अत्र नियमशब्दस्य सारत्वप्रतिपादनद्वारेण स्वभावरत्नत्रयस्वरूपमुक्त म् ।
यः सहजपरमपारिणामिकभावस्थितः स्वभावानन्तचतुष्टयात्मकः शुद्धज्ञानचेतना- परिणामः स नियमः । नियमेन च निश्चयेन यत्कार्यं प्रयोजनस्वरूपं ज्ञानदर्शनचारित्रम् । ज्ञानं तावत् तेषु त्रिषु परद्रव्यनिरवलंबत्वेन निःशेषतोन्तर्मुखयोगशक्ते : सकाशात् निजपरमतत्त्वपरिज्ञानम् उपादेयं भवति । दर्शनमपि भगवत्परमात्मसुखाभिलाषिणो जीवस्य शुद्धान्तस्तत्त्वविलासजन्मभूमिस्थाननिजशुद्धजीवास्तिकायसमुपजनितपरमश्रद्धानमेव भवति । [सारम् इति वचनं] ‘sAr’ evun vachan [भणितम्] kahyun chhe.
TIkA — ahIn A (gAthAmAn), ‘niyam’ shabdane ‘sAr’ shabda kem lagADyo chhe tenA pratipAdan dvArA svabhAvaratnatrayanun svarUp kahyun chhe.
je sahaj 1param pAriNAmik bhAve sthit, svabhAv-anantachatuShTayAtmak 2shuddhagnAn- chetanApariNAm te 3niyam ( – kAraNaniyam) chhe. niyam (-kAryaniyam) eTale nishchayathI (nakkI) je karavAyogya — prayojanasvarUp — hoy te arthAt gnAnadarshanachAritra. te traNamAnnA darekanun svarUp kahevAmAn Ave chhe(1) paradravyane avalambyA vinA nisheShapaNe antarmukh yogashaktimAnthI upAdey ( – upayogane sampUrNapaNe antarmukh karIne grahaN karavAyogya) evun je nij paramatattvanun parignAn ( – jANavun) te gnAn chhe. (2) bhagavAn paramAtmAnA sukhanA abhilAShI jIvane shuddha antatattvanA 4vilAsanun janmabhUmisthAn je nij shuddha jIvAstikAy tenAthI Upajatun je param shraddhAn te ja darshan chhe. (3) nishchayagnAnadarshanAtmak kAraN-
8 ]
1. A param pAriNAmik bhAvamAn ‘pAriNAmik’ shabda hovA chhatAn te utpAdavyayarUp pariNAmane
sUchavavA mATe nathI ane paryAyArthik nayano viShay nathI; A param pAriNAmik bhAv to
utpAdavyayanirapekSha ekarUp chhe ane dravyArthik nayano viShay chhe. [visheSh mATe samayasAranI 320mI
gAthAnI shrI jayasenAchAryadevakRut TIkA juo ane bRuhaddravyasangrahanI 13mI gAthAnI
TIkA juo.]
2. A shuddhagnAnachetanApariNAmamAn ‘pariNAm’ shabda hovA chhatAn te utpAdavyayarUp pariNAmane sUchavavA
mATe nathI ane paryAyArthik nayano viShay nathI; A shuddhagnAnachetanApariNAm to utpAdavyayanirapekSha
ekarUp chhe ane dravyArthik nayano viShay chhe.
3. A niyam te kAraNaniyam chhe, kemake te samyaggnAnadarshanachAritrarUp kAryaniyamanun kAraN chhe. [kAraNaniyamanA Ashraye kAryaniyam pragaTe chhe.]
4. vilAs=krIDA; moj; Anand.