स्वभावपुद्गलस्वरूपाख्यानमेतत् ।
तिक्त कटुककषायाम्लमधुराभिधानेषु पंचसु रसेष्वेकरसः, श्वेतपीतहरितारुण- कृष्णवर्णेष्वेकवर्णः, सुगन्धदुर्गन्धयोरेकगंधः, कर्कशमृदुगुरुलघुशीतोष्णस्निग्धरूक्षाभिधाना- मष्टानामन्त्यचतुःस्पर्शाविरोधस्पर्शनद्वयम्; एते परमाणोः स्वभावगुणाः जिनानां मते । विभावगुणात्मको विभावपुद्गलः । अस्य द्वयणुकादिस्कंधरूपस्य विभावगुणाः सकल- करणग्रामग्राह्या इत्यर्थः ।
तथा चोक्तं पंचास्तिकायसमये —
उक्तं च मार्गप्रकाशे — indriyothī grāhya) [इति भणितः] kahel chhe.
ṭīkāḥā, svabhāvapudgalanā svarūpanun kathan chhe.
tīkho, kaḍavo, kaṣhāyalo, khāṭo ane mīṭho e pāñch rasomānno ek ras; dhoḷo, pīḷo, līlo, rāto ane kāḷo e (pāñch) varṇomānno ek varṇa; sugandh ane durgandhamānnī ek gandh; kaṭhor, komaḷ, bhāre, haḷavo, shīt, uṣhṇa, snigdha (chīkaṇo) ane rūkṣha (lūkho) e āṭh sparshomānthī chhellā chār sparshomānnā aviruddha be sparsha; ā, jinonā matamān paramāṇunā svabhāvaguṇo chhe. vibhāvapudgal vibhāvaguṇātmak hoy chhe. ā 1dvi-aṇukādiskandharūp vibhāvapudgalanā vibhāvaguṇo sakaḷ indriyasamūh vaḍe grāhya (jaṇāvāyogya) chhe.ām (ā gāthāno) artha chhe.
evī rīte (shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevapraṇīt) shrī pañchāstikāyasamayamān (81mī gāthā dvārā) kahyun chhe keḥ
‘‘[gāthārthaḥ] ek rasavāḷo, ek varṇavāḷo, ek gandhavāḷo ane be sparshavāḷo te paramāṇu shabdanun kāraṇ chhe, ashabda chhe ane skandhanī andar hoy topaṇ dravya chhe (arthāt sadāy sarvathī bhinna, shuddha ek dravya chhe).’’
vaḷī mārgaprakāshamān (shlok dvārā) kahyun chhe keḥ
1. be paramāṇuothī māṇḍīne anant paramāṇuono banelo skandh te vibhāvapudgal chhe.
8