૨૨૨ ]
નિયમસાર
[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
(स्रग्धरा)
सानन्दं तत्त्वमज्जज्जिनमुनिहृदयाम्भोजकिंजल्कमध्ये
निर्व्याबाधं विशुद्धं स्मरशरगहनानीकदावाग्निरूपम् ।
शुद्धज्ञानप्रदीपप्रहतयमिमनोगेहघोरान्धकारं
तद्वन्दे साधुवन्द्यं जननजलनिधौ लंघने यानपात्रम् ।।१७४।।
(हरिणी)
अभिनवमिदं पापं यायाः समग्रधियोऽपि ये
विदधति परं ब्रूमः किं ते तपस्विन एव हि ।
हृदि विलसितं शुद्धं ज्ञानं च पिंडमनुत्तमं
पदमिदमहो ज्ञात्वा भूयोऽपि यान्ति सरागताम् ।।१७५।।
(हरिणी)
जयति सहजं तत्त्वं तत्त्वेषु नित्यमनाकुलं
सततसुलभं भास्वत्सम्यग्द्रशां समतालयम् ।
परमकलया सार्धं वृद्धं प्रवृद्धगुणैर्निजैः
स्फु टितसहजावस्थं लीनं महिम्नि निजेऽनिशम् ।।१७६।।
[શ્લોકાર્થઃ — ] તત્ત્વમાં મગ્ન એવા જિનમુનિના હૃદયકમળના કેસરમાં જે આનંદ
સહિત બિરાજમાન છે, જે બાધા રહિત છે, જે વિશુદ્ધ છે, જે કામદેવના બાણોની ગહન
( – દુર્ભેદ્ય) સેનાને બાળી નાખવા માટે દાવાનળ સમાન છે અને જેણે શુદ્ધજ્ઞાનરૂપ દીપક વડે
મુનિઓના મનોગૃહના ઘોર અંધકારનો નાશ કર્યો છે, તેને — સાધુઓ વડે વંદ્ય અને
જન્માર્ણવને ઓળંગી જવામાં નૌકારૂપ તે શુદ્ધ તત્ત્વને — હું વંદું છું. ૧૭૪.
[શ્લોકાર્થઃ — ] અમે પૂછીએ છીએ કે — જેઓ સમગ્ર બુદ્ધિવાળા હોવા છતાં બીજાને
‘આ નવું પાપ કર’ એમ ઉપદેશે છે, તેઓ શું ખરેખર તપસ્વી છે? અહો! ખેદ છે કે
તેઓ હૃદયમાં વિલસિત શુદ્ધજ્ઞાનરૂપ અને સર્વોત્તમ *પિંડરૂપ આ પદને જાણીને ફરીને પણ
સરાગતાને પામે છે! ૧૭૫.
[શ્લોકાર્થઃ — ] તત્ત્વોમાં તે સહજ તત્ત્વ જયવંત છે — કે જે સદા અનાકુળ છે, જે
નિરંતર સુલભ છે, જે પ્રકાશવંત છે, જે સમ્યગ્દ્રષ્ટિઓને સમતાનું ઘર છે, જે પરમ કળા
*પિંડ = (૧) પદાર્થ; (૨) બળ.