Page 74 of 444
PDF/HTML Page 101 of 471
single page version
anek avasthAo dhAraN kare chhe. jo koI jIv koI vakhate mithyAtvano andhakAr
naShTa kare ane paradravyamAnthI mamatvabhAv khaseDIne shuddhabhAvarUp pariNAm kare to te
bhedavignAn dhAraN karIne bandhanA kAraNone
Page 75 of 444
PDF/HTML Page 102 of 471
single page version
vimal=shuddha. alakh=arUpI. puruSh=parameshvar.
pudgal chhe; ethI varNa, rasAdi guNasahit sharIr ane gnAnAvaraNAdi karmaskandh-ene
anek prakAranI pudgal paryAyo jANavI joIe. AtmAnA shuddha ane ashuddha je je
pariNAm chhe te badhA amUrtik AtmAnA chhe, em parameshvare kahyun chhe. 12.
Page 76 of 444
PDF/HTML Page 103 of 471
single page version
sharAbathI matta banelane shIkhanD khavarAvavAmAn Ave, to te nashAmAn teno svAd na
jANatAn kahe ke eno svAd gAyanA dUdh jevo chhe, tevI ja rIte mithyAdraShTi jIv joke
sadAgnAnamUrti chhe, topaN puNya-pApamAn lIn hovAne kAraNe tenun hRuday AtmagnAnathI
shUnya rahe chhe, tethI chetan-achetan bannenA maLelA pinDane joIne ek ja mAne chhe
ane kAI vichAr nathI karato.
Page 77 of 444
PDF/HTML Page 104 of 471
single page version
bharam=bhUl.
jANI bhayabhIt thaIne bhAge chhe ane jevI rIte samudra potAnA svabhAvathI sadaiv
sthir chhe to paN pavananI laherothI laherAy chhe; tevI ja rIte jIv svabhAvathI jaD
padArthothI bhinna chhe, parantu mithyAtvI jIv bhUlathI potAne karmano kartA mAne chhe. 14.
Page 78 of 444
PDF/HTML Page 105 of 471
single page version
ane sharIr bhinna bhinna bhAse chhe. jyAre shuddha chaitanyanA anubhavano abhyAs thAy
tyAre potAnun achaL Atmadravya pratibhAsit thAy chhe, teno koI bIjA sAthe meL
dekhAto nathI. hA, pUrve bAndhelAn karmo udayamAn AvelAn dekhAy chhe paN ahambuddhinA
abhAvamAn temano kartA nathI thato, mAtra jonAr rahe chhe. 1p.
Page 79 of 444
PDF/HTML Page 106 of 471
single page version
shAkamAn mIThun judun chAkhI levAmAn Ave chhe, tevI ja rIte bhedavignAnathI sharIrarUp
pinDamAnno agnAnarUp vikAr ane gnAnamUrti jIv oLakhI shakAy chhe, AtmAne karmano
kartA mAnavo e mithyAtva chhe, dravya draShTithI ‘AtmA karmano kartA chhe’ evo bhAv ja
na hovo joIe. 16.
Page 80 of 444
PDF/HTML Page 107 of 471
single page version
दर्वकर्म पुदगल करै,
दरव करम चेतन करै,
परभावस्य
Page 81 of 444
PDF/HTML Page 108 of 471
single page version
potAnI meLe jIv sAthe kevI rIte bandhAy chhe ane chhUTe chhe? mane A shankA chhe.
shiShyanI A shankAno nirNay karavA mATe shrIguru yathArtha vAt kahe chhe. 19.
तातैं
एतर्हि
Page 82 of 444
PDF/HTML Page 109 of 471
single page version
पूछे कोऊ
nathI. ene shrIguru samajAve chhe. 22.
