पुद्गलपर्यायस्वरूपाख्यानमेतत् ।
परमाणुपर्यायः पुद्गलस्य शुद्धपर्यायः परमपारिणामिकभावलक्षणः वस्तुगतषट्प्रकार- हानिवृद्धिरूपः अतिसूक्ष्मः अर्थपर्यायात्मकः सादिसनिधनोऽपि परद्रव्यनिरपेक्षत्वाच्छुद्धसद्भूत- व्यवहारनयात्मकः । अथवा हि एकस्मिन् समयेऽप्युत्पादव्ययध्रौव्यात्मकत्वात्सूक्ष्मऋजुसूत्र- नयात्मकः । स्कन्धपर्यायः स्वजातीयबन्धलक्षणलक्षितत्वादशुद्ध इति ।
सति न च परमाणोः स्कन्धपर्यायशब्दः ।
न च भवति यथेयं सोऽपि नित्यं तथैव ।।४२।।
पोग्गलदव्वं उच्चइ परमाणू णिच्छएण इदरेण ।
पोग्गलदव्वो त्ति पुणो ववदेसो होदि खंधस्स ।।२9।। [स्कंधस्वरूपेण परिणामः] skandharUpe pariNAm [सः] te [विभावपर्यायः] vibhAvaparyAy chhe.
TIkAA, pudgalaparyAyanA svarUpanun kathan chhe.
paramANuparyAy pudgalano shuddhaparyAy chheke je paramapAriNAmikabhAvasvarUp chhe, vastumAn thatI chha prakAranI hAnivRuddhirUp chhe, atisUkShma chhe, arthaparyAyAtmak chhe ane sAdi-sAnta hovA chhatAn paradravyathI nirapekSha hovAne lIdhe shuddhasadbhUtavyavahAranayAtmak chhe athavA ek samayamAn paN utpAdavyayadhrauvyAtmak hovAthI sUkShmaRUjusUtranayAtmak chhe.
skandhaparyAy svajAtIy bandharUp lakShaNathI lakShit hovAne lIdhe ashuddha chhe. [have TIkAkAr munirAj 28mI gAthAnI TIkA pUrNa karatAn shlok kahe chhe] [shlokArtha] (paramANu) parapariNatithI dUr shuddhaparyAyarUp hovAthI paramANune skandhaparyAyarUp shabda hoto nathI; jem bhagavAn jinanAthamAn kAmadevanI vArtA hotI nathI, tem paramANu paN sadA ashabda ja hoy chhe (arthAt paramANune paN kadI shabda hoto nathI). 42.