इह वाग्गुप्तिस्वरूपमुक्त म् ।
अतिप्रवृद्धकामैः कामुकजनैः स्त्रीणां संयोगविप्रलंभजनितविविधवचनरचना कर्तव्या श्रोतव्या च सैव स्त्रीकथा । राज्ञां युद्धहेतूपन्यासो राजकथाप्रपंचः । चौराणां चौरप्रयोगकथनं चौरकथाविधानम् । अतिप्रवृद्धभोजनप्रीत्या विचित्रमंडकावलीखंडदधिखंडसिताशनपानप्रशंसा भक्त कथा । आसामपि कथानां परिहारो वाग्गुप्तिः । अलीकनिवृत्तिश्च वाग्गुप्तिः । अन्येषां अप्रशस्तवचसां निवृत्तिरेव वा वाग्गुप्तिः इति ।
तथा चोक्तं श्रीपूज्यपादस्वामिभिः —
anvayārthaḥ — [पापहेतोः] pāpanān hetubhūt evān [स्त्रीराजचौरभक्त कथादिवचनस्य] strīkathā, rājakathā, chorakathā, bhaktakathā ityādirūp vachanono [परिहारः] parihār [वा] athavā [अलीकादिनिवृत्तिवचनं] asatyādikanī nivr̥uttivāḷān vachano [वाग्गुप्तिः] te vachan- gupti chhe.
ṭīkāḥ — ahīn vachanaguptinun svarūp kahyun chhe.
jemane kām ati vr̥uddhi pāmyo hoy evā kāmī jano vaḍe karavāmān āvatī ane sāmbhaḷavāmān āvatī evī je strīonī sanyogaviyogajanit vividh vachanarachanā ( – strīo sambandhī vāt) te ja strīkathā chhe; rājāonun yuddhahetuk kathan (arthāt rājāo vaḍe karavāmān āvatān yuddhādikanun kathan) te rājakathāprapañch chhe; choronun choraprayogakathan te chorakathāvidhān chhe (arthāt choro vaḍe karavāmān āvatā chorīnā prayogonī vāt te chorakathā chhe); ati vr̥uddhi pāmelī bhojananī prīti vaḍe mendānī purī ne khāṇḍ, dahīn-khāṇḍ, sākar ityādi anek prakāranān ashan-pānanī prashansā te bhaktakathā (bhojanakathā) chhe. — ā badhī kathāono parihār te vachanagupti chhe. asatyanī nivr̥utti paṇ vachanagupti chhe. athavā (asatya uparānt) bījān aprashasta vachanonī nivr̥utti te ja vachanagupti chhe.
evī rīte (āchāryavar) shrī pūjyapādasvāmīe (samādhitantramān 17mā shlok dvārā) kahyun chhe keḥ —
130 ]