૧૧૮ સમયસાર નાટક
सुद्धनै निवास कीनौ अनुभौ अभ्यास लीनौ,
भ्रमभाव छांड़ि दीनौ भीनौ चित्त समता।
अनादि अनंत अविकलप अचल ऐसौ,
पद अवलंबि अवलोकै राम रमता।। १४।।
શબ્દાર્થઃ– બહિરમુખ=શરીર, વિષયભોગ આદિ બાહ્ય વસ્તુઓનો ગ્રાહક.
વિષમતા=અશુદ્ધતા. સુમતિ =સમ્યગ્જ્ઞાન. ભીનૌ=લીન.
અર્થઃ– સંસારી જીવ કર્મના ચક્કરમાં ભટકતો મિથ્યાદ્રષ્ટિ થઈ રહ્યો છે અને
તેને અશુદ્ધતાએ ઘેરી લીધો છે. જ્યારે અંતરંગમાં જ્ઞાન ઊપજ્યું, નિર્મળ પ્રભુતા પ્રાપ્ત
થઈ, શરીર આદિથી સ્નેહ છૂટયો, રાગ-દ્વેષ-મોહ છૂટયા, સમતા-રસનો સ્વાદ મળ્યો,
શુદ્ધનયનો સહારો લીધો, અનુભવનો અભ્યાસ થયો, પર્યાયમાં અહંબુદ્ધિ નાશ પામી
ત્યારે પોતાના આત્માના અનાદિ અનંત, નિર્વિકલ્પ, નિત્યપદનું અવલંબન કરીને
આત્મસ્વરૂપને દેખે છે. ૧૪.
શુદ્ધ આત્મા જ સમ્યદર્શન છે. (સવૈયા એકત્રીસા)
जाके परगासमैं न दीसैं राग द्वेष मोह,
आस्रव मिटत नहि बंधकौ तरस है।
तिहूं काल जामै प्रतिबिंबित अनंतरूप,
आपहूं अनंत सत्ता नंततैं सरसहै।।
भावश्रुत ग्यान परवान जो विचारि वस्तु,
अनुभौ करै न जहां बानीकौ परस है।
अतुल अखंड अविचल अविनासी धाम,
चिदानंद नाम ऐसौसम्यक दरस है।। १५।।
_________________________________________________________________
रागादीनां झगिति विगमात् सर्वतोऽप्यास्रवाणां
नित्योद्योतं किमपि परमं वस्तु सम्पश्यतोऽन्तः।
स्फारस्फारैः स्वरसविसरैः प्लावयत्सर्वभावा–
नालोकान्तादचलमतुलं ज्ञानमुन्मग्नमेतत्।। १२।।