अज्ञानमयः सर्वः कुतोऽयमज्ञानिनो नान्यः।। २१।।
Page 83 of 444
PDF/HTML Page 110 of 471
single page version
samyaggnAnI ane mithyAgnAnI ek sarakhA dekhAy chhe parantu temanA bhAvomAn antar
hovAthI phaL paN bhinna bhinna thAy chhe. gnAnInI kriyA viraktabhAv sahit ane
ahambuddhi rahit hoy chhe tethI nirjarAnun kAraN chhe ane te ja kriyA mithyAtvI jIv
vivek rahit tallIn thaIne ahambuddhi sahit kare chhe tethI bandh ane tenA phaLane pAme
chhe. 23.
बाहजि निमित्त बहिरातमा,
bhes=rUp. vicharant=bhramaN kare chhe. vividh=judA judA. gahi=dhAraN karIne.
bahirAtamA=mithyAdraShTi. ahankRut=mamatva.
द्रव्यकर्मनिमित्तानां
Page 84 of 444
PDF/HTML Page 111 of 471
single page version
pudgalaparamANuonA daL karmavargaNArUp thaIne gnAnAvaraNIy vagere jAtajAtanI
avasthAomAn bhramaN kare chhe, tene mithyAdraShTi jIv bAhya nimitta chhe. je sanshay
AdithI
vikalpa paN nathI karatA, teo sansAramAn AtmadhyAn dhAraN karIne pUrNa gnAnAmRutano
svAd le chhe. 2p.
Page 85 of 444
PDF/HTML Page 112 of 471
single page version
abandh-khUlo rahelo chhe. AvA A potAnA banne pakSha anAdikALathI dhAraN karelA
chhe. ek nay karma sahit ane ek nay karma rahit kahe chhe, tethI je nayathI jevo
kahyo chhe tevo chhe. je bandhAyelo ane khullo banney vAtone mAne chhe ane banneno
abhiprAy samaje chhe, te ja samyaggnAnI jIvanun svarUp jANe chhe.26.
‘mUDho’, ‘rakto’, ‘druShTo’ chhe. tethI A 19 shlok ApavAmAn AvyA nathI. badhA shlokono ek ja
Ashay thAy chhe.
Page 86 of 444
PDF/HTML Page 113 of 471
single page version
nayanA bhed vadhe chhe tem tem chanchaL svabhAvI chittamAn tarango paN Upaje chhe, je
lok ane alokanA pradeshonI barAbar chhe. je gnAnI jIv AvI nayakakShAno pakSha
chhoDIne, samatAras grahaN karIne, AtmasvarUpanI ekatA chhoDatA nathI, teo mahA
mohano nAsh karIne anubhavanA abhyAsathI nijAtma baL pragaT karIne, pUrNa
AnandamAn lIn thAy chhe. 27.
Page 87 of 444
PDF/HTML Page 114 of 471
single page version
jhapATAthI bhramamAn bhUlI rahyo ane anek sharIrone apanAvyAn. have gnAn jyotino
uday thayo jethI mithyAdraShTi khasI gaI, badhI sva-par vastunI oLakhAN thaI ane
te gnAnakaLA pragaT thatAn ja evI avasthA prApta thaI ke ame amArI mUL gnAn
jyotine oLakhI lIdhI. 28.
यस्य विस्फुरणमेव तत्क्षणं कृत्स्नमस्यति तदस्मि चिन्महः।। ४६।।
चित्स्वभावभरभावितभावाभावभावपरमार्थतयैकं।
बन्धपद्धतिमपास्य समस्तां चेतये समयसारमपारं।। ४७।।
Page 88 of 444
PDF/HTML Page 115 of 471
single page version
paryAy apekShAe Upaje ane nAsh pAme chhe tathA dravya apekShAe potAnA svarUpamAn
sthir rahe chhe. evA nirvikalpa, nitya, AnandarUp, anAdi, anant, shuddha AtmAnun
tatkAL grahaN karo. teno ja anubhav karIne param amRut-ras pIo ane
karmabandhanA vistArane pudgalamAn chhoDI do. 29.
