Page 74 of 388
PDF/HTML Page 101 of 415
single page version
kr̥taṁ mayā kaṁṭhavibhūṣaṇārtham
buddhvā punarbodhati śuddhamārgam
pradeś hai)
śuddhamārgako bhī jānatā hai
Page 75 of 388
PDF/HTML Page 102 of 415
single page version
vadanasarasijāte yasya bhavyottamasya
lasati niśitabuddheḥ kiṁ punaścitrametat
[caitanyabhāvaḥ ] caitanyabhāvavālā hai, [śeṣāṇi ] śeṣ dravya [caitanyaguṇavarjitāni ]
caitanyaguṇ rahit haiṁ
(bandhadaśāmeṁ) aśuddhapanā hotā hai, dharmādi cār padārthoṁko viśeṣaguṇakī apekṣāse
(sadā) śuddhapanā hī hai
Page 76 of 388
PDF/HTML Page 103 of 415
single page version
tātparyavr̥tti nāmak ṭīkāmeṁ (arthāt śrīmadbhagavatkundakundācāryadevapraṇīt śrī niyamasār
paramāgamakī nirgrantha munirāj śrī padmaprabhamaladhāridevaviracit tātparyavr̥ttināmak ṭīkāmeṁ)
Page 77 of 388
PDF/HTML Page 104 of 415
single page version
vyatirikta [ātmā ] ātmā [ātmanaḥ ] ātmāko [upādeyam ] upādey hai
Page 78 of 388
PDF/HTML Page 105 of 415
single page version
sahajaparamapāriṇāmikabhāvasvabhāvakāraṇaparamātmā hyātmā
sakalavilayadūraḥ prāstadurvāramāraḥ
sukhajalanidhipūraḥ kleśavārāśipāraḥ
buddhi hai
śuddha jñānakā avatār hai, jo sukhasāgarakī bārḥ hai aur jo kleśodadhikā kinārā hai, vah
samayasār (śuddha ātmā) jayavanta vartatā hai
Page 79 of 388
PDF/HTML Page 106 of 415
single page version
harṣabhāvake sthān nahīṁ haiṁ [vā ] yā [na aharṣasthānāni ] aharṣake sthān nahīṁ haiṁ
karma nahīṁ hai, śubh karmakā abhāv honese saṁsārasukh nahīṁ hai, saṁsārasukhakā abhāv
honese harṣasthān nahīṁ haiṁ; aur (śuddha jīvāstikāyako) aśubh pariṇatikā abhāv
honese aśubh karma nahīṁ hai, aśubh karmakā abhāv honese duḥkh nahīṁ hai, duḥkhakā
abhāv honese aharṣasthān nahīṁ haiṁ
Page 80 of 388
PDF/HTML Page 107 of 415
single page version
nirbhedoditaśarmanirmitaviyadbimbākr̥tāvātmani
buddhiṁ kiṁ na karoṣi vāñchasi sukhaṁ tvaṁ saṁsr̥terduṣkr̥teḥ
ākr̥tivālā (arthāt nirākār
pradeśasthān nahīṁ haiṁ, [na anubhāgasthānāni ] anubhāgasthān nahīṁ haiṁ [vā ] athavā [na
udayasthānāni ] udayasthān nahīṁ haiṁ
Page 81 of 388
PDF/HTML Page 108 of 415
single page version
sphu ṭamuparitaranto‘pyetya yatra pratiṣṭhām
bhī (niraṁjan nij paramātmatattvako) nahīṁ haiṁ
paramātmatattvameṁ) nahīṁ hai
Page 82 of 388
PDF/HTML Page 109 of 415
single page version
muktvā phalāni nijarūpavilakṣaṇāni
prāpnoti mukti macirāditi saṁśayaḥ kaḥ
ūpar tairate hone par bhī vāstavameṁ sthitiko prāpta nahīṁ hote
padakā maiṁ anubhav karatā hūn̐
bhogatā hai, vah jīv alpa kālameṁ mukti prāpta karatā hai
Page 83 of 388
PDF/HTML Page 110 of 415
single page version
pāriṇāmikabhāvastribhedaḥ
[audayikabhāvasthānāni ] audayikabhāvake sthān nahīṁ haiṁ [vā ] athavā [na
