भव्यस्य पारिणामिकभावस्वभावेन परमस्वभावः । औदयिकादिचतुर्णां विभाव- स्वभावानामगोचरः स पंचमभावः । अत एवोदयोदीरणक्षयक्षयोपशमविविधविकारविवर्जितः । अतः कारणादस्यैकस्य परमत्वम्, इतरेषां चतुर्णां विभावानामपरमत्वम् । निखिल- कर्मविषवृक्षमूलनिर्मूलनसमर्थः त्रिकालनिरावरणनिजकारणपरमात्मस्वरूपश्रद्धानप्रतिपक्ष- तीव्रमिथ्यात्वकर्मोदयबलेन कुद्रष्टेरयं परमभावः सदा निश्चयतो विद्यमानोऽप्यविद्यमान एव । नित्यनिगोदक्षेत्रज्ञानामपि शुद्धनिश्चयनयेन स परमभावः अभव्यत्वपारिणामिक इत्यनेनाभिधानेन न संभवति । यथा मेरोरधोभागस्थितसुवर्णराशेरपि सुवर्णत्वं, अभव्यानामपि तथा परमस्वभावत्वं; वस्तुनिष्ठं, न व्यवहारयोग्यम् । सुद्रशामत्यासन्नभव्यजीवानां सफलीभूतोऽयं परमभावः सदा निरंजनत्वात्; यतः सकलकर्मविषमविषद्रुमपृथुमूल- निर्मूलनसमर्थत्वात् निश्चयपरमालोचनाविकल्पसंभवालुंछनाभिधानम् अनेन परमपंचमभावेन अत्यासन्नभव्यजीवस्य सिध्यतीति ।

bhavyane pAriNAmikabhAvarUp svabhAv hovAne lIdhe param svabhAv chhe. te pancham bhAv audayikAdi chAr vibhAvasvabhAvone agochar chhe. tethI ja te pancham bhAv uday, udIraNA, kShay, kShayopasham evA vividh vikAro vinAno chhe. A kAraNathI A ekane paramapaNun chhe, bAkInA chAr vibhAvone aparamapaNun chhe. samasta karmarUpI viShavRukShanA mULane ukheDI nAkhavAmAn samartha evo A paramabhAv, trikAL-nirAvaraN nij kAraNaparamAtmAnA svarUpanI shraddhAthI pratipakSha tIvra mithyAtvakarmanA udayane lIdhe kudraShTine, sadA nishchayathI vidyamAn hovA chhatAn, avidyamAn ja chhe (kAraN ke mithyAdraShTine te paramabhAvanA vidyamAnapaNAnI shraddhA nathI). nityanigodanA jIvone paN shuddhanishchayanayathI te paramabhAv ‘abhavyatvapAriNAmik’ evA nAm sahit nathI (parantu shuddhapaNe ja chhe). jem merunA adhobhAgamAn rahelA suvarNarAshine paN suvarNapaNun chhe, tem abhavyone paN paramasvabhAvapaNun chhe; te vastuniShTha chhe, vyavahArayogya nathI (arthAt jem merunI nIchenA suvarNarAshinun suvarNapaNun suvarNarAshimAn rahelun chhe paN te vaparAshamAn – upayogamAn Avatun nathI, tem abhavyonun paramasvabhAvapaNun AtmavastumAn rahelun chhe paN te kAmamAn Avatun nathI kAraN ke abhavya jIvo paramasvabhAvano Ashray karavAne ayogya chhe). sudraShTione — ati Asannabhavya jIvone — A paramabhAv sadA niranjanapaNAne lIdhe (arthAt sadA niranjanapaNe pratibhAsyo hovAne lIdhe) saphaL thayo chhe; jethI, A param panchamabhAv vaDe ati-Asannabhavya jIvane nishchay-param-AlochanAnA bhedarUpe utpanna thatun ‘Alunchhan’ nAm siddha thAy chhe, kAraN ke te paramabhAv samasta karmarUpI viSham-viShavRukShanA vishAL mULane ukheDI nAkhavAmAn samartha chhe.

214 ]