अत्र सिद्धक्षेत्रादुपरि जीवपुद्गलानां गमनं निषिद्धम् ।
जीवानां स्वभावक्रिया सिद्धिगमनं, विभावक्रिया षटकापक्रमयुक्त त्वम्; पुद्गलानां स्वभावक्रिया परमाणुगतिः, विभावक्रिया व्द्यणुकादिस्कन्धगतिः । अतोऽमीषां त्रिलोक- शिखरादुपरि गतिक्रिया नास्ति, परतो गतिहेतोर्धर्मास्तिकायाभावात्; यथा जलाभावे मत्स्यानां गतिक्रिया नास्ति । अत एव यावद्धर्मास्तिकायस्तिष्ठति तत्क्षेत्रपर्यन्तं स्वभावविभाव- गतिक्रियापरिणतानां जीवपुद्गलानां गतिरिति ।
anvayArtha — [यावत् धर्मास्तिकः] jyAn sudhI dharmAstikAy chhe tyAn sudhI [जीवानां पुद्गलानां] jIvonun ane pudgalonun [गमनं] gaman [जानीहि] jAN; [धर्मास्ति- कायाभावे] dharmAstikAyanA abhAve [तस्मात् परतः] tethI AgaL [न गच्छंति] teo jatAn nathI.
TIkA — ahIn, siddhakShetrathI upar jIv-pudgalonA gamanano niShedh karyo chhe.
jIvonI svabhAvakriyA siddhigaman (siddhakShetramAn gaman) chhe ane vibhAvakriyA (anya bhavamAn jatAn) chha dishAomAn gaman chhe; pudgalonI svabhAvakriyA paramANunI gati chhe ane vibhAvakriyA *dvi-aNukAdi skandhonI gati chhe. mATe AmanI (jIv-pudgalonI) gatikriyA trilokanA shikharathI upar nathI, kAraN ke AgaL gatihetu (gatinA nimittabhUt) dharmAstikAyano abhAv chhe; jem jaLanA abhAve mAchhalAnnI gatikriyA hotI nathI tem. AthI ja, jyAn sudhI dharmAstikAy chhe te kShetra sudhI svabhAvagatikriyA ane vibhAvagatikriyArUpe pariNat jIv-pudgalonI gati hoy chhe.
36
*dvi-aNukAdi skandho = be paramANuthI mAnDIne anant paramANunA banelA skandho