छुहतण्हभीरुरोसो रागो मोहो चिंता जरा रुजा मिच्चू ।
अष्टादशदोषस्वरूपाख्यानमेतत् ।
असातावेदनीयतीव्रमंदक्लेशकरी क्षुधा । असातावेदनीयतीव्रतीव्रतरमंदमंदतरपीडया
समुपजाता तृषा । इहलोकपरलोकात्राणागुप्तिमरणवेदनाकस्मिकभेदात् सप्तधा भवति
भयम् । क्रोधनस्य पुंसस्तीव्रपरिणामो रोषः । रागः प्रशस्तोऽप्रशस्तश्च; दान-
तो तुं भवसमुद्रनी मध्यमां रहेला मगरना मुखमां छे. १२.
अन्वयार्थः — [क्षुधा] क्षुधा, [तृष्णा] तृषा, [भयं] भय, [रोषः] रोष (क्रोध), [रागः] राग, [मोहः] मोह, [चिन्ता] चिंता, [जरा] जरा, [रुजा] रोग, [मृत्युः] मृत्यु, [स्वेदः] स्वेद (परसेवो), [खेदः] खेद, [मदः] मद, [रतिः] रति, [विस्मयनिद्रे] विस्मय, निद्रा, [जन्मोद्वेगौ] जन्म अने उद्वेग ( — आ अढार दोष छे).
टीकाः — आ, अढार दोषना स्वरूपनुं कथन छे.
(१) अशातावेदनीय संबंधी तीव्र अथवा मंद क्लेशनी करनारी ते क्षुधा छे (अर्थात् विशिष्ट — खास प्रकारना — अशातावेदनीय कर्मना निमित्ते थती जे विशिष्ट शरीर- अवस्था तेना उपर लक्ष जईने मोहनीय कर्मना निमित्ते थतुं जे खावानी इच्छारूप दुःख ते क्षुधा छे). (२) अशातावेदनीय संबंधी तीव्र, तीव्रतर ( – वधारे तीव्र), मंद अथवा मंदतर पीडाथी ऊपजती ते तृषा छे (अर्थात् विशिष्ट अशातावेदनीय कर्मना निमित्ते थती जे विशिष्ट शरीर-अवस्था तेना उपर लक्ष जईने मोहनीय कर्मना निमित्ते थतुं जे पीवानी इच्छारूप दुःख ते तृषा छे). (३) आ लोकनो भय, परलोकनो भय, अरक्षाभय, अगुप्तिभय, मरणभय, वेदनाभय अने अकस्मातभय एम भय सात प्रकारे छे. (४) क्रोधी पुरुषनो तीव्र परिणाम ते रोष छे. (५) राग प्रशस्त अने अप्रशस्त
१२ ]