Page 314 of 388
PDF/HTML Page 341 of 415
single page version
usake phalako [anubhavati ] bhogatā hai, [tathā ] usīprakār [jñānī ] jñānī [paratatim ] par
janoṁke samūhako [tyaktvā ] choṛakar [jñānanidhim ] jñānanidhiko [bhuṁkte ] bhogatā hai
hai; aisā dr̥ṣṭāntapakṣa hai
guruke caraṇakamalayugalakī niratiśay (uttam ) bhakti dvārā muktisundarīke mukhake
sahajavairāgyasampattau satyāṁ paramagurucaraṇanalinayugalaniratiśayabhaktyā mukti sundarīmukh-
makarandāyamānaṁ sahajajñānanidhiṁ pariprāpya pareṣāṁ janānāṁ svarūpavikalānāṁ tatiṁ samūhaṁ
dhyānapratyūhakāraṇamiti tyajati
Page 315 of 388
PDF/HTML Page 342 of 415
single page version
choṛakar guptarūpase rahakar ) jñānakī rakṣā karatā hai
labdhvā puṇyātkāṁcanānāṁ samūham
jñānī tadvat
kr̥tvā buddhayā hr̥dayakamale pūrṇavairāgyabhāvam
kṣīṇe mohe tr̥ṇamiv sadā lokamālokayāmaḥ
Page 316 of 388
PDF/HTML Page 343 of 415
single page version
apramattādi sthānako [pratipadya ca ] prāpta karake [kevalinaḥ jātāḥ ] kevalī hue
ātmārādhanāke prasādase kevalī
svayaṁbuddhāḥ kecid bodhitabuddhāścāpramattādisayogibhaṭṭārakaguṇasthānapaṁkti madhyārūḍhāḥ santaḥ
kevalinaḥ sakalapratyakṣajñānadharāḥ paramāvaśyakātmārādhanāprasādāt
pradhvastākhilakarmarākṣasagaṇā ye viṣṇavo jiṣṇavaḥ
sa syāt
Page 317 of 388
PDF/HTML Page 344 of 415
single page version
usake caraṇakamalako sarva jan pūjate haiṁ
(śāṁtasvarūpī ) paramātmāmeṁ
tātparyavr̥tti nāmak ṭīkāmeṁ (arthāt śrīmadbhagavatkundakundācāryadevapraṇīt śrī niyamasār
paramāgamakī nirgrantha munirāj śrī padmaprabhamaladhāridevaviracit tātparyavr̥tti nāmakī ṭīkāmeṁ )
nityānandaṁ nirupamaguṇālaṁkr̥taṁ divyabodham
labdhvā dharmaṁ paramagurutaḥ śarmaṇe nirmalāy
śrutaskandhaḥ
Page 318 of 388
PDF/HTML Page 345 of 415
single page version
[niyamen ] niścayase [kevalajñānī ] kevalajñānī [ātmānam ] ātmāko (svayaṁko )
[jānāti paśyati ] jānatā hai aur dekhatā hai
Page 319 of 388
PDF/HTML Page 346 of 415
single page version
ghātikarmoṁke nāś dvārā prāpta sakal-vimal kevalajñān aur kevaladarśan dvārā
trilokavartī tathā trikālavartī sacarācar dravyaguṇaparyāyoṁko ek samayameṁ jānate haiṁ aur
dekhate haiṁ
honese (? ), ve bhagavān trikāl
bhī, jānate haiṁ aur dekhate haiṁ
jyotisvarūp honese vyavahārase trilok aur trikālarūp parako tathā svayaṁ prakāśasvarūp
ātmāko (svayaṁko ) prakāśit karatā hai
ca sa bhagavān parameśvaraḥ paramabhaṭṭārakaḥ, parāśrito vyavahāraḥ iti vacanāt
jñāyakatvādivividhavikalpavāhinīsamudbhūtamūladhyānāṣādaḥ
paramātmāpi jānāti paśyati ca
Page 320 of 388
PDF/HTML Page 347 of 415
single page version
