अत्र नियमशब्दस्य सारत्वप्रतिपादनद्वारेण स्वभावरत्नत्रयस्वरूपमुक्त म् ।
यः सहजपरमपारिणामिकभावस्थितः स्वभावानन्तचतुष्टयात्मकः शुद्धज्ञानचेतना- परिणामः स नियमः । नियमेन च निश्चयेन यत्कार्यं प्रयोजनस्वरूपं ज्ञानदर्शनचारित्रम् । ज्ञानं तावत् तेषु त्रिषु परद्रव्यनिरवलंबत्वेन निःशेषतोन्तर्मुखयोगशक्ते : सकाशात् निजपरमतत्त्वपरिज्ञानम् उपादेयं भवति । दर्शनमपि भगवत्परमात्मसुखाभिलाषिणो जीवस्य शुद्धान्तस्तत्त्वविलासजन्मभूमिस्थाननिजशुद्धजीवास्तिकायसमुपजनितपरमश्रद्धानमेव भवति । [सारम् इति वचनं] ‘sār’ evun vachan [भणितम्] kahyun chhe.
ṭīkāḥ — ahīn ā (gāthāmān), ‘niyam’ shabdane ‘sār’ shabda kem lagāḍyo chhe tenā pratipādan dvārā svabhāvaratnatrayanun svarūp kahyun chhe.
je sahaj 1param pāriṇāmik bhāve sthit, svabhāv-anantachatuṣhṭayātmak 2shuddhagnān- chetanāpariṇām te 3niyam ( – kāraṇaniyam) chhe. niyam (-kāryaniyam) eṭale nishchayathī (nakkī) je karavāyogya — prayojanasvarūp — hoy te arthāt gnānadarshanachāritra. te traṇamānnā darekanun svarūp kahevāmān āve chheḥ(1) paradravyane avalambyā vinā niḥsheṣhapaṇe antarmukh yogashaktimānthī upādey ( – upayogane sampūrṇapaṇe antarmukh karīne grahaṇ karavāyogya) evun je nij paramatattvanun parignān ( – jāṇavun) te gnān chhe. (2) bhagavān paramātmānā sukhanā abhilāṣhī jīvane shuddha antaḥtattvanā 4vilāsanun janmabhūmisthān je nij shuddha jīvāstikāy tenāthī ūpajatun je param shraddhān te ja darshan chhe. (3) nishchayagnānadarshanātmak kāraṇ-
8 ]
1. ā param pāriṇāmik bhāvamān ‘pāriṇāmik’ shabda hovā chhatān te utpādavyayarūp pariṇāmane
sūchavavā māṭe nathī ane paryāyārthik nayano viṣhay nathī; ā param pāriṇāmik bhāv to
utpādavyayanirapekṣha ekarūp chhe ane dravyārthik nayano viṣhay chhe. [visheṣh māṭe samayasāranī 320mī
gāthānī shrī jayasenāchāryadevakr̥ut ṭīkā juo ane br̥uhaddravyasaṅgrahanī 13mī gāthānī
ṭīkā juo.]
2. ā shuddhagnānachetanāpariṇāmamān ‘pariṇām’ shabda hovā chhatān te utpādavyayarūp pariṇāmane sūchavavā
māṭe nathī ane paryāyārthik nayano viṣhay nathī; ā shuddhagnānachetanāpariṇām to utpādavyayanirapekṣha
ekarūp chhe ane dravyārthik nayano viṣhay chhe.
3. ā niyam te kāraṇaniyam chhe, kemake te samyaggnānadarshanachāritrarūp kāryaniyamanun kāraṇ chhe. [kāraṇaniyamanā āshraye kāryaniyam pragaṭe chhe.]
4. vilās=krīḍā; moj; ānand.