upaśamasvabhāvasthānāni ] upaśamasvabhāvake sthān nahīṁ haiṁ
tīn bhed haiṁ
Page 84 of 388
PDF/HTML Page 111 of 415
single page version
bhedāddarśanāni trīṇi, kālakaraṇopadeśopaśamaprāyogyatābhedāllabdhayaḥ pañca, vedakasamyaktvaṁ,
vedakacāritraṁ, saṁyamāsaṁyamapariṇatiśceti
śuklapadmapītakāpotanīlakr̥ṣṇabhedālleśyāḥ ṣaṭ ca bhavanti
ajñān tīn; cakṣudarśan, acakṣudarśan aur avadhidarśan aise bhedoṁke kāraṇ darśan tīn;
kālalabdhi, karaṇalabdhi, upadeśalabdhi, upaśamalabdhi aur prāyogyatālabdhi aise bhedoṁke
kāraṇ labdhi pān̐c; vedakasamyaktva; vedakacāritra; aur saṁyamāsaṁyamapariṇati
aise bhedoṁke kāraṇ kaṣāy cār; strīliṁg, puṁliṁg aur napuṁsakaliṁg aise bhedoṁke kāraṇ liṁg
tīn; sāmānyasaṁgrahanayakī apekṣāse mithyādarśan ek, ajñān ek aur asaṁyamatā ek;
asiddhatva ek; śuklaleśyā, padmaleśyā, pītaleśyā, kāpotaleśyā, nīlaleśyā aur
kr̥ṣṇaleśyā aise bhedoṁke kāraṇ leśyā chah
hī hotā hai
Page 85 of 388
PDF/HTML Page 112 of 415
single page version
bhavati
jīvoṁko nahīṁ
(
prāpta karaneke liye paṁcamabhāvakā smaraṇ karate haiṁ
Page 86 of 388
PDF/HTML Page 113 of 415
single page version
tyajatu paramatattvābhyāsaniṣṇātacittaḥ
bhajatu bhavavimuktyai ko‘tra doṣo munīśaḥ
karmako choṛo aur
[kulayonijīvamārgaṇasthānāni ca ] kul, yoni, jīvasthān aur mārgaṇāsthān [no santi ]
nahīṁ hai
Page 87 of 388
PDF/HTML Page 114 of 415
single page version
koṭikulāni, vāyukāyikajīvānāṁ saptalakṣakoṭikulāni, vanaspatikāyikajīvānām
aṣṭottaraviṁśatilakṣakoṭikulāni, dvīndriyajīvānāṁ saptalakṣakoṭikulāni, trīndriyajīvānām
aṣṭalakṣakoṭikulāni, caturindriyajīvānāṁ navalakṣakoṭikulāni, paṁcendriyeṣu jalacarāṇāṁ
sārdhadvādaśalakṣakoṭikulāni, ākāśacarajīvānāṁ dvādaśalakṣakoṭikulāni, catuṣpadajīvānāṁ
daśalakṣakoṭikulāni, sarīsr̥pānāṁ navalakṣakoṭikulāni, nārakāṇāṁ paṁcaviṁśatilakṣa-
koṭikulāni, manuṣyāṇāṁ dvādaśalakṣakoṭikulāni, devānāṁ ṣaḍviṁśatilakṣakoṭikulāni
jīvoṁke sāt lākh karoṛ kul haiṁ; vanaspatikāyik jīvoṁke aṭṭhāīs lākh karoṛ kul
haiṁ; dvīndriy jīvoṁke sāt lākh karoṛ kul haiṁ; trīndriy jīvoṁke āṭh lākh karoṛ kul
haiṁ; caturindriy jīvoṁke nau lākh karoṛ kul haiṁ; paṁcendriy jīvoṁmeṁ jalacar jīvoṁke sārḥe
bārah lākh karoṛ kul haiṁ; khecar jīvoṁke bārah lākh karoṛ kul haiṁ; cār pair vāle
jīvoṁke das lākh karoṛ kul haiṁ; sarpādik peṭase calanevāle jīvoṁke nau lākh karoṛ
kul haiṁ; nārakoṁke paccīs lākh karoṛ kul haiṁ; manuṣyoṁke bārah lākh karoṛ kul haiṁ
aur devoṁke chabbīs lākh karoṛ kul haiṁ
Page 88 of 388
PDF/HTML Page 115 of 415
single page version
nityanigodijīvānāṁ saptalakṣayonimukhāni, caturgatinigodijīvānāṁ saptalakṣayonimukhāni,
vanaspatikāyikajīvānāṁ daśalakṣayonimukhāni, dvīndriyajīvānāṁ dvilakṣayonimukhāni,
