षट्कापक्रमविमुक्त स्य मुक्ति वामलोचनालोचनगोचरस्य त्रिलोकशिखरिशेखरस्य अप- हस्तितसमस्तक्लेशावासपंचविधसंसारस्य पंचमगतिप्रान्तस्य स्वभावगतिक्रियाहेतुः धर्मः, अपि च षट्कापक्रमयुक्तानां संसारिणां विभावगतिक्रियाहेतुश्च । यथोदकं पाठीनानां गमनकारणं तथा तेषां जीवपुद्गलानां गमनकारणं स धर्मः । सोऽयममूर्तः अष्टस्पर्शनविनिर्मुक्त :
वर्णरसपंचकगंधद्वितयविनिर्मुक्त श्च अगुरुकलघुत्वादिगुणाधारः लोकमात्राकारः अखण्डैक- पदार्थः । सहभुवोः गुणाः, क्रमवर्तिनः पर्यायाश्चेति वचनादस्य गतिहेतोर्धर्मद्रव्यस्य शुद्धगुणाः शुद्धपर्याया भवन्ति । अधर्मद्रव्यस्य स्थितिहेतुर्विशेषगुणः । अस्यैव तस्य
धर्मास्तिकायस्य गुणपर्यायाः सर्वे भवन्ति । आकाशस्यावकाशदानलक्षणमेव विशेषगुणः ।
इतरे धर्माधर्मयोर्गुणाः स्वस्यापि सद्रशा इत्यर्थः । लोकाकाशधर्माधर्माणां समानप्रमाणत्वे
nAmane yogya chhe, jeo chha apakramathI vimukta chhe, jeo muktirUpI sulochanAnAn lochanano viShay chhe (arthAt jemane muktirUpI sundarI premathI nihALe chhe), jeo trilokarUpI kAL, bhav ane bhAvanA parAvartanarUp pAnch prakAranA sansArane) dUr karyo chhe ane jeo panchamagatinA sImADe chheevA ayogI bhagavAnane svabhAvagatikriyArUpe pariNamatAn jIv-pudgalone gamananun kAraN (nimitta) chhe. te dharma amUrta, ATh sparsha rahit, tem ja pAnch varNa, pAnch ras ane be gandh vinAno, agurulaghutvAdi guNonA AdhArabhUt, lokamAtra AkAravALo ( – lokapramAN AkAravALo), akhanD ek padArtha chhe. ‘‘sahabhAvI guNo chhe ane kramavartI paryAyo chhe’’ evun (shAstranun) vachan hovAthI gatinA hetubhUt A dharmadravyane shuddha guNo ane shuddha paryAyo hoy chhe.
adharmadravyano visheShaguN sthitihetutva chhe. A adharmadravyanA (bAkInA) guN-paryAyo jevA te dharmAstikAyanA (bAkInA) sarva guN-paryAyo hoy chhe.
AkAshano, avakAshadAnarUp lakShaN ja visheShaguN chhe. dharma ane adharmanA bAkInA guNo AkAshanA bAkInA guNo jevA paN chhe.
62 ]
1shikharInA shikhar chhe, jemaNe samasta kleshanA ghararUp panchavidh sansArane ( – dravya, kShetra,
*svabhAvagatikriyAno hetu dharma chhe. vaLI chha apakramathI yukta evA sansArIone te (dharma)
*vibhAvagatikriyAno hetu chhe. jem pANI mAchhalAnne gamananun kAraN chhe, tem te dharma te
1shikharI = shikharavant; parvat.
*svabhAvagatikriyA tathA vibhAvagatikriyAnA artha mATe 22mun pAnun juo.