Niyamsar (Gujarati). Shlok: 243-244 Gatha: 144.

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]

નિશ્ચય-પરમાવશ્યક અધિકાર

[ ૨૮૩

(आर्या)

अन्यवशः संसारी मुनिवेषधरोपि दुःखभाङ्नित्यम् ।

स्ववशो जीवन्मुक्त : किंचिन्न्यूनो जिनेश्वरादेषः ।।२४३।।

(आर्या)

अत एव भाति नित्यं स्ववशो जिननाथमार्गमुनिवर्गे ।

अन्यवशो भात्येवं भृत्यप्रकरेषु राजवल्लभवत् ।।२४४।।

जो चरदि संजदो खलु सुहभावे सो हवेइ अण्णवसो ।

तम्हा तस्स दु कम्मं आवासयलक्खणं ण हवे ।।१४४।।

यश्चरति संयतः खलु शुभभावे स भवेदन्यवशः ।

तस्मात्तस्य तु कर्मावश्यकलक्षणं न भवेत् ।।१४४।।

તપશ્ચર્યા સો ઇન્દ્રોને પણ સતત વંદનીય છે. તેને પામીને જે કોઈ જીવ કામાન્ધકારયુક્ત સંસારથી જનિત સુખમાં રમે છે, તે જડમતિ અરેરે! કળિથી હણાયેલો છે ( – કળિકાળથી ઇજા પામેલો છે). ૨૪૨.

[શ્લોકાર્થઃ — ] જે જીવ અન્યવશ છે તે ભલે મુનિવેશધારી હોય તોપણ સંસારી છે, નિત્ય દુઃખનો ભોગવનાર છે; જે જીવ સ્વવશ છે તે જીવન્મુક્ત છે, જિનેશ્વરથી કિંચિત્ ન્યૂન છે (અર્થાત્ તેનામાં જિનેશ્વરદેવ કરતાં જરાક જ ઊણપ છે). ૨૪૩.

[શ્લોકાર્થઃ — ] આમ હોવાથી જ જિનનાથના માર્ગને વિષે મુનિવર્ગમાં સ્વવશ મુનિ સદા શોભે છે; અને અન્યવશ મુનિ નોકરના સમૂહોમાં *રાજવલ્લભ નોકર સમાન શોભે છે (અર્થાત્ જેમ આવડત વિનાનો, ખુશામતિયો નોકર શોભતો નથી તેમ અન્યવશ મુનિ શોભતો નથી). ૨૪૪.

સંયત રહી શુભમાં ચરે, તે શ્રમણ છે વશ અન્યને;

તે કારણે આવશ્યકાત્મક કર્મ છે નહિ તેહને. ૧૪૪.

અન્વયાર્થઃ — [यः] જે (જીવ) [संयतः] સંયત રહેતો થકો [खलु] ખરેખર [शुभभावे] શુભ ભાવમાં [चरति] ચરે — પ્રવર્તે છે, [सः] તે [अन्यवशः भवेत्] અન્યવશ

*રાજવલ્લભ = (ખુશામતથી) રાજાનો માનીતો થયેલો

< Previous Page Next Page >