सर्वज्ञवीतरागस्य वांछाभावत्वमत्रोक्त म् ।
भगवानर्हत्परमेष्ठी साद्यनिधनामूर्तातीन्द्रियस्वभावशुद्धसद्भूतव्यवहारेण केवलज्ञानादि- शुद्धगुणानामाधारभूतत्वात् विश्वमश्रान्तं जानन्नपि पश्यन्नपि वा मनःप्रवृत्तेरभावादीहापूर्वकं वर्तनं न भवति तस्य केवलिनः परमभट्टारकस्य, तस्मात् स भगवान् केवलज्ञानीति प्रसिद्धः, पुनस्तेन कारणेन स भगवान् अबन्धक इति ।
तथा चोक्तं श्रीप्रवचनसारे —
तथा हि — kevaLIne [ईहापूर्वं] ichchhApUrvak (vartan) [न भवति] hotun nathI; [तस्मात्] tethI temane [केवलज्ञानी] ‘kevaLagnAnI’ kahyA chhe; [तेन तु] vaLI tethI [सः अबन्धकः भणितः] abandhak kahyA chhe.
TIkA — ahIn, sarvagna vItarAgane vAnchhAno abhAv hoy chhe em kahyun chhe.
bhagavAn arhant parameShThI sAdi-anant amUrta atIndriyasvabhAvavALA shuddhasadbhUt- vyavahArathI kevaLagnAnAdi shuddha guNonA AdhArabhUt hovAne lIdhe vishvane nirantar jANatA hovA chhatAn ane dekhatA hovA chhatAn, te param bhaTTArak kevaLIne manapravRuttino (mananI pravRuttino, bhAvamanapariNatino) abhAv hovAthI ichchhApUrvak vartan hotun nathI; tethI te bhagavAn ‘kevaLagnAnI’ tarIke prasiddha chhe; vaLI te kAraNathI te bhagavAn abandhak chhe.
evI rIte (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt) shrI pravachanasAramAn (52mI gAthA dvArA) kahyun chhe ke —
‘‘[gAthArtha — ] (kevaLagnAnI) AtmA padArthone jANato hovA chhatAn te-rUpe pariNamato nathI, temane grahato nathI ane te padArthorUpe utpanna thato nathI tethI tene abandhak kahyo chhe.’’
vaLI (A 172mI gAthAnI TIkA pUrNa karatAn TIkAkAr munirAj shlok kahe chhe) —
34