Page 89 of 444
PDF/HTML Page 116 of 471
single page version
mokh(mokSha)=mukti.
poShak, param, pavitra evAn bIjAn paN anant nAmono dhArak chhe, anubhav sivAy
bIje kayAny mokSha nathI. 30.
Page 90 of 444
PDF/HTML Page 117 of 471
single page version
sanyog dUr thatAn potAnA svabhAvamAn vahevA lAge chhe, tevI ja rIte A chaitanyapadArtha
vibhAv-avasthAmAn gati, yoni, kuLarUp sansAramAn chakkar lagAvyA kare chhe, pachhI
avasar maLatAn nijasvabhAvane pAmIne anubhavanA mArgamAn lAgIne karmabandhano
nAshakare chhe ane muktine prApta thAy chhe. 31.
तातैं भावित करमकौ, करता कह्यौ
chhe, tethI te bhAvakarmano kartA thAy chhe. 32.
न
Page 91 of 444
PDF/HTML Page 118 of 471
single page version
pAme chhe ane gnAnI mamatvanA abhAvamAn abandh rahe chhe. 33.
ग्यान करम
ज्ञप्तिः करोतिश्च ततो विभिन्ने ज्ञाता न कर्तेति ततः स्थितं च।। ५२।।
Page 92 of 444
PDF/HTML Page 119 of 471
single page version
svabhAv paN nathI. dravyakarma pudgalarUp chhe ane bhAvakarma jIvanA vibhAv chhe. AtmA
ek chhe ane pudgalakarma anant chhe, bannenI ekasarakhI prakRiti kevI rIte hoI shake?
kAraN ke sansAramAn badhAn dravyo potapotAnA svabhAvamAn pariNaman kare chhe tethI je
manuShya jIvane karmano kartA kahe chhe te kevaL mohanI vikaLatA chhe. 3p.
ग्यान ग्यानरस रमै, होइ करमादिक
Page 93 of 444
PDF/HTML Page 120 of 471
single page version
parekhiye=dekhAy chhe.
pradeshomAn tenI sthir, gambhIr, dhIr, nirmaL, jyoti atyant jhagamage chhe, te jyAnsudhI
hRudayamAn prakAshit rahe chhe tyAnsudhI mithyAtva nathI rahetun. jevI rIte nagaramAn dharmarAj
vartatun hoy tyAre badhe nIti ja nIti dekhAy chhe, anItino lesh paN raheto nathI.
36.
arthAt karelA kAmane karma kahe chhe, je kArya karavAmAn Ave tene kriyA kahe chhe. jem ke,
kumbhAr kartA chhe, ghaDo karma chhe ane ghaDo banAvavAnI vidhi kriyA chhe. athavA gnAnIrAm
kerI toDe chhe, A vAkayamAn gnAnIrAm kartA, kerI karma ane toDavun te kriyA chhe.
kriyA judI chhe. A ja rIte bIjA vAkayamAn gnAnIrAm kartA judo chhe, kerI karma judun chhe
ane toDavAnI kriyA judI chhe. jevI rIte bhedavyavahAramAn kartA-karma-kriyA bhinna
bhinna rahe chhe, tem abhed-draShTimAn nathI hotun, ek padArthamAn ja kartA-karma-kriyA traNe
rahe chhe. jem ke “ chidbhAv karma chidesh kartA chetanA kiriyA tahAn” arthAt chidesh
AtmA kartA chaitanyabhAv karma ane chetanA (jANavun) kriyA chhe; athavA mATI kartA,
ghaDo karma ane mATInun pinDaparyAyamAnthI ghaTaparyAyarUp thavun te kriyA chhe A adhikAramAn
kartA-karma-kriyA shabda kayAnk bhedadraShTithI ane kayAnk abhedadraShTithI AvyA chhe tethI
khUb gahan vichArapUrvak samajavun.
paudgalik