૨૦૨ સમયસાર નાટક
ઉંદરોની* જેમ નાચી નાચીને તરત જ મરી જાય છે. ૪૩.
ધનસંપત્તિનો મોહ દૂર કરવાનો ઉપદેશ. (સવૈયા એકત્રીસા)
जासौं तू कहत यह संपदा हमारी सो तौ,
साधनि अडारी ऐसैं जैसै नाकसिनकी।
ताहि तू कहत याहि पुन्नजोग पाई सो तौ,
नरककी साई है बड़ाई डेढ़ दिनकी।।
घेरा मांहि परयौ तू विचारै सुख आंखिनकौ,
माखिनके चूटत मिठाई जैसैभिनकी।
एते परि होहि न उदासी जगवासी जीव,
जगमैं असाता हैं न साता एक छिनकी।। ४४।।
શબ્દાર્થઃ– અડારી = છોડી દીધું. સાઈ = નાખનાર. ઘેરા = ચક્કર.
અર્થઃ– હે સંસારી જીવો! જેને તમે કહો છો કે આ અમારું ધન છે, તેને
સજ્જનો, જેવી રીતે નાકનો મેલ ખંખેરી નાખવામાં આવે તેમ છોડી દે છે અને
પછી ગ્રહણ કરતા નથી. જે ધન તમે પુણ્યના નિમિત્તે મેળવ્યું કહો છો તે દોઢ
દિવસની મોટાઈ છે અને પછી નરકમાં નાખનાર છે અર્થાત્ પાપરૂપ છે. તમને
એનાથી આંખોનું સુખ દેખાય છે તેથી તમે કુટુંબીજનો વગેરેથી એવા ઘેરાઈ રહો છો
જેવી રીતે મિઠાઈ ઉપર માખીઓ ગણગણે છે. આશ્ચર્યની વાત છે કે આટલું હોવા
છતાં પણ સંસારી જીવો સંસારથી વિરક્ત થતા નથી. સાચું પૂછો તો સંસારમાં
એકલી અશાતા જ છે, ક્ષણમાત્ર પણ શાતા નથી. ૪૪.
લૌકિકજનોનો મોહ દૂર કરવાનો ઉપદેશ. (દોહરા)
ए जगवासी यह जगत्, इन्हसौं तोहि न काज।
तेरै घटमैं जग बसै, तामैं तेरौ राज।। ४५।।
_________________________________________________________________
* જ્યારે ઉંદર ઉપર પ્લેગનું આક્રમણ થાય છે ત્યારે તે દરમાંથી નીકળીને જમીન ઉપર પડે છે અને
ખૂબ આકુળતાથી બેએક વાર પટકાઈને તરત જ મરી જાય છે.