षट्कापक्रमविमुक्त स्य मुक्ति वामलोचनालोचनगोचरस्य त्रिलोकशिखरिशेखरस्य अप- हस्तितसमस्तक्लेशावासपंचविधसंसारस्य पंचमगतिप्रान्तस्य स्वभावगतिक्रियाहेतुः धर्मः, अपि च षट्कापक्रमयुक्तानां संसारिणां विभावगतिक्रियाहेतुश्च । यथोदकं पाठीनानां गमनकारणं तथा तेषां जीवपुद्गलानां गमनकारणं स धर्मः । सोऽयममूर्तः अष्टस्पर्शनविनिर्मुक्त :
वर्णरसपंचकगंधद्वितयविनिर्मुक्त श्च अगुरुकलघुत्वादिगुणाधारः लोकमात्राकारः अखण्डैक- पदार्थः । सहभुवोः गुणाः, क्रमवर्तिनः पर्यायाश्चेति वचनादस्य गतिहेतोर्धर्मद्रव्यस्य शुद्धगुणाः शुद्धपर्याया भवन्ति । अधर्मद्रव्यस्य स्थितिहेतुर्विशेषगुणः । अस्यैव तस्य
धर्मास्तिकायस्य गुणपर्यायाः सर्वे भवन्ति । आकाशस्यावकाशदानलक्षणमेव विशेषगुणः ।
इतरे धर्माधर्मयोर्गुणाः स्वस्यापि सद्रशा इत्यर्थः । लोकाकाशधर्माधर्माणां समानप्रमाणत्वे
nāmane yogya chhe, jeo chha apakramathī vimukta chhe, jeo muktirūpī sulochanānān lochanano viṣhay chhe (arthāt jemane muktirūpī sundarī premathī nihāḷe chhe), jeo trilokarūpī kāḷ, bhav ane bhāvanā parāvartanarūp pāñch prakāranā sansārane) dūr karyo chhe ane jeo pañchamagatinā sīmāḍe chheevā ayogī bhagavānane svabhāvagatikriyārūpe pariṇamatān jīv-pudgalone gamananun kāraṇ (nimitta) chhe. te dharma amūrta, āṭh sparsha rahit, tem ja pāñch varṇa, pāñch ras ane be gandh vināno, agurulaghutvādi guṇonā ādhārabhūt, lokamātra ākāravāḷo ( – lokapramāṇ ākāravāḷo), akhaṇḍ ek padārtha chhe. ‘‘sahabhāvī guṇo chhe ane kramavartī paryāyo chhe’’ evun (shāstranun) vachan hovāthī gatinā hetubhūt ā dharmadravyane shuddha guṇo ane shuddha paryāyo hoy chhe.
adharmadravyano visheṣhaguṇ sthitihetutva chhe. ā adharmadravyanā (bākīnā) guṇ-paryāyo jevā te dharmāstikāyanā (bākīnā) sarva guṇ-paryāyo hoy chhe.
ākāshano, avakāshadānarūp lakṣhaṇ ja visheṣhaguṇ chhe. dharma ane adharmanā bākīnā guṇo ākāshanā bākīnā guṇo jevā paṇ chhe.
62 ]
1shikharīnā shikhar chhe, jemaṇe samasta kleshanā ghararūp pañchavidh sansārane ( – dravya, kṣhetra,
*svabhāvagatikriyāno hetu dharma chhe. vaḷī chha apakramathī yukta evā sansārīone te (dharma)
*vibhāvagatikriyāno hetu chhe. jem pāṇī māchhalānne gamananun kāraṇ chhe, tem te dharma te
1shikharī = shikharavant; parvat.
*svabhāvagatikriyā tathā vibhāvagatikriyānā artha māṭe 22mun pānun juo.