kathaṁcit bhinna hai
tathāpi vastuvr̥ttise (akhaṇḍa vastukī apekṣāse ) bhinna nahīṁ hai; is kāraṇase yah
(sahajajñān ) ātmagat (ātmāmeṁ sthit ) darśan, sukh, cāritra ādiko jānatā hai aur
svātmāko
ataḥkāraṇāt
Page 321 of 388
PDF/HTML Page 348 of 415
single page version
jisakī vikasit ho gaī hai aisā, ekāntaśuddha (
atiśayatāse jo atyanta gambhīr aur dhīr hai aisā yah pūrṇa jñān jagamagā uṭhā (
tathā saubhāgyacihnavālī śobhāko phai lātā hai
nnityodyotasphu ṭitasahajāvasthamekāntaśuddham
pūrṇaṁ jñānaṁ jvalitamacale svasya līnaṁ mahimni
mukti śrīkāminīkomalamukhakamale kāmapīḍāṁ tanoti
tenoccairniścayen prahatamalakaliḥ svasvarūpaṁ sa vetti
Page 322 of 388
PDF/HTML Page 349 of 415
single page version
[tathā jñātavyam ] usī prakār jānanā
tīrthādhināthako trilokavartī aur trikālavartī, sthāvar
aur phi ra jñān hotā hai, yugapad nahīṁ hote)
jagattrayakālatrayavartiṣu sthāvarajaṁgamadravyaguṇaparyāyātmakeṣu jñeyeṣu sakalavimalakevalajñān-
kevaladarśane ca yugapad vartete
Page 323 of 388
PDF/HTML Page 350 of 415
single page version
kevalīnāthako ve donoṁ yugapad hote haiṁ
aise in sarvajña bhagavānameṁ nirantar sarvataḥ jñān aur darśan yugapad vartate haiṁ
aur prakāś (yugapad ) vartate haiṁ aur jagatake jīvoṁko netra prāpta hote haiṁ (arthāt
sūryake nimittase jīvoṁke netra dekhane lagate haiṁ ), usīprakār jñān aur darśan (yugapad )
hote haiṁ (arthāt usīprakār sarvajña bhagavānako jñān aur darśan ekasāth hote haiṁ aur
sarvajña bhagavānake nimittase jagatake jīvoṁko jñān pragaṭ hotā hai )
tejorāśau dineśe hatanikhilatamastomake te tathaivam
Page 324 of 388
PDF/HTML Page 351 of 415
single page version
avarṇanīy kāntiko phai lāte haiṁ; (kyoṁki ) kaun (apanī ) snehapātra priyāko nirantar
sukhotpattikā kāraṇ nahīṁ hotā ? 275
advitīy anaṁg (ātmik ) sukhako prāpta kiyā
mullaṁghya śāśvatapurī sahasā tvayāptā
yāmyanyadasti śaraṇaṁ kimihottamānām
kāmaṁ kāntiṁ vadanakamale saṁtanotyev kāṁcit
ko nālaṁ śaṁ diśatumaniśaṁ premabhūmeḥ priyāyāḥ
Page 325 of 388
PDF/HTML Page 352 of 415
single page version
svaparaprakāśaḥ bhavati ] tathā ātmā svaparaprakāśak hai [iti hi yadi khalu manyase ]
aisā yadi vāstavameṁ tū mānatā ho to usameṁ virodh ātā hai
abhyantarameṁ ātmāko prakāśit karatā hai (arthāt svaprakāśak hī hai )
Page 326 of 388
PDF/HTML Page 353 of 415
single page version
(arthāt mātra svaprakāśak hī nahīṁ hai )
(isaliye )
mr̥gatr̥ṣṇāke jalakī bhān̐ti ābhāsamātra hī hogā
dekhatā (isaliye cakṣukī bātase aisā samajhameṁ ātā hai ki darśan abhyantarako dekhe
aur bāhyasthit padārthoṁko na dekhe aisā koī niyam ghaṭit nahīṁ hotā )
