte joke jIv na kartA chhe, na bhoktA chhe, je kartA chhe te ja bhoktA chhe, kartA
bIjo chhe, bhoktA bIjo chhe; A badhA nay mAnya chhe to paN anubhavamAn A badhI
vikalpa-jAL tyAgavA yogya chhe, kevaL nirvikalpa anubhavanun ja amRutapAn karavAnun
chhe. 48.
निहचै जो
dravya achetanano kartA chhe ane chetanabhAvano kartA chaitanya chhe. 49.
Page 268 of 444
PDF/HTML Page 295 of 471
single page version
Ave chhe, koI koInA svabhAvanun grahaN karatun nathI. arthAt gnAn gney thaI jatun
hastalikhit pratimAn paN A shlok nathI ane enI kavitA ya nathI.
Page 269 of 444
PDF/HTML Page 296 of 471
single page version
chhe ke gneyAkAr pariNamanathI gnAn ashuddha thaI rahyun chhe, tethI teo A ja mUrkhAIthI
vyAkuL thaI bhaTake chhe-vastusvabhAvane na samajatAn bhramamAn bhUlelA chhe.
tyAn sudhI mukta nahi thAy. parantu em nathI. gnAn svachchha ArasI samAn chhe, tenA
upar padArthonI chhAyA paDe chhe, tethI vyavahArathI kahevun paDe chhe ke amuk rangano padArtha
jhaLakavAthI kAch amuk rangano dekhAy chhe, paN vAstavamAn chhAyA paDavAthI kAchamAn kAI
parivartan thatun nathI, jemano tem banI rahe chhe. pa0.
padArtho chhe temane jANe chhe paN te badhA tenAthI bhinna rahe chhe.
chhe, koI koIne maLatun nathI. jIvanA pUrNa gnAnamAn te badhA ane apUrNa gnAnamAn
yathAsambhav jagatanA padArtho pratibhAsit thAy chhe, paN gnAn temane maLatun nathI ane
na te padArtho gnAnane maLe chhe. pa1.
निश्चयोऽयमपरो
Page 270 of 444
PDF/HTML Page 297 of 471
single page version
gney-gnAyakano bhedabhAv guN-lakShaNathI jANe chhe te bhedavignAnI samyagdraShTi
व्यावहारिकद्रशैव तन्मतं नान्यदस्ति किमपीह
Page 271 of 444
PDF/HTML Page 298 of 471
single page version
gneyanI AkRuti chhe, tethI gnAn spaShTapaNe ashuddha thaI jAy chhe. loko A ashuddhatAne
dekhatA nathI.
ajIv padArtha ne pote AtmA gney chhe, ane AtmA sva-parane jANavAthI gnAyak chhe,
bhAv e chhe AtmA gney paN chhe, gnAyak paN chhe ane AtmA sivAy sarva padArtho
gney chhe. tethI jyAre koI gney padArtha gnAnamAn pratibhAsit thAy chhe tyAre gnAnanI
gneyAkAr pariNati thAy chhe, paN gnAn gnAn ja rahe chhe gney thaI jatun nathI ane gney
gney ja rahe chhe, gnAn thaI jatun nathI, na koI koImAn maLe chhe. gneyanA dravya, kShetra,
kAL, bhAv chatuShTay judA rahe chhe ane gnAyakanA dravya, kShetra, kAL, bhAv chatuShTay judA
rahe chhe parantu vivekashUnya vaisheShik Adi gnAnamAn gneyanI AkRuti joIne gnAnamAn
ashuddhatA TharAve chhe. pa3. teo kahe chhe ke-
Page 272 of 444
PDF/HTML Page 299 of 471
single page version
tethI te mUrkha nirarthak ja kaShTa kare chhe. pap.
स्यादवाद सरवंग नै, मानै दक्ष
sAkShAt mAne chhe.
gnAnamAn gneyajanit koI vikAr thato nathI. pa6.
nathI; abhiprAy e chhe ke gneyAkAr thavun e gnAnano sahaj svabhAv chhe. tethI
samyagdraShTi jIvanA svabhAvano lop karatA nathI. pa7.
Page 273 of 444
PDF/HTML Page 300 of 471
single page version
vichalit karavAthI. na Dhahati hai = vichalit thatI nathI. kabahUn = kadI paN. sarvathA
= badhI hAlatamAn.
upAdeyarUp gney padArthone prakAshit kare chhe, paN gneyarUp thaI jatI nathI; shuddhavastu
shuddhaparyAyarUp pariNaman kare chhe ane nijasattApramAN rahe chhe, te kadI paN koI paN
hAlatamAn anyarUp thatI nathI e vAt nishchit chhe ane anAdikALanI jinavANI
em kahI rahI chhe. pa8.