Niyamsar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 220 of 380
PDF/HTML Page 249 of 409

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-

तीव्रचारित्रमोहोदयबलेन पुंवेदाभिधाननोकषायविलासो मदः अत्र मदशब्देन मदनः कामपरिणाम इत्यर्थः चतुरसंदर्भगर्भीकृतवैदर्भकवित्वेन आदेयनामकर्मोदये सति सकलजनपूज्यतया, मातृपितृसम्बन्धकुलजातिविशुद्धया वा, शतसहस्रकोटिभटाभिधान- प्रधानब्रह्मचर्यव्रतोपार्जितनिरुपमबलेन च, दानादिशुभकर्मोपार्जितसंपद्वृद्धिविलासेन, अथवा बुद्धितपोवैकुर्वणौषधरसबलाक्षीणर्द्धिभिः सप्तभिर्वा, कमनीयकामिनीलोचनानन्देन वपुर्लावण्यरसविसरेण वा आत्माहंकारो मानः गुप्तपापतो माया युक्त स्थले धनव्ययाभावो लोभः; निश्चयेन निखिलपरिग्रहपरित्यागलक्षणनिरंजननिजपरमात्मतत्त्वपरिग्रहात् अन्यत परमाणुमात्रद्रव्यस्वीकारो लोभः एभिश्चतुर्भिर्वा भावैः परिमुक्त : शुद्धभाव एव भावशुद्धिरिति भव्यप्राणिनां लोकालोकप्रदर्शिभिः परमवीतरागसुखामृतपानपरितृप्तै- र्भगवद्भिरर्हद्भिरभिहित इति

tIvra chAritramohanA udayane lIdhe puruShaved nAmanA nokaShAyano vilAs te mad chhe. ahIn ‘mad’ shabdano ‘madan’ eTale ke kAmapariNAm evo artha chhe. (1) chatur vachanarachanAvALA *vaidarbhakavitvane lIdhe, AdeyanAmakarmano uday hotAn samasta jano vaDe pUjanIyapaNAthI, (2) mAtA-pitA sambandhI kuL-jAtinI vishuddhithI, (3) pradhAn brahmacharyavrat vaDe upArjit lakShakoTi subhaT samAn nirupam baLathI, (4) dAnAdi shubh karma vaDe upArjit sampattinI vRuddhinA vilAsathI, (5) buddhi, tap, vikriyA, auShadh, ras, baL ane akShINe sAt RIddhiothI, athavA (6) sundar kAminIonAn lochanane Anand pamADanArA sharIralAvaNyarasanA vistArathI thato je Atma-ahankAr (AtmAno ahankArabhAv) te mAn chhe. gupta pApathI mAyA hoy chhe. yogya sthaLe dhanavyayano abhAv te lobh chhe; nishchayathI samasta parigrahano parityAg jenun lakShaN (svarUp) chhe evA niranjan nij paramAtmatattvanA parigrahathI anya paramANumAtra dravyano svIkAr te lobh chhe.A chArey bhAvothI parimukta (rahit) shuddhabhAv te ja bhAvashuddhi chhe em bhavya jIvone lokAlokadarshI, paramavItarAg sukhAmRutanA pAnathI paritRupta arhantabhagavantoe kahyun chhe.

[have A param-AlochanA adhikAranI chhellI gAthAnI TIkA pUrNa karatAn TIkAkAr munirAj shrI padmaprabhamaladhAridev nav shlok kahe chhe]

220 ]

*vaidarbhakavi = ek prakAranI sAhityaprasiddha sundar kAvyarachanAmAn kushaL kavi