Page 327 of 388
PDF/HTML Page 354 of 415
single page version
jānatā hone par bhī mohake abhāvake kāraṇ pararūpase pariṇamit nahīṁ hotā, isaliye ab,
jisake samasta jñeyākāroṁko atyanta vikasit jñaptike vistār dvārā svayaṁ pī gayā hai aise tīnoṁ
lokake padārthoṁko pr̥thak aur apr̥thak prakāśit karatā huā vah jñānamūrti mukta hī rahatā hai
karatā hai )
mohābhāvādyadātmā pariṇamati paraṁ naiv nirlūnakarmā
jñeyākārāṁ trilokīṁ pr̥thagapr̥thagath dyotayan jñānamūrtiḥ
Page 328 of 388
PDF/HTML Page 355 of 415
single page version
[darśanam paradravyagataṁ na bhavati iti varṇitaṁ tasmāt ] kyoṁki darśan paradravyagat (paraprakāśak)
nahīṁ hai aisā (pūrva sūtrameṁ terā mantavya) varṇan kiyā gayā hai
aur śrīparvatakī bhān̐ti, paraprakāśak jñānako aur ātmaprakāśak darśanako sambandha
kisaprakār hogā ? jo ātmaniṣṭha (
śūnyatākī āpatti hī āyegī; athavā to jahān̐
darśan bhī keval ātmagat (svaprakāśak) nahīṁ hai aisā bhī (usameṁ sāth hī) kahā
jā cukā hai
dūṣaṇasyāvatāraḥ
Page 329 of 388
PDF/HTML Page 356 of 415
single page version
hai aur dekhatā hai
unameṁ uparoktānusār bhed hai ), paramārthase agni aur uṣṇatākī bhān̐ti unameṁ (
Page 330 of 388
PDF/HTML Page 357 of 415
single page version
hogā, [darśanaṁ paradravyagataṁ na bhavati iti varṇitaṁ tasmāt ] kyoṁki darśan paradravyagat
(paraprakāśak) nahīṁ hai aisā (pahale terā maṁtavya) varṇan kiyā gayā hai
vah bāt bhī usīprakār khaṇḍan prāpta karatī hai, kyoṁki ×bhāv aur bhāvavān ek astitvase
racit hote haiṁ
yadi ātmā (keval) paraprakāśak ho to ātmāse hī darśan bhinna siddha hogā ! aur yadi
Page 331 of 388
PDF/HTML Page 358 of 415
single page version
hai )’ aisā (ab) mānā jāye to ātmāse darśanakī (samyak prakārase ) abhinnatā siddha
hogī aisā samajhanā
kyoṁki agni aur uṣṇatākī bhān̐ti dharmī aur dharmakā ek svarūp hotā hai
usīmeṁ (jñānadarśanadharmayukta ātmāmeṁ hī ) sadā avical sthiti prāpta karake muktiko prāpta
hotā hai
Page 332 of 388
PDF/HTML Page 359 of 415
single page version
isaliye [darśanam ] darśan paraprakāśak hai
isaliye darśan bhī vaisā hī (
pravilasadurumālābhyarcitāṁghrirjinendraḥ
Page 333 of 388
PDF/HTML Page 360 of 415
single page version
indra tathā cakravartiyoṁke maṇimālāyukta mukuṭavāle mastak atyanta jhukate haiṁ ), aur
(lokālokake samasta ) padārtha ek-dūsaremeṁ praveśako prāpta na hoṁ isaprakār tīn lok
aur alok jinameṁ ek sāth hī vyāpta haiṁ (arthāt jo jinendrako yugapat jñāt hote
haiṁ ), ve jinendra jayavanta haiṁ
kevalajñānake kāraṇ ) samasta mūrta
prakaṭatarasu
sa bhavati paramaśrīkāminīkāmarūpaḥ