trīndriyajīvānāṁ dvilakṣayonimukhāni, caturindriyajīvānāṁ dvilakṣayonimukhāni, devānāṁ
caturlakṣayonimukhāni, nārakāṇāṁ caturlakṣayonimukhāni, tiryagjīvānāṁ caturlakṣayonimukhāni,
manuṣyāṇāṁ caturdaśalakṣayonimukhāni
yonimukh haiṁ; nitya nigodī jīvoṁke sāt lākh yonimukh haiṁ; caturgati (
das lākh yonimukh haiṁ; dvīndriy jīvoṁke do lākh yonimukh haiṁ; trīndriy jīvoṁke do lākh
yonimukh haiṁ; caturindriy jīvoṁke do lākh yonimukh haiṁ; devoṁke cār lākh yonimukh haiṁ;
nārakoṁke cār lākh yonimukh haiṁ; tiryaṁc jīvoṁke cār lākh yonimukh haiṁ; manuṣyoṁke caudah
lākh yonimukh haiṁ
paṁcendriy paryāpta aur aparyāpta, saṁjñī paṁcendriy paryāpta aur aparyāpta
Page 89 of 388
PDF/HTML Page 116 of 415
single page version
sphu ṭataramavagāhya svaṁ ca cicchakti mātram
vrajati na ca vikalpaṁ saṁsr̥terghorarūpam
parapariṇatidūraṁ yāti cinmātrameṣaḥ
ū par sundaratāse pravartamān aise is keval (ek) avināśī ātmāko ātmāmeṁ sākṣāt
anubhav karo
Page 90 of 388
PDF/HTML Page 117 of 415
single page version
bhakti prahvāmarendraprakaṭamukuṭasadratnamālārcitāṁghreḥ
ete saṁto bhavābdheraparataṭamamī yāṁti sacchīlapotāḥ
kināre pahun̐c jāte haiṁ
[nirdoṣaḥ ] nirdoṣ, [nirmūḍhaḥ ] nirmūḍh aur [nirbhayaḥ ] nirbhay hai
Page 91 of 388
PDF/HTML Page 118 of 415
single page version
tasahajāvasthātmasahajajñānagātrapavitratvānnirdoṣaḥ
athavā sādyanidhanāmūrtātīndriyasvabhāvaśuddhasadbhūtavyavahāranayabalen trikālatrilok-
hai
caudah abhyaṁtar parigrahoṁkā abhāv honese ātmā nirāg hai
kāraṇ ātmā nirdoṣ hai
honese ātmā nirmūrḥ (mūrḥatā rahit) hai; athavā, sādi
Page 92 of 388
PDF/HTML Page 119 of 415
single page version
tvānnirmūḍhaśca
rahitamahitahīnaṁ śāśvataṁ mukta saṁkhyam
kṣitipavanasakhāṇusthūladikcakravālam
parapariṇatidūraḥ prāstarāgābdhipūraḥ
sapadi samayasāraḥ pātu māmastamāraḥ
nirbhay hai
śāśvat hai, aṁdhakār tathā sparśa, ras, gaṁdh aur rūp rahit hai, pr̥thvī, jal, agni aur vāyuke
aṇuoṁ rahit hai tathā sthūl dikcakra (diśāoṁke samūh) rahit hai
Page 93 of 388
PDF/HTML Page 120 of 415
single page version
prabhamunihr̥dayābje saṁsthitaṁ nirvikāram
bhavabhavasukhaduḥkhānmukta muktaṁ budhairyat
sahajaguṇamaṇīnāmākaraṁ tattvasāram
bhajatu bhavavimuktyai bhavyatāprerito yaḥ
padamidaṁ bhavahetuvināśanam
stav kimadhruvavastuni cintayā
dūr hai, jisane rāgarūpī samudrake pūrako naṣṭa kiyā hai, jisane vividh vikāroṁkā hanan kar
diyā hai, jo sacce sukhasāgarakā nīr hai aur jisane kāmako asta kiyā hai, vah samayasār
merī śīghra rakṣā karo
aur jise budhapuruṣoṁne kalpanāmātra-ramya aise bhavabhavake sukhoṁse tathā duḥkhoṁse mukta (rahit)
kahā hai, vah paramatattva jayavanta hai
magna hotā hai