कालादिशुद्धामूर्ताचेतनद्रव्याणां स्वभावगुणपर्यायाख्यानमेतत् ।
इह हि मुख्यकालद्रव्यं जीवपुद्गलधर्माधर्माकाशानां पर्यायपरिणतिहेतुत्वात् परि-
वर्तनलिङ्गमित्युक्त म् । अथ धर्माधर्माकाशकालानां स्वजातीयविजातीयबंधसम्बन्धाभावात्
विभावगुणपर्यायाः न भवंति, अपि तु स्वभावगुणपर्याया भवंतीत्यर्थः । ते गुणपर्यायाः पूर्वं
प्रतिपादिताः, अत एवात्र संक्षेपतः सूचिता इति ।
राशि, धर्म, अधर्म, आकाश ने काळ बधांय प्रतीतिगोचर छे (अर्थात् छ ये द्रव्योनी प्रतीति थई शके छे). ४९.
अन्वयार्थः[जीवादिद्रव्याणाम्] जीवादि द्रव्योने [परिवर्तनकारणम्] परिवर्तननुं कारण (वर्तनानुं निमित्त) [कालः भवेत्] काळ छे. [धर्मादिचतुर्णां] धर्मादि चार द्रव्योने [स्वभावगुणपर्यायाः] स्वभावगुणपर्यायो [भवंति] होय छे.
टीकाःआ, काळादि शुद्ध अमूर्त अचेतन द्रव्योना स्वभावगुणपर्यायोनुं कथन छे.
मुख्यकाळद्रव्य, जीव, पुद्गल, धर्म, अधर्म अने आकाशनी (पांच अस्तिकायोनी) पर्यायपरिणतिनो हेतु होवाथी तेनुं लिंग परिवर्तन छे (अर्थात् काळद्रव्यनुं लक्षण वर्तनाहेतुत्व छे) एम अहीं कह्युं छे.
हवे (बीजी वात ए के), धर्म, अधर्म, आकाश अने काळने स्वजातीय के विजातीय बंधनो संबंध नहि होवाथी तेमने विभावगुणपर्यायो होता नथी, परंतु स्वभावगुणपर्यायो होय छेएम अर्थ छे. ते स्वभावगुणपर्यायोनुं पूर्वे प्रतिपादन करवामां आव्युं छे तेथी ज अहीं संक्षेपथी सूचन करवामां आव्युं छे.
६८ ]