૨૫૨ ]
નિયમસાર
[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
(मालिनी)
इदमिदमघसेनावैजयन्तीं हरेत्तां
स्फु टितसहजतेजःपुंजदूरीकृतांहः- ।
प्रबलतरतमस्तोमं सदा शुद्धशुद्धं
जयति जगति नित्यं चिच्चमत्कारमात्रम् ।।२१०।।
(पृथ्वी)
जयत्यनघमात्मतत्त्वमिदमस्तसंसारकं
महामुनिगणाधिनाथहृदयारविन्दस्थितम् ।
विमुक्त भवकारणं स्फु टितशुद्धमेकान्ततः
सदा निजमहिम्नि लीनमपि सद्रºशां गोचरम् ।।२११।।
(અર્થાત્ ચાર ગતિના જન્મોમાં સુખદુઃખ શુભાશુભ કૃત્યોથી થાય છે). વળી બીજી રીતે
( – નિશ્ચયનયે), આત્માને શુભનો પણ અભાવ છે તેમ જ અશુભ પરિણતિ પણ નથી —
નથી, કારણ કે આ લોકમાં એક આત્માને (અર્થાત્ આત્મા સદા એકરૂપ હોવાથી તેને)
ચોક્કસ ભવનો પરિચય બિલકુલ નથી. આ રીતે જે ભવગુણોના સમૂહથી સંન્યસ્ત છે (અર્થાત્
જે શુભ-અશુભ, રાગ-દ્વેષ વગેરે ભવના ગુણોથી — વિભાવોથી — રહિત છે) તેને ( – નિત્યશુદ્ધ
આત્માને) હું સ્તવું છું. ૨૦૯.
[શ્લોકાર્થઃ — ] સદા શુદ્ધ-શુદ્ધ એવું આ (પ્રત્યક્ષ) ચૈતન્યચમત્કારમાત્ર તત્ત્વ
જગતમાં નિત્ય જયવંત છે — કે જેણે પ્રગટ થયેલા સહજ તેજઃપુંજ વડે સ્વધર્મત્યાગરૂપ
(મોહરૂપ) અતિપ્રબળ તિમિરસમૂહને દૂર કર્યો છે અને જે પેલી *અઘસેનાની ધજાને હરી
લે છે. ૨૧૦.
[શ્લોકાર્થઃ — ] આ અનઘ (નિર્દોષ) આત્મતત્ત્વ જયવંત છે — કે જેણે સંસારને
અસ્ત કર્યો છે, જે મહામુનિગણના અધિનાથના ( – ગણધરોના) હૃદયારવિંદમાં સ્થિત છે,
જેણે ભવનું કારણ તજી દીધું છે, જે એકાંતે શુદ્ધ પ્રગટ થયું છે (અર્થાત્ જે સર્વથા-
શુદ્ધપણે સ્પષ્ટ જણાય છે) અને જે સદા (ટંકોત્કીર્ણ ચૈતન્યસામાન્યરૂપ) નિજ મહિમામાં
લીન હોવા છતાં સમ્યગ્દ્રષ્ટિઓને ગોચર છે. ૨૧૧.
*અઘ = દોષ; પાપ.